۲ ابرماه و یک ماه آبی نادر؛ فرصتی استثنایی برای دوستداران تماشای آسمان

در یک رویداد نجومی نادر، آگوست ۲۰۲۳، ستاره‌نگاران این فرصت را دارند تا دو ابرماه همراه با یک ماه آبی را تماشا کنند.

به نقل از earth، ابرماه زمانی اتفاق می افتد که ماه کامل در مدار خود به زمین نزدیک شود. همان‌طور که ناسا توضیح می‌دهد، مدار ماه به دور زمین کاملا دایره‌ای نیست، بلکه به شکل یک بیضی است. این باعث می‌شود که ماه با تکمیل چرخه مداری خود، بین فواصل نزدیک‌تر و دورتر از سیاره اصلی ما در نوسان باشد.

دورترین نقطه‌ای که ماه از زمین طی می کند اوج نامیده می‌شود، برعکس، نقطه‌ای که ماه در آن به زمین نزدیک است، به عنوان حضیض شناخته می‌شود.

در مرحله حضیض است که ابرماه رخ می‌دهد، زمانی که ماه کامل در منزدیکترین فاصله‌اش از زمین قرار می‌گیرد. وقتی ابرماه‌ها از زمین مشاهده می‌شوند، بزرگ‌تر و درخشان‌تر از یک ماه کامل معمولی به نظر می‌رسند، اگرچه تفاوت آن‌ها جزئی است.

چرخه ابرماه امسال بسیار خاص است زیرا این چهار رویداد به طور متوالی اتفاق می‌افتند. اولین ابرماه امسال در ۳ جولای ظاهر شد و آخرین ابرماه این مجموعه در ۲۹ سپتامبر رخ خواهد داد.

ماه آبی چیست؟

اصطلاح ماه آبی به رنگ ماه اشاره نمی‌کند، بلکه به فرکانس آن اشاره دارد. ماه آبی نامی است که به دومین ماه کامل که در یک ماه تقویمی رخ می‌دهد، داده می‌شود. از آن‌جایی که ماه کامل معمولا هر ۲۹ روز ظاهر می‌شود، و  بیشتر ماه‌ها طولانی‌تر از این زمان هستند و شامل ۳۰ یا ۳۱ روز می‌شوند، ممکن است در مواردی دو ماه کامل در یک ماه بیفتند.

ماه‌های آبی رویدادهای نادری هستند که معمولا هر دو سال و نیم یک بار اتفاق می‌افتند. آخرین ماه آبی در ۲۲ آگوست ۲۰۲۱ قابل مشاهده بود.

امسال، ماه آگوست قرار است میزبان دو ماه کامل باشد و هر دوی این‌ها نیز ابرماه هستند.

علل ابرماه

یک رویداد ابرماه ناشی از هم‌ترازی منحصر به فرد زمین، ماه و خورشید است. ماه یک مدار بیضوی به دور زمین را دنبال می‌کند، به این معنی که فاصله آن از سیاره ما در طول ماه تغییر می‌کند.

در دورترین نقطه خود که به اوج معروف است، ماه در حدود ۴۰۵۵۰۰ کیلومتر فاصله دارد. برعکس، حضیض نزدیکترین نقطه ماه به زمین است که فاصله آن به حدود ۳۶۳۳۰۰ کیلومتر کاهش می‌یابد.

هنگامی که ماه همزمان با تبدیل شدن به ماه کامل به حضیض می‌رسد، نتیجه یک ابرماه است. این هم‌ترازی دقیق، ماه کمی بزرگ‌تر و درخشان‌تر را ایجاد می‌کند، با افزایش تا ۱۴ درصد در اندازه ظاهری و تا ۳۰ درصد در روشنایی در مقایسه با ماه کوچک.

ریچارد نول اخترشناس برای اولین بار اصطلاح ابرماه را در سال ۱۹۷۹ برای اشاره به ماه جدید یا کاملی که زمانی رخ می‌دهد که ماه در ۹۰ درصد نزدیک‌ترین فاصله خود به زمین باشد، ابداع کرد.

وقوع ابرماه در فرهنگ‌های مختلف دارای اهمیت است. بسیاری از فرهنگ‌های بومی برای ابرماه‌ها معنای خاصی قائل هستند. در دوران مدرن، ابرماه‌ها به دلیل افزایش روشنایی و اندازه، تعداد زیادی تماشاگر را جذب و فرصت‌های منحصربه‌فردی را برای عکاسی و رصد در شب فراهم می‌کنند.

منبع: همشهری