گرمای تابستان امسال عادی نیست

تنها یک ماه از تابستان امسال (۲۰۲۴) می‌گذرد، ولی تغییرات اقلیمی سبب شده که مردم سرتاسر جهان گرمای بسیار شدیدی را تجربه کنند. حتی کار به‌جایی رسیده که میلیون‌ها نفر در سراسر غرب ایالات متحده پیام هشدار گرما را دریافت کردند. در قسمت شرقی این کشور نیز گرما و شرجی بیداد می‌کند. انتشار شکستن رکوردهای دمایی در اخبار علمی سبب شده که توجه مردم جهان به یک بحران مهم جلب شود.

گرمای شدید تابستان امسال در نتیجه بی‌توجهی به تغییرات اقلیمی ایجاد شده است

بیایید ابتدا کمی شرایط آمریکا را بررسی کنیم. اوایل تابستان امسال در منطقه‌ای به نام دره مرگ در بیابان‌های کالیفرنیای شرقی در اوایل دما به ۵۳.۹ درجه رسید. دقیقا در همان روز یک موتورسوار به دلیل گرمازدگی جان خود را در آن منطقه از دست داد. لاس وگاس نیز رکورد گرمای تمام دوران خود را با ۴۸.۹ درجه سانتیگراد شکست.

در کالیفرنیا نیز اکثر روزها دمای بالای ۳۸ درجه سانتی‌گراد را به خود دیدند. این موضوع سبب شد بخش‌های وسیعی از چشم‌انداز این ایالت خشک شود و آتش‌سوزی‌ جنگل‌ها شدت گیرد. در ایالت اورگن نیز تاکنون چندین مرگ ناشی از گرمازدگی گزارش شده است. در کشورهای اتحادیه اروپا نیز تغییرات اقلیمی سبب شده گرمای شدیدی در تابستان مشاهده شود. در واقع حتی می‌توان گفت که هریک از ۱۲ ماه گذشته در سرتاسر جهان گرم‌ترین ماه‌های ثبت شده در همه دوران‌ها بودند.

سرویس آب و هوای کوپرنیک اتحادیه اروپا در ۱۸ تیرماه امسال گزارش مهمی را منتشر کرد که نشان می‌داد میانگین دما برای ۱۲ ماه قبل حداقل ۱.۵ درجه سانتیگراد گرم‌تر از میانگین دما زمین قبل از دوران صنعتی شدن ( یعنی بین سالهای ۱۸۵۰ تا ۱۹۰۰) بوده است. شاید با خود بگویید ۱.۵ درجه سانتیگراد که چیزی نیست اما بیایید نگاهی دقیق‌تر به آن بیندازیم.

توافق پاریس در رسیدن به اهداف خود موفق نشده است

در معاهده اقلیمی پاریس کشورهای سراسر جهان توافق کردند که میزان افزایش گرمایش زمین را زیر ۱.۵ درجه سانتیگراد نگه دارند. البته این میانگین تغییرات دما برای یک دوره ۳۰ ساله است. به‌طورکلی دانشمندان بر این باور هستند که استفاده از میانگین ۳۰ ساله می‌تواند تاثیر بهتری برای محدود کردن نوسانات طبیعی و انسانی داشته باشد.

روند افزایش دما در طول سال‌های گذشته

بررسی داده‌های هواشناسی نشان می‌دهد که تاکنون زمین فقط یک سال این آستانه را رد کرده است؛ اما باز هم این موضوع بسیار نگران کننده به‌نظر می‌رسد. در واقع شرایط به‌گونه‌ای پیش می‌رود که انگار جهان می‌خواهد میانگین افزایش دمای ۱.۵ درجه سانتی‌گراد را به جای ۳۰ سال در عرض ۱۰ سال طی کند. همین نیز باعث شده که تغییرات اقلیمی سبب گرمای شدید تابستان شود.

البته مسئله فقط به سه ماه گرمای شدید در تابستان ختم نمی‌شود. اگر به الگوهای آب و هوایی سرتاسر جهان نگاه کنید، متوجه می‌شوید که گرمای تابستان تنها بخشی از یک روند گرمایشی ترسناک است که در نهایت به تغییرات اقلیمی گسترده منجر خواهد شد. در صورتی که دولت‌ها روند کنونی را ادامه دهند شرایط بدتر هم خواهد شد. حتی می‌توان گفت که روزی در اخبار پزشکی و سلامت به‌جای موارد گرمازدگی خبر مرگ میلیون‌ها انسان را مشاهده خواهیم کرد.

گرمای شدید تابستان و تغییرات اقلیمی یک مشکل جهانی است

تغییرات اقلیمی و گرمای بی‌سابقه تابستان امسال کشورهای زیادی را در آمریکا، آفریقا، اروپا و آسیا تحت تاثیر قرار داده است. در مکزیک و آمریکای مرکزی، هفته‌ها گرمای مداوم به همراه خشکسالی طولانی مدت منجر به قحطی و مرگ ده‌ها نفر شد. گرمای شدید در عربستان سعودی نیز به یک تراژدی بزرگ تبدیل شد؛ زیرا بیش از ۱۰۰۰ نفر در مراسم حج از حال رفتند و جان باختند. در ۲۸ خرداد دمای هوا در مسجد الحرام در مکه به ۵۱.۸ درجه سانتیگراد رسیده بود.

روند افزایش دما پیش و پس از انقلاب صنعتی

همچنین بیمارستان‌های کراچی در پاکستان هفته‌ها به علت گرمای شدید، قطعی مکرر برق و کمبود آب با بحران مواجه شدند. هند هم برای چند روز در فروردین و اردیبهشت با دمای ۴۸.۹ درجه سانتیگراد دست‌وپنجه نرم می‌کرد. این گرما زندکی میلیون‌ها هندی را تحت تأثیر قرار داد چرا که بسیاری از آنها حتی در محل زندگی خود تهویه هوای مناسب ندارند.

در یونان در بعضی روزهای خرداد ماه دمای هوا به ۳۷.۸ درجه سانتی‌گراد رسید. حتی تغییرات اقلیمی و گرمای شدید تابستان سبب شد که چندین گردشگر پس از رفتن به کوهپیمایی جان خود را از دست بدهند. ژاپن نیز  پیام هشدار گرمازدگی را در توکیو و بیش از نیمی از استان‌های دیگر صادر کرد؛ زیرا دما در اوایل تیرماه به بالاترین حد چند سال اخیر رسیده بود.

افزایش دما فقط مربوط به تابستان نیست

گرچه امواج گرما بخشی طبیعی از آب و هوا هستند، اما شدت و وسعت آنها به‌خاطر تغییرات اقلیمی به‌شدت افزایش یافته است. در واقع اکنون دیگر امواج گرما فقط به تابستان محدود نمی‌شوند.

یک ارزیابی علمی از موج گرمای شدید در شرق ایالات متحده در ژوئن (خرداد) ۲۰۲۴ تخمین می‌زند که احتمال وقوع گرمای شدید و طولانی‌مدت به دلیل تغییرات اقلیمی ناشی از اعمال انسانی دو تا چهار برابر بیشتر شده است. از طرفی تعداد امواج گرمای ایالات متحده و وقوع آنها در زمان‌هایی به غیر از اوج تابستان طی چند دهه گذشته افزایش یافته است. این اتفاق با نتیجه‌گیری تخمین قبلی مطابقت دارد.

اختلاف دمای یک یا دو درجه در مقیاس کوچک (مانند زمانی که از یک اتاق وارد اتاق دیگری می‌شوید) اصلا احساس نمی‌شود. هرچند در مقیاس جهانی حتی کسری از درجه نیز می‌تواند تفاوت زیادی در آب و هوا ایجاد می‌کند.

در اوج آخرین عصر یخبندان یعنی حدود ۲۰۰۰۰ سال پیش، شمال شرقی ایالات متحده زیر هزاران متر یخ قرار داشت. در آن زمان میانگین دمای جهانی حدود ۶ درجه سانتیگراد سردتر از الان بوده است. بنابراین، جای تعجب ندارد که ۱.۲ درجه سانتیگراد افزایش دما تا کنون به سرعت باعث تغییرات اقلیمی و گرمای شدید تابستان شده است.

جهنم اصلی در راه است

بسیاری از کارشناسان با نگرانی می‌گویند که این تابستان احتمالا یکی از گرم‌ترین تابستان‌های تاریخ بشر است. اما متاسفانه باید بگوییم که ممکن است در آینده از آن به‌عنوان یکی از سردترین تابستان‌های گذشته یاد شود.

در این حالت گروه‌های آسیب‌پذیر از جمله کودکان، سالمندان و کارگران در معرض خطر بیشتری قرار دارند. همچنین افرادی که در محله‌های کم‌درآمد و فقیر زندگی می‌کنند اغلب تهویه هوای مناسب ندارند و یا استفاده از سیستم سرمایشی از نظر هزینه مصرف انرژی برای آنها مقرون به‌صرفه نیست. این دسته از افراد نیز شرایط سختی خواهند داشت.

گرمای شدید تابستان و تغییرات اقلیمی می‌تواند بر اقتصاد هم تأثیر بگذارد. گرما ممکن است خطوط راه‌آهن را منحرف کند و باعث افتادن سیم‌ها شود. این اتفاق‌ها نیز منجر به تأخیر و اختلال در حمل‌ونقل می‌شوند. همچنین ممکن است گرمای شدید فشار زیادی را به شبکه‌های برق وارد کند و در نهایت پس از قطع شدن برق شرایط بدتر شود. توجه داشته باشید قطعی برق هم اکثر اوقات زمان‌هایی از روز رخ می‌دهد که مردم بیشترین نیاز را به سیستم سرمایشی دارند.

خبر خوب: می‌توان مشکل گرمای تابستان و تغییرات اقلیمی را برطرف کرد

آینده‌ای که تاکنون برای کره زمین ترسیم کردیم ترسناک است و کشورها هم به اهداف توافق پاریس دست نیافته‌اند. با وجود این، نمی‌توان پیشرفت‌های موجود را نادیده گرفت. سال ۲۰۲۲ قانون کاهش تورم در ایالات متحده تصویب شد. قانون اشاره شده این پتانسیل را دارد که انتشار گازهای گلخانه‌ای آمریکا را تا سال ۲۰۳۵ تقریباً به نصف کاهش یابد.

تغییر سیستم‌های سرمایشی امروزی به پمپ‌های حرارتی و سیستم‌های زمین گرمایی شبکه‌ای نیز نه تنها می‌تواند انتشار سوخت‌های فسیلی را کاهش دهد، بلکه سرمایش را با هزینه کمتری فراهم می‌کند. همچنین پیشرفت علم باعث شده هزینه انرژی‌های تجدیدپذیر به شدت کاهش یابد. بسیاری از کشورها نیز در حال افزایش حمایت‌ها و سیاست‌های تشویقی خود را در این زمینه هستند.

در واقع اگر همه کشورها، شرکت‌ها و مردم این موضوع را جدی بگیرند و فوری دست بکار شوند، می‌توان گرمای شدید و تغییرات اقلیمی را تا حد زیادی محدود کرد. کاهش فوری انتشار سوخت‌های فسیلی می‌تواند از آینده‌ای گرم‌تر با موج‌های گرما و خشک‌سالی‌های شدیدتر جلوگیری کند. این رویکرد همچنین باعث بهبود سلامت عمومی، ایجاد فرصت‌های شغلی و کاهش خطر اکوسیستم‌های مختلف خواهد شد.

منبع: خبرآنلاین