برخی مفاهیم بازار سرمایه

برای فعالیت و کسب موفقیت در هر بازاری باید با مفاهیم و اصطلاحات خاص آن آشنا شد. بازار بورس یکی از بازارهای مالی تخصصی است که در آن به خرید و فروش سهام و اوراق بهادار پرداخته می‌شود. این بازار به ویژه در سال‌های اخیر مورد توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران قرار گرفته و افراد زیادی تمایل دارند که وارد این بازار مالی شده و با سرمایه‌گذاری اصولی به اهداف خود دست یابند.

فعالیت در بازار سرمایه بدون داشتن دانش و تجربه کافی، بازدهی مناسبی به همراه نخواهد داشت. البته سرمایه گذاری به صورت غیر مستقیم به واسطه گروهی از افراد حرفه‌ای و با تجربه که مجوزهای لازم از سازمان بورس و اوراق بهادار را دارند نیز از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سبدگردانی اختصاصی امکان پذیر است.

اگر قصد سرمایه گذاری مستقیم در این بازار را داشته باشید، بهتر است تا با اصطلاحات رایج در بورس آشنا شوید و با کسب دانش سرمایه‌گذاری و آشنایی با مفاهیم این بازار، سبد سرمایه‌گذاری مناسبی تشکیل داده و احتمال موفقیت خود را افزایش دهید.

در ادامه با برخی از مفاهیم و اصطلاحات رایج بازار سرمایه آشنا خواهید شد.

⦁    ارزش اسمی

ارزش اسمی سهام، قیمتی است که برای هر برگه سهم در زمان تاسیس شرکت مشخص می‌شود. این مبلغ در ایران ۱,۰۰۰ ریال است.

⦁    دامنه نوسان

دامنه نوسان قیمت سهام، محدوده مجاز برای تغییر قیمت سهم در یک جلسه معاملاتی است. در حال حاضر دامنه نوسان بازار بورس و فرابورس ایران (غیر از بازار اول و بازار پایه) ۵± درصد تعیین شده است.

⦁    کارمزد معاملات

وقتی معامله‌ای در بورس صورت می‌گیرد، هزینه‌ای بابت کارمزد معاملات از معامله‌گر دریافت می‌گردد. کارمزد معاملاتی اوراق بهادار مختلف مانند سهام شرکت‌های بورسی، گواهی سپرده کالایی و … با یکدیگر متفاوت است.

⦁    تحلیل تکنیکال

بررسی تغییرات قیمت در گذشته با هدف پیش‌بینی تغییرات قیمت‌در آینده را تحلیل تکنیکال می‌گویند.

⦁    تحلیل بنیادی

با استفاده از این روش افراد می‌توانند ارزش ذاتی اوراق بهادار را با عوامل مختلف اقتصادی و مالی ارزیابی کنند.

هدف نهایی تحلیل بنیادی این است که سرمایه‌گذار با توجه به قیمت فعلی سهم نتیجه گیری کند که سهم بیش از ارزش واقعی خود قیمت گذاری شده یا ارزشی کمتر از قیمت بازار دارد.

⦁    تایم فریم

به بازه زمانی مشخصی که تغییرات قیمتی سهم در آن مورد بررسی قرار می‌گیرد، تایم فریم گفته می‌شود. این بازه زمانی می‌تواند به عنوان مثال یک‌ساعته، روزانه، ماهانه و … باشد و انتخاب هر تایم فریم به استراتژی معاملاتی فرد بستگی دارد.

⦁    سود تعلق گرفته به هر سهم (EPS)

سود یا زیان هر سهم (EPS)، میزان سود یا زیان تعلق یافته به هر سهم است که در  پایان هر سال مالی محقق می‌شود.

⦁    سود تقسیمی (DPS)

DPS سودی است که پس از کسر مالیات، توسط شرکت به ازای هر سهم به صورت نقدی به سهامداران پرداخت می‌شود. DPS بخشی از EPS است که شرکت تصمیم می‌گیرد آن را در میان سهامداران تقسیم کند. تصمیمات در خصوص شرایط تقسیم سود در مجمع سالیانه اتخاذ می‌شود.

⦁    ارزش ذاتی سهام

ارزش ذاتی سهام بر اساس عوامل مختلفی همچون قدرت سودآوری و کیفیت کسب سود سنجیده می‌شود. تحلیلگران با بررسی صورت‌های مالی شرکت، دارایی‌های مشهود و نامشهود، میزان قدرت سودآوری آن را اندازه‌گیری می‌کنند. ارزش ذاتی سهام لزوما با ارزش بازاری آن یکسان نیست و ممکن است از آن بالاتر یا پایین‌تر باشد.

⦁    اردر (Order) یا سفارش در بورس

به دستوری که برای خرید یا فروش سهم توسط مشتری به کارگزاری ارسال شده و در تابلوی معاملات قابل مشاهده است، اردر گفته می‌شود. اردرها بر اساس هدفی که دارند، به انواع مختلفی همچون اردر واقعی، اردر ترس و اردر حمایت و اردر مخفی تقسیم می‌شوند.

⦁    افزایش سرمایه

افزایش سرمایه به معنای افزایش میزان سرمایه ثبت شد‌ه توسط شرکت است. افزایش سرمایه به روش‌های مختلفی از جمله افزایش سرمایه از محل سود انباشته (سودهای پرداخت‌‌نشده سال‌های قبل)، از محل تجدید ارزیابی دارایی‌های شرکت، از محل آورده نقدی و محل مطالبات حال شده و افزایش سرمایه از محل صرف سهام با سلب حق تقدم انجام می‌شود.

⦁    حد سود و ضرر

حد سود (Take Profit) و حد ضرر (Stop Loss) از جمله محدودیت‌هایی است که معامله گران در سیستم معاملاتی خود تعریف می‌کنند. این حدود مشخص می‌کنند که سهامدار با چه میزان سود یا ضرری باید سهم‌های خود را به فروش برساند. هدف از تعیین حد سود و ضرر، مدیریت و حفظ سرمایه است.

⦁    الگوها در تحلیل تکنیکال

معمولا الگوهای قیمتی تکرارشونده‌ای در نمودار سهام تشکیل می‌شوند. به صورت کلی الگوها در تحلیل تکنیکال به سه دسته الگوی شمعی، الگوهای کلاسیک و الگوهای هارمونیک تقسیم می‌شوند.

اصطلاحات دیگری را نیز می‌توان به عنوان اصطلاحات رایج در بازار بورس معرفی کرد و توصیه می‌شود با مطالعه و کسب اطلاعات بیشتر، با مفاهیمی که کاربرد بیشتری دارند، آشنا شوید.