محققان می‌گویند بابالنگ‌درازها چهار «چشم پنهان» دارند

فرادید| دانشمندان می‌گویند گونه‌ای از عنکبوت‌های موسوم به بابا‌لنگ‌درازها (daddy long-legs spider) دارای آثاری از چهار چشم اضافی هستند. این موضوع می‌تواند اطلاعات جدیدی در مورد تکامل این موجودات به دانشمندان بدهد. 

به گزارش فرادید، بابا لنگ درازها گروهی از عنکبوتیان به نام عنکبوت‌های خرمن هستند. عنکبوت‌ها می‌توانند تا هشت چشم داشته باشند، اما تخمین زده شده که ۶۵۰۰ گونه از بابا لنگ درازها فقط دو چشم دارند. 

اما اخیراً محققان حین بررسی عنکبوت Phalangium (گونه‌ای بابا لنگ دراز) زیر میکروسکوپ، چهار چشم دیگر کشف کردند که هرگز به طور کامل رشد نمی‌کنند. این چشم‌ها اندام‌های باقی‌مانده یا بقایای اعضایی از بدن هستند که دیگر کار نمی‌کنند یا همانطور که گیلرمه گاینت، از نویسندگان این مطالعه گفته، آن‌ها «بقایای تکامل» هستند. در انسان‌ها، بقایای تکامل شامل دندان عقل و آپاندیس می‌شود. 

حضور چشمان تکامل‌نیافته در بابا لنگ درازها نشان می‌دهد این موجودات تقریباً ۵۰ میلیون سال بیشتر از آن چیزی که تصور میشد، قدمت دارند. اکنون، دانشمندان تخمین می‌زنند قدمت شجرنامه آن‌ها دست‌کم به ۵۳۷ میلیون سال پیش می‌رسد. 

دانشمندان با نگاه کردن به بابا لنگ درازها تنها می‌توانستند دو چشم رو به جلوی آن‌ها را ببینند و حتی متعجب بودند چرا این عنکبوت‌های خرمن فقط دو چشم دارند، در حالی که خویشاوندان عنکبوتی آن‌ها چشمان بیشتری دارند. 

پراشانت شارما، از نویسندگان این مطالعه و زیست‌شناس می‌گوید: «ما کارمان را با طرح این پرسش شروع کردیم که این حیوانات چشمان خود را چگونه از دست دادند. پاسخ شگفت‌انگیزش این بود: آن‌ها چشمانشان را از دست ندادند، بلکه چشمانشان مخفی شده بودند.» 

وقتی محققان شروع به جستجوی پروتئین‌های مرتبط با بینایی به نام اُپسین در جنینِ زیر میکروسکوپ کردند، این اندام‌های پنهان را دیدند. شواهد نشان داد P. opilio زمانی در هر طرف سرش و بالای جفت پاهای جلویی‌اش یک چشم داشته و همچنین یک جفت چشم اضافی رو به جلو هم داشته است. 

اگرچه امروزه چهار چشم تکامل‌نیافته آن‌ها به طور کامل رشد نمی‌کنند، اما هنوز هم ممکن است کارایی داشته باشند. برای مثال، این اندام‌ها ممکن است در تشخیص تفاوت‌های نور به بابا لنگ درازها کمک کنند. تفاوت نور بر ریتم شبانه‌روزی آن‌ها اثر می‌گذارد. 

این چشم‌های پنهان برای محققان تعجب‌آور نبود. سال ۲۰۱۴، یک بابا لنگ دراز فسیل‌شده‌ی ۳۰۵ میلیون‌ساله در شرق فرانسه یافت شد که مجموعاً چهار چشم داشت، یعنی دو چشم بیشتر از بابا لنگ درازهای امروزی. این یافته‌ها در مجموع ممکن است روزی به دانشمندان کمک کند دودمان تکاملی عنکبوتیان را کشف کنند. 

شارما می‌گوید: «بندپایان زمینی مانند عنکبوت‌های خرمن، سابقه فسیلی کمی دارند، چون اسکلت بیرونی آن‌ها به خوبی حفظ نمی‌شود. در نتیجه، برخی از پرسش‌های اساسی در مورد تاریخ تکامل این موجودات حل‌نشده باقی می‌ماند.» 

محققان یافته‌های جدیدشان را با تجزیه و تحلیل ژن‌های مرتبط با بینایی عنکبوتیان که ظاهراً در شکل دادن به چشم‌های اضافی بابا لنگ درازها نقش دارد، پشتیبانی کردند. کشف دیگر محققان این بود که گونه دیگری از بابا لنگ درازها به نام Iporangaia pustulosa نیز دارای چشم‌های تکامل‌نیافته است، اما فقط در دو طرف سر. 

روشن نیست چرا چشمان برخی از بابا لنگ درازها برای رشد نکردن تکامل یافته‌اند. احتمالاً این پرسش، موضوع مطالعات آینده محققان خواهد بود. 

گاینت می‌گوید: «یکی از اهداف مطالعه ژنتیک، پشت آنچه در ریخت‌شناسی می‌بینیم، درک چگونگی وقوع تکامل است. برای تکامل تنوع چشم‌ها چه چیزی را باید در دستور اصلی ژن‌ها تغییر داد؟»

مترجم: زهرا ذوالقدر