۱۰ مکانیزم بانک‌های مرکزی برای بازسازی ذخایر نقدی

بانک‌های مرکزی در کشور‌های در حال توسعه اقدامات سختی را برای نجات دلار انجام می‌دهند. به گزارش الامارات الیوم، افزایش نرخ بهره فدرال رزرو آمریکا بیش از یک‌بار به کاهش ارزش بسیاری از پول‌های ملی در اقتصاد‌های نوظهور در سراسر جهان منجر شد.

این امر همچنین به فرسایش ذخایر نقدی آن‌ها یعنی دلار، که ستون فقرات این ذخایر است، کمک کرد که بانک‌های مرکزی این کشور‌ها را بر آن داشت تا برای ذخیره یا بازسازی ذخایر نقدی خود به مکانیسم‌هایی متوسل شوند که برخی از آن‌ها بسیار دشوار است.

بسیاری از کشور‌های جهان با چالش‌های ناشی از کمبود دلار مواجه هستند که اصلی‌ترین ارز ذخیره نقدی اکثر اقتصاد‌های جهان است؛ زیرا قیمت بالای آن منجر به کاهش ارزش پول‌های محلی این کشور‌ها شد که باعث شد بسیاری از بانک‌های مرکزی در این کشور‌ها به دنبال راه‌هایی برای تامین ارز خود باشند.

از ذخایر ارزی برای تنوع بخشیدن به سبد مالی یک کشور استفاده می‌شود که شامل اسکناس‌های خارجی، اسناد خزانه، سپرده‌های بانکی، اوراق بهادار دولتی خارجی بلندمدت و کوتاه‌مدت، ذخایر طلا و حق برداشت ویژه می‌شود.

نگهداری ارز

تجزیه و تحلیل مرکز بین منطقه‌ای تحلیل‌های استراتژیک مستقر در ابوظبی نشان داد که بسیاری از کشور‌ها در سراسر جهان در تلاش هستند تا دلار آمریکا و همچنین ترکیبی از ارز‌های دیگر از جمله یورو، ین، فرانک سوئیس و پوند استرلینگ را به‌عنوان بخشی از ارز‌های ذخایر نقدی خود نگه دارند.

این مطالعه بیان می‌کند که حضور دلار در اقتصاد جهانی ازآنجاکه اصلی‌ترین ارز ذخیره پولی خارجی است که به‌دلیل اندازه و قدرت اقتصاد ایالات متحده حمایت می‌شود، مشهود است و اینکه حضور دلار جهانی به‌شدت در تسلط آن به‌عنوان یک ذخیره ارزش به نظر می‌رسد، درحالی‌که ذخایر ارزی به افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران خارجی کمک می‌کند و توانایی کشور را برای تامین نقدینگی به ارز‌های خارجی برای جذب شوک‌ها در طول بحران‌های اقتصادی و تعهدات داخلی و خارجی مربوط به قبض واردات و تعهدات بازپرداخت بدهی‌های دولتی و تجاری افزایش می‌دهد.

تلاش‌های متفرقه

این تحلیل تایید کرد که با توجه به اهمیت ارز‌های معتبر، ذخیره نقدی دلار نقش مهمی در اقتصاد‌های ملی ایفا می‌کند و معیاری برای سنجش قدرت یا ضعف اقتصاد در سطوح بین‌المللی و منطقه‌ای است. ازاین‌رو تصمیمات و سیاست‌های اقتصادی کشور‌ها بر اساس آن تعیین می‌شود و از این رو کشور‌ها تلاش زیادی برای تامین منابع دلاری برای ایجاد ذخایر ارزی و حمایت از اقتصاد خود انجام می‌دهند.

مکانیزم‌های نوآورانه

تحلیل «بین منطقه‌ای» بیان کرد که علاوه بر این تلاش‌های سنتی برای به‌دست آوردن ارز‌های معتبر، کشور‌ها به دنبال ابداع مکانیسم‌های جدیدی هستند که به غیر از برنامه‌های تامین مالی ارائه‌شده توسط موسسات بین‌المللی به تامین منابع ارزی کمک کند. مهم‌ترین این مکانیسم‌های نوآورانه را می‌توان به شرح زیر بیان کرد:

۱- جلب پس‌انداز شهروندان به ارز، زیرا دولت‌ها می‌توانند با ایجاد مشوق‌هایی برای تشویق شهروندان به عدم احتکار ارز به‌ویژه دلار و تشویق به پرداخت هزینه‌های غیرمالیاتی به ارز خارجی به‌جای پرداخت داخلی، در ارز صرفه‌جویی کنند.

۲- بهره‌مندی از حواله‌های کسانی که خارج از کشور کار می‌کنند. با ایجاد انگیزه در کسانی که خارج از کشور کار می‌کنند برای انتقال پول خود به کانال‌های قانونی، با ارائه پروژه‌ها یا ابزار‌های سرمایه‌گذاری که می‌توانند در آن سرمایه‌گذاری کنند و با صدور گواهی‌های پس‌انداز دلاری و با سود بالا برای سرمایه‌گذاری این بازده.

۳- اتخاذ مدل‌های کسب‌وکار جامع که در آن دولت‌ها برای افزایش منابع ارزی به اتخاذ مدل‌های تجاری نسبتا جدید متوسل می‌شوند. این بر اساس دستیابی به منافع متقابل بین سرمایه‌گذاری‌های خارجی و دولت‌های کشور‌های کم‌درآمد است.

۴- افزایش جذب سرمایه‌گذاری نهادی خارجی در کشور، از طریق ایجاد فضای سرمایه‌گذاری جذاب و ارائه تسهیلات و مشوق‌های واقعی به سرمایه‌گذاران شرکت‌کننده در معاملات در بازار‌های مالی که منجر به افزایش عرضه ارز‌های خارجی می‌شود.

۵- تامین ارز از طریق افزایش بهره‌وری. با تغییر اقتصاد‌ها برای تکیه بر بخش‌های مولد به جای مصرف‌کننده، تشویق محصولات محلی، دادن مزایای ترجیحی به آن‌ها و سپس تامین جریان‌های دلاری برای پرداخت قبض واردات.

۶- هدف‌گذاری پس انداز دلاری خارج از حوزه بانکی با ایجاد ظروف پس‌انداز با بهره بالا و افزایش نرخ سود سپرده‌های دلاری برای شهروندان و صدور گواهی دلاری با سود بالا که به افزایش عرضه ارز کمک می‌کند.

۷- ممنوعیت کانال‌های تخلیه منابع دلاری با کاهش هزینه‌های غیرضروری دولت که به ارز مبادله می‌شود، اولویت‌بندی مجدد منابع دولتی و مسدود کردن واردات کالا‌های لوکس و تفریحی.

۸- اعمال محدودیت در خروج سرمایه، با اعمال مالیات‌های سنگین بر خروج سرمایه‌های داغ و ایجاد محدودیت برای خروج سرمایه‌گذاری‌ها از طریق افزایش بهای تمام‌شده یا مذاکره برای بقا از طریق مشوق‌های مالیاتی برای سرمایه‌گذاران به‌منظور سرمایه‌گذاری مجدد سود در داخل کشور.

۹- صدور بدهی به ارز. ازآنجاکه اوراق قرضه و صکوک یکی از ابزار‌های تامین مالی از طریق بازار‌های بین‌المللی محسوب می‌شوند که در آن دولت‌ها می‌توانند با ارائه اوراق قرضه و صکوک در دارایی‌های محلی برای اشتراک بین‌المللی، بدهی شرکت‌های خود را به ارز‌های معتبر صادر کنند. آنچه مستلزم ایجاد و توسعه بازار مشتقات مالی با هدف تعمیق بازار ارز، افزایش سطح نقدینگی ارزی و جذب سرمایه‌گذاری سبد خارجی از طریق ارائه ابزار‌های بدهی است.

۱۰- بانک‌های مرکزی با سایر بانک‌های مرکزی قرارداد سوآپ برای پول‌های محلی منعقد کنند یا ارز‌های کشور‌های دوست را از بازار آزاد خریداری کنند و با آن ارز‌ها معامله کنند که به جذب ارز بیشتر و سپس افزایش ذخیره پولی دولت کمک می‌کند تا ارزش پول آن افزایش یابد و نرخ‌های رشد اقتصادی مطلوب حاصل شود.

منبع:ایبنا