(تصاویر) غذای مرگباری که مردم مصر عاشقش هستند
فسیخ، یکی از سنتهای غذایی نمکین و بودار مصر است. ماهی تخمیرشده کفال که نحوه فراوری آن به هزاران سال قبل بازمیگردد. اگر ماهی به درستی تهیه نشود میتواند فاسد شده و سم مرگبار بوتولیسم را تولید کند.
وزارت بهداشت مصر هر سال هشداری را صادر میکند: فسیخ نخورید.
فسیخ، یکی از سنتهای غذایی نمکین و بودار مصر است. ماهی تخمیرشده کفال که نحوه فراوری آن به هزاران سال قبل بازمیگردد. اگر ماهی به درستی تهیه نشود میتواند فاسد شده و سم مرگبار بوتولیسم را تولید کند.
اما به نظر میرسد که بوی این ماهی تخمیرشده همچنان روحیههای شجاع و ماجراجو را به خود جلب میکند. ابراهیم شاهین، یکی از سرآشپزهایی است که با دقت ماهی خام را برای تبدیل شدن به غذایی که بزاق دهان را ترشح و با سرنوشت آدمها بازی میکند، آماده میکند.
در سال 1991، 18نفر به دلیل خوردن فسیخ جان خود را از دست دادند. برای همین مصریها از هر جایی فسیخ تهیه نمیکنند. جالب این است که بسیاری از مصریها با وجود تنفری که از این غذا دارند آن را مصرف میکنند.
عماد اسکندر، میگوید:
«درست مثل خیلی از مصریها من هم از طعم آن خوشم نمیآید ولی میخورم.»
او میگوید، مصریها نسبت به این ماهی که با نان بالادی، مقداری روغن، لیمو و پیاز مصرف میشود، شیزوفرنی شخصی دارند.
«برخی مصریها میگویند این ماهی را به این دلیل نمیخورند که مصری و کلاسپایین است. آنها دوست دارند مثل خارجیها عمل کنند. اما بهرحال به خوردنش ادامه میدهند.»
شما نمیتوانید آن را در رستورانهای بزرگ پیدا کنید و اغلب در اغذیهفروشیها در دسترس است. فسیخ در تاروپود تاریخ مصر ریشه دارد و خاستگاه آن به دوران فرعونها باز میگردد، دورانی که رود نیل هر سال در فصل بهار سخاوتمندانه ماهیهای در حال فاسدشدن را به سواحل غرقدرآفتاب میآورد و رها میکرد.
نمک و ماسه برای تبدیل کردن این ماهیها به شاهکاری تند و تیز دست به دست هم میدادند. امروز، تحت نظارت اغذیهفروشیهای زنجیرهای شاهین این ماهی با سلامت بیشتری در دسترس مردم قرار میگیرد.
طرز تهیه این ماهی نسبتا آسان است: کفال یا ماهی بورای را در آفتاب خشک میکنند و سپس داخل خمرههای بزرگ چوبی با نسبت درستی از آبنمک میریزند و میگذارند 45روز بماند.
ماهی به لحاظ فنی خام است اما درواقع نمک آن را میپزد و ظاهرا از فاسد شدن آن پیشگیری میکند. درنهایت پوست ماهی کمرنگ و مرکز آن خاکستری و چسبناک میشود و بوی تعفن آن را فرا میگیرد.
اگر با مقدار مناسبی از نمک تهیه نشود یا با ماهی مرده روی سطح آب درست شود، سم بوتولیسم تولید میکند. این سمت در محیط بیهوا میتواند رشد کند و باعث تب و تهوع و فلج و گاهی مرگ شود.
اسکندر و خانوادهاش فسیخ را در روزهای خاصی از سال مصرف میکنند. همسر او عاشق شوری سرکننده ماهی است اما اسکندر نه از بوی بد ماهی خوشش میآید و نه اسهالی که بعضی وقتها به دنبال مصرف آن تجربه میکند. ضمنا با هر بار مصرف ماهی خانه چند روزی بوی فسیخ میدهد.
او میگوید:
«خوردن این ماهی دردسر دارد. اما ترکش نمیکنیم. برای من و بسیاری از مصریها تجربه برخی لحظات خاص با فسیح گره خورده است.»
برای همین است که علیرغم تغییر ذائقه در طی سالها، اغذیهفروشی شاهین نگران آینده کسبوکار خود نیست. بااینحال برخی نیز به دلیل مشکلات اقتصادی ترجیح میدهند آن را در خانه درست کنند.
میل به طعمهای وطنی باعث شده بود که ابراهیم حامد عطیه، که قرار بود شب به مقصد کویت پرواز کند، بنا به سفارش دوستانش که در کویت کار میکردند، از مغازه شاهین فسیخ تهیه کند.
در پاسخ به این پرسش که آیا نگران خرابشدن ماهی در سفر نیست، او گفت:
«این چیزی نیست که فسیخ از عهدهاش برنیاید.»
منبع: راهنماتو