«تنهاترین درختِ دنیا» و راز تغییرات اقلیمی
صنوبر سیتکا، درختی تنها در میانِ بوتهزارهای جزیرۀ بادخیز کمپل است که در ۷۰۰ کیلومتری جنوبِ نیوزیلند در اقیانوس جنوبی قرار دارد. این صنوبر در محدوده ۲۲۲ کیلومتری تنها درختی است که در جزیره دیده میشود و نزدیکترین همسایههای او در جزایر آکلند میرویند.
فرادید | صنوبرِ سیتکا که در جزیرۀ خالی از سکنۀ کمپل زندگی میکند، این اواخر همنشینهای خوبی داشته است. این تکدرخت که «تنهاترین درختِ جهان» نامیده میشود، همنشینِ محققانی از نیوزیلند بوده که باور دارند تکدرخت میتواند رازهایی را درباره تغییرات اقلیمی افشا کند.
به گزارش فرادید، نام این درختِ صنوبرِ ۹ متری با عنوانِ «دورافتادهترین درخت سیاره» در گینس ثبت شده است؛ درختی تنها در میانِ بوتهزارهای جزیره بادخیز کمپل که در ۷۰۰ کیلومتری جنوبِ نیوزیلند در اقیانوس جنوبی قرار دارد. این صنوبر در محدوده ۲۲۲ کیلومتری تنها درختی است که در جزیره دیده میشود و نزدیکترین همسایههای او در جزایر آکلند میرویند.
گفته میشد که درختِ تِنِره در نیجریه قبل از درختِ صنوبرِ جزیره کمپل، و قبل از آنکه در سال ۱۹۷۳ توسط یک راننده کشته شود، تنهاترین درختِ سیاره بوده است.
اعتقاد بر این است که صنوبرِ سیتکا در جزیره کمپل را لُرد رانفرلی، فرماندارِ نیوزیلند در دهه ۱۹۰۰ کاشته است ـ برای همین است که بعضی آن را درختِ رانفرلی مینامند.
مطالعات هنوز نتوانستهاند سن دقیق درخت را تأیید کنند و گینس تأکید میکند با اینکه صنوبر سیتکا را با عنوان تنهاترین درختِ جهان ثبت کرده، «هنوز تعریفِ دقیقِ جهانی از ماهیت و چیستی یک «درخت» وجود ندارد.»
برخی نیز درخت را گونهای مهاجم میدانند و بعضی دانشمندان خوشحال خواهند شد اگر درخت از بین برود. اما برای دکتر جوسلین ترنبول، دانشمندِ رادیوکربن، این درخت میتواند ابزار ارزشمندی باشد که با کمکِ میزانِ جذبِ کربن نشان دهد، در اقیانوس سرد جنوبی چه خبر است.
ترنبول میگوید: «نیمی از دیاکسیدکربنی که ما از طریقِ سوزاندنِ سوختهای فسیلی تولید و وارد جو میکنیم، همینجا میماند و نیمِ دیگر وارد زمین و اقیانوس میشود. مشخص شده است که اقیانوس جنوبی ـ یکی از آن محلهایی که کربن در آن تهنشین میشود ـ در حدود ۱۰ درصد از کلِ دیاکسیدکربنی که ما طی ۱۵۰ سال اخیر منتشر کردهایم را جذب کرده است.»
ترنبول با همکاری چندین نهاد علمی بینالمللی سعی دارد بفهمد کربنی که وارد اقیانوس منجمد جنوبی شده چه شده است. این تیم میخواهد به ۲ پرسش پاسخ دهد: اگر کربن اقیانوس را پر کند آیا میتواند باعثِ افزایشِ گسترده گرمایش جهانی شود؟ یا، آیا میتوان با فهمِ چگونگیِ جذبِ کربن، این عمل را افزایش داد و روند گرمایشِ زمین را کندتر کرد؟
مطالعاتِ قبلی که درباره استخراج کربن از اقیانوسِ جنوبی انجام شدهاند، نتایجِ منتاقضی تولید کردهاند؛ نظریه جدید این است که جذبِ کربن در حالِ افزایش است و ترنبول میخواهد بداند که چه چیزی پشتِ این قضیه است. گرفتنِ نمونههای جو بهترین روش برای اندازهگیری غلظتِ دیاکسیدکربن است و از طریقِ تاریخنگاریِ کربنِ نمونههایی که از اعماق آب به دست میآید، میتوان آن را تکمیل کرد. اما محدودیتهایی برای این کار وجود دارد.
ترنبول میگوید: «نمیتوانید هوایی که ۳۰ سال پیش در اینجا وجود داشته را جمعآوری کنید، چون دیگر در اینجا وجود ندارد.» او میگوید: «بنابراین ما به سراغِ ایده شمردنِ حلقههای درخت رفتیم. گیاهان در هنگامِ رشد دیاکسیدِکربن هوا را از طریقِ فوتوسنتز جذب میکنند و برای رشد ساختارشان از آن استفاده میکنند و کربنی که از هوا جذب شده نهایتاً در حلقههای درخت باقی میماند.» اگر انبوهی از درختانِ تنومد داشتیم بسیار مفید بود، اما درخت در اقیانوس جنوبی پدیدهای نادر است.
درختِ صنوبرِ سیتکا ـ جنوبیترین درختی که تیم میتوانست آن را پیدا کند، دادههای خوبی در اختیار دانشمندان میگذارد. «این درخت سریعتر از هر چیز دیگری در این ناحیه رشد کرده است و حلقههای آن بزرگتر و راحتتر از هم متمایز میشوند.» ترنبول با استفاده از یک دریل دستی، ۵ میلیمتر از نمونه درخت را در سال ۲۰۱۶ خارج کرد، اما نتایج هنوز منتشر نشدهاند.
اما توصیفِ درخت به عنوانِ «تنهاترین درختِ جهان»، به نگاهِ بیننده بستگی دارد. ترنبول میگوید: «برای رسیدن به درخت باید از میان فیلهای دریایی، فوکها، شیرهای دریایی، پنگوئنها و آلباتروسها عبور کنید. درواقع درخت تنها به نظر نمیرسد... تقریباً از وضعیتش راضی است.»
منبع: The Guardian
ترجمه: سایت فرادید