پایانی بر یک امپراتوری؛ خداحافظی با مشهورترین برند تلفن همراه

شرکت اچ‌ام‌دی فنلاند که در سال۲۰۱۶ حق انحصاری استفاده از برند نوکیا را به‌مدت ۱۰سال به‌دست آورده بود، اعلام کرد که دیگر نمی‌خواهد با این برند، موبایلی را وارد بازار کند. بدین‌ترتیب به‌نظر می‌رسد، وقت آن رسیده که یا با این برند برای همیشه خداحافظی کنیم یا بار دیگر شرکتی پیدا شود تا نوکیا را بپذیرد.

هیچ‌وقتی که از راه رسید!

بازار گوشی‌های هوشمند یا بازار موبایل امروزی مملو از برندهایی است که شاید حتی اسم‌ برخی از آنها به گوش‌مان نخورده باشد. اما همین بازار شلوغ، روزگاری شاهد حاکمیت یکی از بزرگ‌ترین امپراتوری‌های فناوری بود؛ شرکتی از فنلاند به نام نوکیا. بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۰، نوکیا تقریبا ۸۰ درصد از بازار گوشی‌های همراه را تصاحب کرده بود و موبایل‌های تولیدی این شرکت در بین ۲۰تلفن همراه پرفروش در یک سال قرار می‌گرفت. آن روزها اگر به کسی می‌گفتی که فکر می‌کنی چه زمانی، نوکیا تسلطش بر بازار را از دست بدهد؟ پاسخ می‌شنیدید که هیچ‌وقت! اما آن هیچ‌وقت خیلی زود از راه رسید.

عبرتی برای تمامی کسب‌وکارها

نوکیا در توسعه زیرساخت‌های مخابراتی در اروپا موفقیت‌های شگرفی داشت اما در اواسط دهه۱۹۹۰، به‌دلیل اینکه شبکه توزیع در حال تزلزل بود، شرکت در معرض فروپاشی قرار گرفت. در نتیجه، نوکیا سیستم‌ها و رویه بسیار منظمی ایجاد کرد که این امکان را داد تا نسبت به رقبای خود به‌طور قابل‌توجهی کارآمدتر و سریع‌تر رشد کند.

نخستین همراه

نوکیا تلفن همراه جی‌ام‌اس خود را با نام نوکیا۱۰۱۱ ‌در سال۱۹۹۲ روانه بازار کرد. از سال ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۶، سری ۶۱۱۰ عرضه شد که باتری‌اش ویژگی نگهداری شارژ طولانی‌ را داشت. در سال ۱۹۹۸، نخستین موبایل با بافت فلزی در جهان به‌نام N۸۸۱۰ عرضه شد. آن زمان‌ها موتورولا پیشرو بود. با این حال، میزان خروجی تولید نوکیا یک میلیارد واحد بالاتر از موتورولا رفت و در نتیجه نوکیا به بزرگ‌ترین فروشنده تلفن همراه در جهان تبدیل شد. نکته دیگر اینکه نوکیا نخستین گوشی دارای بازی‌ و نخستین موبایل کشویی جهان را به‌طور همزمان عرضه کرد.

آغاز یک افول بزرگ

پس از سال۲۰۱۰، افول شروع شد. فوریه۲۰۱۲، شرکت برای تولید ویندوز موبایل با مایکروسافت متحد شد، اما این نیز نتوانست آنها را نجات دهد. با نگاهی به سهام نوکیا، به‌نظر می‌رسید که این شرکت دیگر نمی‌تواند به روزهای شکوه بازگردد. انگارتوسعه سریع نوکیا برایشان گران تمام شد. این افزایش در تشدید کار، مانع از توانایی مراکز توسعه اصلی شده و پولی هم از سوی مدیریت برای توسعه نوآوری هزینه نشد. سهم بازار شرکت از ۵۰درصد به کمتر از ۵درصد در طول سال۲۰۱۳ کاهش یافت. این زمانی بود که همه از تیم مدیریت گرفته تا سهامداران و حتی مشتریان، نگران ورشکستگی نوکیا شدند.

دلایل

در سال۱۹۹۸، نوکیا بزرگ‌ترین تولیدکننده تلفن همراه در جهان بود. سبقت‌گرفتن از موتورولا کار دشواری به‌نظر می‌رسید، اما نوکیا از پس آن برآمد. بنابراین دقیقا چه اتفاقی افتاد که کار به سقوط کشیده شد؟ این مهم به‌دلیل عوامل متعددی رخ داد که ازجمله آنها می‌توانیم به مقاومت در برابر تکامل گوشی هوشمند، همکاری و شراکت با مایکروسافت، فقدان برنامه‌ریزی تجاری مناسب و عدم‌ارائه نوآوری اشاره کنیم.

توسعه

این شرکت تا سال۲۰۰۲، نوکیا ۷۶۵۰ را عرضه کرد؛ نخستین تلفن همراه با نمایشگر رنگی، نخستین گوشی هوشمند و نخستین تلفن همراه با دوربین. نوکیا N۹۱، N۹۰ و N۷۰ همگی از سیستم‌عامل Symbian S۶۰ استفاده می‌کردند و هر ۳گوشی در این صنعت موفق بودند. در سال۲۰۰۶، نوکیا به اوج خود رسید. یک سال بعد، نخستین گوشی کشویی با نمایشگر جانبی را به بازار فرستاد. نوکیا N۸ با صفحه نمایش ۱۲میلیون پیکسلی در سال۲۰۱۰ عرضه شد. نیروی کار در ساخت تلفن‌های همراه نوکیا از سال۱۹۹۶تا۲۰۰۰ با ۱۵۰درصد افزایش به ۲۷۳۵۳نفر رسید و در همان زمان فروش ۵۰۳درصد افزایش یافت. در سال۲۰۰۷ میلادی ۵۰درصد از بازار توسط تلفن‌های همراه نوکیا کنترل می‌شد.

منبع: همشهری