سفر حیرتانگیز «عاج فیل» از آفریقا تا مقبرههای باستانی زنان بریتانیایی
بر اساس یک مطالعه جدید، حلقههای عاج کشفشده در انگلیس، نشاتگرفته از فیلهای آفریقایی هستند. این عاجها در دوران باستان بیش از 6400 کیلومتر جا به جا شدهاند تا از مقبرههای زنان اشرافی در انگلستان سر دربیاورند.
فرادید| طبقهای اشرافی از زنان آنگلوساکسون در دوران باستان با صدها حلقهی عاج دفن شده بودند و منشأ این حلقههای عاج، مدتها یک معما باقی مانده بود. بر اساس یک مطالعه جدید، حلقههای عاج کشفشده در انگلیس، نشاتگرفته از فیلهای آفریقایی هستند.
به گزارش فرادید، محققان در یک مطالعهی جدید که در مجلهی گزارشات علوم باستانشناسی منتشر شد، توانستند از تجزیه و تحلیل بیومولکولی برای ردیابی منشأ صدها حلقه عاج کشفشده در دهها محل دفن باستانی زنان آنگلوساکسون استفاده کنند.
یک حلقه از جنس عاج در شرایط خوب که در محل دفن آنگلوساکسونها در لینکلن شایرپیدا شد
مدتها تصور میشد این نمونههای عاج متعلق به ماموت یا شیر دریایی است، اما تحقیقات جدید نشان میدهد این عاجها در واقع در حدود قرن پنجم یا ششم پس از میلاد از آفریقا آمدهاند. این به آن معناست که منبع این عاج در واقع در فاصلهی 6400 کیلومتری از گورستانهایی بوده که حلقههای عاج آنگلوساکسون در آنها پیدا شده است.
با توجه به آنچه که در مورد سفر و تجارت در هزارهی اول پس از میلاد شناخته شده است، این مسافت برای حمل و نقل عاج غیرعادی است. با در نظر گرفتن این فاصلهی باورنکردنی، این کشف مهم نشان میدهد که احتمالاً آن زمان یک شبکهی تجاری که آفریقای شرقی و اروپای غربی را به هم متصل میکرد، وجود داشته است.
به گفتهی محققان: «ما از طریق یک رویکرد روششناختی، ثابت کردیم عاج مورد استفاده برای ساخت حلقههای تزئینی، متعلق به فیلهایی است که در منطقهای از سنگهای آتشفشانی جوان در آفریقا در قرن پنجم و ششم پس از میلاد زندگی میکردند. این شواهد اولیه به ما اجازه میدهد شبکهها و عوامل اقتصادی-اجتماعی را در نظر بگیریم که آن زمان، توزیع عاج از آفریقا به جزایر بریتانیا را تسهیل میکرد.»
خود حلقهها تا حدودی مبهم هستند، چون از نظر ظاهری شبیه حلقههایی برای انگشتان دست هستند، اما خیلی بزرگتر از آن هستند که به این منظور به کار گرفته شوند. به همین دلیل شاید بتوان گفت این حلقهها جواهر نبودند و کاربرد دیگری داشتند. این باور وجود دارد که این حلقهها بخشی از کیسههایی بودند که از کمر زنان آویزان بود.
از آنجا که بیشتر حلقهها در نزدیکی لگن پیدا شدند، تصور میشود این کیسهها از کمر و در کنار اشیاء دیگری مانند چاقوهای آهنی و آویزهای کمربندی جفت از آلیاژی مسی آویزان میشدند.
یک حلقه کیسه که از یک گور اولیه آنگلوساکسون پیدا شد و در یک گورستان قدیمی در نزدیکی روستای اسکرمبی در لینکلنشایر کشف شد، توسط تیمی از محققان بریتانیایی بطور کامل تجزیه و تحلیل شد. این گورستان از اواخر قرن پنجم تا اوایل قرن ششم مورد استفاده قرار میگرفت و این حلقه یکی از هفت حلقهای بود که از قبرهای حفاری شده آنگلوساسون پیدا شد.
هم شمال آفریقا و هم بخش بزرگی از بریتانیای کبیر، قرنها بخشی از امپراتوری روم بودند، بنابراین طبیعی است که حتی پس از سقوط روم، روابط تجاری باقیماندهای وجود داشته باشد. روشن نیست در آغاز قرن هشتم این تجارت چرا پایان یافت.
مترجم: زهرا ذوالقدر