۹ نکته درباره «هولی»؛ رنگارنگ‌ترین جشن جهان

فرادید| ابرهای رنگارنگ در آسمان هند نمایانگر روزی است که مردم هند با پرتاب پودرهای رنگی، پاشیدن آب و شادی در خیابان‌ها، آمدن بهار را جشن می‌گیرند. نام این جشن هولی (Holi) است که ریشه در آیین هندو دارد.

به گزارش فرادید، امسال در ۱۴ مارس، رنگ‌ها تمام مرزهای طبقاتی را محو می‌کنند، نظام طبقاتی از بین می‌رود و گردشگران خارجی نیز کنار مردم محلی جشن میگیرند. در پس این هرج‌ومرج رنگارنگ و رقص‌های پرشور، فرهنگ و سنتی عمیق نهفته که در ادامه مهم‌ترین نکات این جشن آورده شده است. 

۱. جشن از شب قبل آغاز می‌شود

مراسم رنگ‌پاشی تنها بخشی از جشن هولی است. شب قبل در «هولیکا دهان» (شب برپایی آتش)، مردم تندیسی نمادین را به آتش می‌کشند تا نابودی «هولیکا» (شیطان مؤنث) را گرامی بدارند. 

روز دوم که مشهورترین بخش جشن است با پاشیدن پودرهای رنگی برگزار می‌شود. مردم از مدت‌ها قبل پودرهای رنگی تهیه می‌کنند و کودکان مشتاقانه آن‌ها را پرتاب می‌کنند. در منطقه «براج» هند، جشن‌های هولی ۱۶ روز ادامه دارند. 

۲. پیروزی خیر بر شر

هولی نام خود را از «هولیکا»، خواهر دیو ستمگر «هیرانیاکاشیپو» در اسطوره‌های هندو گرفته است. می‌گویند این پادشاه شرور می‌خواست پسرش «پرهلاد» را از پرستش «ویشنو» منع کند، اما پرهلاد مقاومت کرد. پادشاه دستور داد پرهلاد همراه با هولیکا (که در برابر آتش مصون بود) روی هیزم بنشینند. اما برخلاف انتظار، وقتی آتش شعله‌ور شد، هولیکا سوخت و پرهلاد به لطف «ویشنو» زنده ماند. این داستان یادآور پیروزی نیکی بر پلیدی است و نشان‌دهنده این باور هندوها که ایمان و اعتقاد، راهی به سوی رستگاری است. 

۳. جشن با خوراکی‌های خوشمزه

خانواده‌های هندی با عشق «گوجیا» تهیه می‌کنند، نوعی شیرینی شبیه پیراشکی که با میوه‌های خشک، آجیل و هل پُر می‌شود. این شیرینی در طعم‌های متنوع تهیه می‌شود و معمولاً شامل پسته، بادام هندی، نارگیل و کشمش می‌شود که مردم در شب «هولیکا دهان» از آن لذت می‌برند. 

۴. نوشیدنی سنتی

برخی مردم هولی را با نوشیدن «بهانگ» جشن می‌گیرند، یک نوشیدنی شیری که با خمیر برگ و غنچه‌های شاهدانه‌ی کوه‌های هیمالیا تهیه می‌شود. این نوشیدنی با سابقه‌ی ۳۰۰۰ساله در اسطوره‌ها با «شیوا» خدای مرتاضان مرتبط است و در مغازه‌های دولتی مخصوص فروخته می‌شود. 

۵. فلسفه رنگ‌ها

طبق افسانه‌ای «کریشنا» پس از آنکه توسط شیطانی پوستش آبی شد، نگران بود معشوقه‌اش «رادها» دیگر او را دوست نداشته باشد. مادرش یاشودا به شوخی به او گفت می‌تواند صورت رادها را به هر رنگی که دوست دارد درآورد و کریشنا نیز چنین کرد. پودرهای رنگی که در هولی استفاده می‌شوند، یادآور این داستان هستند. 

۶. رنگ‌های سمّی

در گذشته، پودر «گلال» از گل‌ها، ادویه‌ها و مواد طبیعی تهیه می‌شد که خواص دارویی داشتند، اما از اواسط قرن ۱۹ رنگ‌های مصنوعی رایج شدند. امروزه بیشتر پودرهای هولی از چین وارد می‌شوند، اگرچه دولت هند مردم را به استفاده از رنگ‌های گیاهی داخلی تشویق می‌کند. سال ۲۰۱۲، حدود ۲۰۰ نفر در بیمارستان‌های بمبئی به دلیل مسمومیت ناشی از رنگ بستری شدند. 

۷. نمادگرایی رنگ‌ها

رنگ‌ها در هولی تنها برای زیبایی نیستند، بلکه هرکدام معنای خاصی دارند. رنگ قرمز نماد عشق، باروری و ازدواج است. رنگ آبی به کریشنا اشاره دارد و رنگ سبز نشان‌دهنده آغازهای نو است. 

۸. آماده‌سازی برای تمیزکاری

برای جلوگیری از مشکلات پوستی، توصیه می‌شود پوست و مو قبل از شرکت در جشن با روغن مرطوب شود تا رنگ‌ها کمتر جذب شوند. همچنین لباس‌های استفاده‌شده در این جشن دیگر قابل‌استفاده نخواهند بود. 

۹. جشن جهانی هولی

هولی تنها محدود به هند نیست. هندوها در بنگلادش و پاکستان نیز این جشن را برگزار می‌کنند و در کشورهای دارای جمعیت مهاجر هندی مانند سورینام، آفریقای جنوبی و مالزی نیز گرامی داشته می‌شود. در بریتانیا و ایالات متحده نیز جشن‌ها، کنسرت‌ها و رویدادهای مختلفی برگزار می‌شود تا افراد بیشتری بتوانند در این شادی شرکت کنند.

مترجم: زهرا ذوالقدر