ضرب المثل دست کسی را در حنا گذاشتن از کجا آمد و به چه معناست؟

فرادید| اصطلاح دست کسی را در حنا گذاشتن یکی از ضرب‌المثل‌های رایج فارسی است که امروزه هم بسیار کاربرد دارد. این ضرب‌المثل وقتی به کار می‌رود که با انجام‌دادن اقداماتی کاری کنیم که شخص نتواند هیچ کاری انجام بدهد، گویی دست و پایش را بسته‌اند. همانمطور که می‌دانیم همه ضرب‌المثل‌ها داستانی دارند. این ضرب‌المثل هم داستان تاریخی شنیدنی دارد که در ادامه این مطلب به شرح آن می‌پردازیم؛ پس با ما همراه باشید.

به گزارش فرادید، در گذشته وسایل آرایشی مانند امروز وجود نداشت و می‌توان گفت هیچکدام از لوازم آرایشی‌های مرسوم و شیمیایی که این روزها به وفور یافت می‌شود، در هیچ دکانی دیده نمی‌شد. سرمه، وسمه، سرخاب و سفیداب همگی انواع لوازم آرایشی مرسوم در گذشته بودند که به صورت طبیعی و با مواد طبیعی تهیه می‌شدند.

مردم به‌خصوص زنان برای آراستن خود از رنگ‌های طبیعی مانند حنا استفاده می‌کردند که بسیار مرسوم بود و خاصیت درمانی داشت. معمولا در حمام‌های قدیمی بخشی بالای خزینه وجود داشت که در آنجا افرادی که می‌خواستند موی و دست و پایشان را حنا کنند، حاضر می‌شدند و مسئول حنا این کار را برایشان انجام می‌داد. به این صورت که بعد از شستشوی خودشان در خزینه به قسمت بالای خزینه می‌رفتند.

حناکار ابتدا موهای‌شان را حنا می‌بست؛ سپس دست و پایشان را داخل حنا می‌گذاشت تا رنگ بگیرد. این کار مدت زیادی طول می‌کشید و شخص باید ساعت‌ها آنجا می‌نشست و دستش را داخل ظرف حنا نگه می‌داشت تا کاملا رنگ بگیرد. در این حالت او نمی‌توانست هیچ کاری انجام بدهد و حتی اگر می‌خواست چیزی بخورد، باید حمامی شربت یا خوراکی را داخل دهانش می‌گذاشت.

افراد در این حالت با هم گفتگو می‌کردند تا زمان بگذرد و وقتی دست و پایشان کاملا رنگ می‌گرفت، دوباره خودشان را می‌شستند. به این ترتیب کسی که دستش در حنا بود، نمی‌توانست کاری انجام بدهد یا حرکتی بکند و این اصطلاح کم‌کم از حمام بیرون آمد و به زبان مردم کوچه و بازار راه پیدا کرد. امروز وقتی بخواهند اوج درماندگی کسی را توصیف کنند که نمی‌تواند هیچ کاری انجام بدهد، می‌گویند: دستش را داخل حنا گذاشتیم.