(تصاویر) کشف قدیمی‌ترین آب سیاره زمین

یک برکه مهجور آب در اعماق معدنی در کانادا قدیمی‌ترین منبع آب در روی زمین شناخته شده است.  

در بدو امر، دانشمندان فکر می‌کردند که یک معدن طلا-اورانیوم در آفریقا صاحب قدیمی‌ترین منبع آب در جهان است. این منبع آب ده‌ها میلیون سال قدمت داشت و بر طبق الیور وار از دانشگاه تورنتو: «جعبه پاندورایی حاوی هلیوم و هیدروژن و همین‌طور نئون پرتوزا، آرگون و زنون بود.»

اما دانشمندان منبع تازه‌ای از آب پیدا کرده‌اند که قدیمی‌تر از منبع آب آفریقاست. آبی که در معدن کید کریک در اونتاریو محصور شده، بیش از 2میلیارد سال قدمت دارد.

ویژگی‌ها

این آب باستانی ممکن است چندان برای نوشیدن ایمن نباشد. اما باربارا شروود لولار، زمین‌شناس در دانشگاه تورنتو، آن را چشیده است. لولار می‌گوید که مزه آب «وحشتناک» بود و بوی تند گوگردی داشت. اگر بخواهید آن را بنوشید، ممکن است سیستم ایمنی‌تان را بیش‌از حد تحت فشار بگذارد یا حتی آن را دچار شوک کند.

این آب 10برابر شورتر از آب دریاست و مثل شربت غلیظ و چسبناک است. این آب در معرض اکسیژن از رنگ شفاف به نارنجی بی‌رمق تغییر رنگ می‌دهد که دلیل آن به احتمال زیاد وجود آهن در صخره‌های اطراف است. برطبق لولار، آب هر چه قدیمی‌تر می‌شود، شورتر هم می‌شود.

معدن کید کریک در عمق سه کیلومتری زمین قرار گرفته و عمیق‌ترین معدن فلز پایه در جهان است. این معدن رسوبات عظیمی از نقره، مس و روی دارد. این فلزات بی‌تردید با ذخیره  آب فاقد اکسیژن برهمکنش انجام داده‌اند و استخری سمی حاوی مقادیر بالای ترکیبات پیچیده شیمیایی ایجاد کرده‌اند.

آب حاوی گازهای بی‌اثری مثل زنون، هلیوم، کریپتون، نئون و آرگون است که از این لحاظ شبیه همتای خود در آفریقای جنوبی است. در کمال شگفتی این منبع آب میزبان انواعی از باکتری و میکروب نیز هست.

لولار می‌گوید سولفات «اثر انگشتی است که نشان‌دهنده وجود حیات است.» این میکروب‌ها به واسطه سولفات و هیدروژن زنده مانده‌اند. دانشمندان قبلاً فقط این میکروب‌ها را در بستر اقیانوس‌ها شناسایی کرده بودند. این نشان می‌دهد که برکه آب زمانی بخشی از یک اقیانوس باستانی بوده است. میانگین دمای آب این برکه 25درجه سانتی‌گراد است.

2.6میلیارد سال

لولار توضیح می‌دهد:«صخره‌ها در حدود 2.6میلیارد سال قبل روی بستر یک اقیانوس باستانی شکل گرفته‌اند. بخشی از آبی که در این منطقه محصور شده باقی‌مانده آب همان اقیانوسی است که در زمان شکل‌گیری با صخره‌های اطراف در تماس بوده است و بخشی از آب نیز احتمالاً از طریق شکاف صخره‌ها وارد شده و در این برکه گیرافتاده است.»

بنابراین، احتمال دارد که معادن دیگر در سراسر جهان برکه‌های باستانی مشابهی داشته باشند.

محققان برای شناسایی گاز موجود در آب مجموعه‌ای از آزمایش‌ها را طی 4سال گذشته انجام دادند. نخست، آن‌ها آب را برای شناسایی گازهای خنثی بررسی کردند. بعد، نمونه‌ها را به دانشگاه آکسفورد فرستادند. درآنجا، یک طیف‌سنج بزرگ برای محاسبه نسبت گاز و ایزوتوپ‌های پرتوزای آب به کار گرفته شد. سن آب دانشمندان را شگفت‌زده کرد.

محتوی گوگرد موجود در آب نیز بسیار مهم بود. تعامل بین آب و صخره‌های اطراف  گوگرد تولید کرده بود. آب محرکی برای اکسیداسیون کانی‌های گوگردی در سنگ معدن بوده است. آب در مجاورت اکسیژن، رسوب تولید کرده است. این امر فرضیه‌های اولیه مبنی بر اینکه گوگرد از سطح زمین به عمق معدن و آب زیرزمینی منتقل شده را رد کرد.

چرا این کشف مهم است؟

این کشف به ما بینشی درباره حیات در اعماق زمین و همین‌طور روی سطح آن می‌دهد. سن این مایع شگفت‌انگیز به ما نشان می‌دهد که آب باستانی و بنابراین حیات می‌تواند در سایر سیارات، به ویژه مارس، نیز وجود داشته باشد. برطبق لولار، داده‌های جمع‌آوری شده می‌تواند داستان سیاره ما را نیز نقل کند: اینکه آب و زندگی چطور به وجود آمدند.