سریال وحشی؛ لوله تفنگ هومن سیدی به سمت خشونت!

پس از پستی و بلندیهای فراوان، جدیدترین ساخته هومن سیدی با نام سریال وحشی از فیلمنت منتشر شد؛ سیدی دوباره قهرمانی میسازد که آرام آرام در حال خشن شدن است.
هنوز قابهای درخشان هومن سیدی در سریال قورباغه فراموش نشده که او با وحشی برگشت؛ اولین قسمت از این سریال منتشر شده و این سوال را برمیانگیزد که وحشی چگونه وحشی میشود؟
به گزارش فرارو، در این مساله که هومن سیدی کارگردان خوبی است، هیچ شکی وجود ندارد. هر قابی که او میبندد (یا بدون اغراق اکثر قابهای او) بدون دیالوگ حرفهایی برای گفتن دارند. این هنری است که ریشهاش در ذهن بسیاری از کارگردانهای ایران (در حال حاضر) خشک شده است.
مساله تنها قاب نیست؛ انتخاب بازیگر، بازی گرفتن از او و ایجاد لوکشینی فضاساز همگی دست به دست یکدیگر میدهند تا از او کارگردانی درجه یک بسازند. به یاد بیاورید قابهای ابتدایی سریال وحشی را که در فضای معدن بسته شده است. همین کافی است که بدانیم وحشی کجا کار میکند؛ در واقع قابها به حدف کافی بیانگر هستند.
در این سریال بازیگران مطرحی، چون جواد عزتی، نگار جواهریان، احسان امانی، علیرضا ثانیفر و مهدی صباغی نقشآفرینی میکنند. در ادامه نگاهی به قسمت اول سریال وحشی داشته و داستان آن را مرور میکنیم.
داستان سریال وحشی
سریال «وحشی» داستان داود اشرف، یک کارگر معدن، را روایت میکند که در تلاش است با مدارا و اخلاقمداری، مشکلات خود و خانوادهاش را حل کند. اما زندگی او با ورود به دنیای پیچیده و خشونتآمیز کارگران معترض، گرفتار درگیرهایی بیپایان میشود. داود که از یک زندگی ساده و شرافتمندانه شروع کرده، به تدریج وارد مسیری تاریک میشود که او را به دنیای اراذل و اوباش میکشاند. این سریال با فضاسازیهای تیره و تاریک، داستانی پیچیده از خشونت، ناامیدی و تغییرات شخصیت را به تصویر میکشد.
مروری بر قسمت اول سریال وحشی؛ خشونت و ناامنی
قسمت نخست سریال وحشی به کارگردانی هومن سیدی، در فضایی پرتنش و اجتماعی آغاز میشود و تماشاگر را مستقیماً به دلِ یک بحران کارگری و فضای خشنِ ناشی از آن پرتاب میکند. همانطور که گفته شد سریال با اکستریم کلوزآپهایی از معدن آغاز میشود؛ جایی تاریک، بسته و نفسگیر که داود – شخصیت اصلی داستان – در آن کار میکند؛ گویی این فضای فیزیکی خود استعارهای است از وضعیت روانی و اجتماعی شخصیتها: در محاصره، درگیر، در تاریکی.
با عبور داود از تاریکی معدن به روشنایی سطح زمین و مواجهه با جمعیت معترض، سیدی هوشمندانه گذار از خشونت ساختاری (Structural Violence) به خشونت عینی و ملموس را تصویر میکند. این انتقال در واقع همان چیزیست که یوهان گالتونگ، نظریهپرداز صلح، دربارهاش هشدار میدهد: خشونتی که ابتدا در قالب فقر، نابرابری و تبعیض ظاهر میشود، در نهایت به خشونت فیزیکی میانجامد. کارگران از ساختار مدیریتی معدنی که در آن کار میکنند شاکی هستند؛ این را همان اوایل از دیالوگها متوجه میشویم:
بخدا راهش این نیست.
پس راهش چیه داداش؟ وقتی بیناموس پول هیچکس رو نمیریزه، حق دارن شاکی بشن دیگه...
تجمع اعتراضی کارگران نه صرفاً یک حرکت صنفی، بلکه نمود عینی فشارهای ساختاری و اقتصادیست.
داود که نمایندهی انسانی خویشتندار، قانونمدار و اهل مدارا است، در این فضای پرتنش سعی دارد تعادل را حفظ کند؛ اما همین ویژگی، بهویژه در سکانس پایانی قسمت اول، به پاشنه آشیل او تبدیل میشود.
در اولین دیالوگ او میگوید:
«بالا خیلی شلوغه؟» و وقتی متوجه وخامت ماجرا میشود؛ اضافه میکند «این راهش نیست.»
اما، در یک موقعیت بحرانی با دو کودک، تنها به دلیل اشتباه درکشده و سوءِتفاهم، وارد چرخهای از خشونت و بیاعتمادی میشود که تبعاتش مشخصاً فراتر از کنترل اوست. این نقطه، محل تقاطع تحلیل اجتماعی و فلسفهی سیاسی هانا آرنت است؛ جایی که آرنت میان قدرت و خشونت تمایز قائل میشود و خشونت را نشانهای از فروپاشی اعتماد اجتماعی میداند.
در سکانس پایانی به بچههایی که سوار ماشین او هستند میگوید: «همین الان ندیده و نشناخته سوار ماشین من شدید. چرا بهم اعتماد کردید؟ نگفته پدر و مادرتون اینها رو بهتون»
بر اساس اندیشهی آرنت، خشونت نه نشانهی قدرت که نشانهی فقدان آن است. در وحشی نیز، آنچه بر سر داود میآید، حاصل فقدان سازوکارهای اعتماد اجتماعی، گفتوگو و عدالت است و گویی او از سر بیقدرتی روی به خشونت میآورد. حتی کنش پرهیزکارانهی او – تلاش برای آموزش به کودکان درباره خطرات اعتماد – در بستر بیاعتمادی عمومی، نتیجهای معکوس دارد.
همانطور که دختر بچه پس از شنیدن صحبتهای داود میگوید: «ببخشید عمو ما پیاده میشیم.»
این نشان میدهد که در فضای این سریال و ساخت و پرداخت داستان آن که خشونت ساختاری نهادینه شده، نیتهای خوب نیز میتوانند پیامدهای فاجعهبار به همراه داشته باشند.
از منظر روایی، سیدی در این قسمت موفق میشود یک درام اجتماعی با عمق روانشناختی و فضای پرتعلیق خلق کند. اما آنچه بیش از هر چیز تأملبرانگیز است، تقابلیست که بین «خشونت ناگزیر» و «خشونت درونیشده» ایجاد میشود. داود هنوز وحشی نشده، اما نشانههای آن در بستر پیرامونش کاشته شدهاند. اینکه آیا جامعه داستانی او را به خشونت سوق میدهد یا او از درون به سمت آن متمایل میشود، سوالیست که سریال در ادامه باید به آن پاسخ دهد.
در مجموع، قسمت اول سریال وحشی با ظرافتی قابلتوجه پرسشهایی جدی درباره منشأ خشونت، بیعدالتی و بحرانهای اخلاقی در بستر داستان مطرح میکند؛ اگر سریال این خط تحلیلی را حفظ کند، میتواند به یکی از تأملبرانگیزترین آثار اجتماعی سالهای اخیر بدل شود.
بازیگران و تیم فنی سریال وحشی
سریال «وحشی»، به کارگردانی هومن سیدی، با حضور یک تیم فنی و بازیگری برجسته در دنیای سینما و تلویزیون ایران تولید شده است. در اینجا به معرفی مهمترین اعضای تیم سازنده و بازیگران این سریال پرداختهایم:
تیم تولید سریال وحشی:
سریال «وحشی» به کارگردانی هومن سیدی، با تیم تولیدی نامآشنایی از جمله مرتضی نجفی (مدیر فیلمبرداری) و محسن نصراللهی (طراح صحنه و مدیر هنری) ساخته شده است. این تیم فنی با تجربههای خود در سینما، نقش مهمی در خلق فضایی منحصربهفرد برای این سریال ایفا کردهاند.
موسیقی متن سریال توسط دو آهنگساز بینالمللی ساخته شده است که با استفاده از موسیقی مینیمال و دلهرهآور، به تقویت فضای روانشناسانه و پرتنش داستان کمک کردهاند.
همچنین، هومن سیدی خود کار تدوین سریال را نیز بر عهده داشته که با تسلط به ریتم داستان و خلق فضای پرتعلیق، به کیفیت سریال افزوده است.
تیم بازیگران سریال وحشی:
در زمینه بازیگری، جواد عزتی و نگار جواهریان از جمله بازیگران اصلی سریال هستند. عزتی که در نقش داود اشرف، یک کارگر معدن، حضور دارد، با بازی متفاوت خود در این سریال درخشیده است.
نگار جواهریان پس از حضور در سریالهای موفقی، چون «خاتون»، برای اولین بار به دنیای تصویر بازگشته و در این سریال ایفای نقش کرده است. به نظر میرسد نقش او در سریال وحشی در قامت وکیلی جوان باشد.
سایر بازیگران شامل احسان امانی، علیرضا ثانیفر و مهدی صباغی هستند.
زمان پخش سریال وحشی
سریال «وحشی» ابتدا قرار بود در اواخر سال ۱۴۰۳ پخش شود، اما اولین قسمت آن در تاریخ ۲۵ فروردین ۱۴۰۴ به صورت اختصاصی از پلتفرم فیلمنت پخش شد. این سریال هر هفته دوشنبهها منتشر میشود و به نظر میرسد که پلتفرم فیلمنت با پخش این سریال هیجانانگیز، قصد دارد موفقیتهای قبلی خود را در پخش سریالهایی، چون «پوست شیر» تکرار کند.
نویسنده: طناز حسینی