شواهد قطعی از وجود «آب مایع» بر روی مریخ کشف شد!

کشف اینکه مریخ زمانی آب مایع داشته، تحولی اساسی در درک ما از این سیاره و امکانات وسیعتر برای حیات فراتر از زمین محسوب میشود. آب یکی از اجزاء اصلی حیات است، بنابراین یافتن شواهدی از آب مایع پرسشهای جالبی درباره امکان وجود حیات میکروبی بر روی مریخ ایجاد میکند.
فرادید| وجود آب روی مریخ مدتها موضوع بحث دانشمندان و بخشی از مردم بوده است. اما یک مطالعه تازه شواهد قانعکنندهای از موجهای باستانی در سنگها ارائه داده که میلیاردها سال پیش توسط آب و بادهای مریخی شکل گرفتهاند.
به گزارش فرادید، اهمیت این موجها را نمیتوان نادیده گرفت، زیرا شواهد روشنی از وجود یک توده آب ایستا روی مریخ در حدود ۳.۷ میلیارد سال پیش هستند. این کشف بسیار مهم تصویری از زمانی ارائه میدهد که به نظر میرسد آب و هوای مریخ به اندازهای گرم بوده که از تودههای آب مایع (نه فقط یخهای منجمد) در معرض هوا، پشتیبانی میکرده است.
کلر موندرو، محقق فوقدکتری و نویسنده اصلی این مطالعه، گفته: «شکل موجها تنها میتوانسته در آبهایی شکل بگیرد که در معرض جو قرار داشتند و تحت تأثیر باد بودند.»
وجود موجهای مریخی به چه معناست
دکتر مایکل لَمب، استاد زمینشناسی، مدلهای کامپیوتری پیچیدهای را بر اساس این موجها ایجاد کرده تا اندازه دریاچه باستانی مریخ را تخمین بزند. تجربه گسترده لمب در مطالعه تعاملات بین رسوب، آب و جوّ روی زمین، به این مدل اعتبار بخشیده است. موجها که تنها ۶ میلیمتر ارتفاع و ۴ تا ۵ سانتیمتر از یکدیگر فاصله دارند، وجود یک دریاچه کمعمق را نشان میدهند که عمق آن بیش از ۲ متر نبوده است. موندرو توضیح میدهد: «افزایش مدت زمانی که آب مایع روی مریخ وجود داشته، امکان زیستپذیری میکروبی در دورههای بعدی تاریخ مریخ را بیشتر میکند.»
چرا کشف آب مایع بر روی مریخ اهمیت دارد
کشف اینکه مریخ زمانی آب مایع داشته، تحولی اساسی در درک ما از این سیاره و امکانات وسیعتر برای حیات فراتر از زمین محسوب میشود. آب یکی از اجزاء اصلی حیات است، بنابراین یافتن شواهدی از آب مایع پرسشهای جالبی درباره امکان وجود حیات میکروبی بر روی مریخ ایجاد میکند.
فراتر از جستجوی حیات، دانستن اینکه مریخ آب مایع داشته، پیامدهای عملی برای مأموریتهای آینده انسانی دارد. آب منبعی حیاتی برای فضانوردان است، نه فقط برای نوشیدن، بلکه برای تولید اکسیژن و حتی سوخت موشک. اگر بقایای منابع آب باستانی یا ذخایر یخ روی مریخ وجود داشته باشد، میتوان از آنها برای پشتیبانی از سکونت و اکتشافات بلندمدت انسانی استفاده کرد.
کاوش در سطح مریخ
این موجهای شگفتانگیز تا پیش از زمانیکه کاوشگر کنجکاوی ناسا در سال ۲۰۲۲ آنها را طی مأموریت خود در منطقه دهانه گیل بر روی مریخ مستند کند، نادیده گرفته میشدند.
نشانههای موج متقارن در صخره AMB
چرا موجهای مریخی اهمیت دارند؟
کشف این موجهای باستانی اطلاعاتی حیاتی درباره تاریخ اقلیمی مریخ ارائه میدهد و به دانشمندان در بازسازی شرایط محیطی میلیاردها سال پیش کمک میکند. وجود آب مایع نشان میدهد مریخ زمانی جوّی بسیار ضخیمتر داشته و قادر به حفظ دماهای گرمتر بوده است. با گذشت زمان، اقلیم این سیاره تغییرات شدیدی را تجربه کرده و آب سطحی خود را از دست داده و جوّ آن نازک شده است. درک این تحولات، کلید یافتن پاسخ این پرسشهاست که مریخ تا چه مدت میتوانسته شرایط قابل سکونت را حفظ کند و آیا روزی حیات میکروبی در آن وجود داشته یا خیر.
دانشمندان باور دارند بررسیهای بیشتر درباره سازههای موجی میتواند روشن کند که این دریاچههای باستانی چه مدت و تا چه حد پایدار بودهاند و به ساختن جدول زمانی برای تغییرات محیطی مریخ کمک کند.
پیامدهای این کشف برای مأموریتهای آینده مریخ
یافتههای کاوشگر کنجکاوی میتواند نقش اساسی در شکلگیری اهداف مأموریتهای آینده مریخ ایفا کند. کاوشگرها و فرودگرهای آینده به ابزارهای پیشرفتهتری مجهز خواهند بود و ممکن است روی تحلیل سازههای موجی با جزئیات بیشتری تمرکز کنند و به دنبال اثرات شیمیایی بگردند که گواه شرایط پشتیبانیکننده از حیات گذشته باشند. کاوشگر استقامت وظیفه جمعآوری نمونههایی را بر عهده دارد که ممکن است حاوی نشانههایی از فعالیت میکروبی باستانی باشند.
این تلاشها با هدف بلندمدت ناسا برای بازگرداندن نمونههای مریخی به زمین برای تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی همسو هستند.
شواهد موجهای مریخ برای مأموریتهای سرنشیندار آینده نیز دلگرمکننده است، زیرا درک منابع آبی گذشته میتواند به شناسایی مکانهای بالقوه برای اکتشاف انسانی و بهرهبرداری از منابع کمک کند.
مترجم: زهرا ذوالقدر