کشف صومعۀ گمشدۀ اسکاتلندی که کتاب «گوزن» در آن نوشته شد
یکی از بزرگترین اسرار در تاریخ باستان‌شناسی اسکاتلند با کشف این صومعه حل شد. کتاب تاریخی «گوزن» در این صومعه نوشته شده که می‌گویند قدیمی‌ترین نسخه خطی اسکاتلندی است.
فرادید| کتاب باستانی «گوزن» به عنوان یکی از مهم‌ترین نسخه‌های خطی در اسکاتلند توصیف شده است. این کتاب نخستین بار در قرن دهم نوشته شد و تعدادی یادداشت گالیک (زبان بومی و باستانی اسکاتلند) توسط پنج راهب مختلف در آبردین‌شایر تا اواخر قرن دوازدهم به آن اضافه شد و این گونه بود که به نخستین یادداشت مکتوب بازمانده از این زبان تبدیل شد.
به گزارش فرادید، تصور می‌شود صومعه آبردین‌شایر جایی است که کتاب باستانی گوزن نخستین بار در آن نوشته شد. صومعه گمشده زیر مزرعه‌ای کنار صومعه‌ای جدیدتر در باکن پیدا شد که مربوط به قرن سیزدهم است.
مستند جدید بی‌بی‌سی آلبا به نام صومعه گمشده که قرار است روز دوشنبه پخش شود، حاوی جزئیاتی است نشان می‌دهد چگونه باستان‌شناسان در سال 2022 آثاری را پیدا کردند که مربوط به صومعۀ قدیمی‌تر بوده و در نهایت قلوه‌سنگ‌هایی کشف شده که تصور می‌شود مربوط به آن صومعه باشد.
کتاب گوزن
مارید مورگان، باستان‌شناس و کارشناس زبان گالیک می‌گوید: «در آغاز قرن دوازدهم، نخستین شواهد مربوط به زبان گالیکی اسکاتلندی در حاشیه این کتاب انجیلی لاتین توسط راهبان در صومعه‌ای در آبردین‌شایر نوشته شد، منطقه‌ای که امروزه به عنوان یک منطقه گالیک‌زبان به طور گسترده مورد توجه قرار نمی‌گیرد.
«با این حال، این مدرک نه تنها نشان می‌دهد زبان گالیکی در این منطقه صحبت می‌شده، بلکه نخستین مدرک از گالیک اسکاتلندی مکتوب از ۲۰۰ تا ۳۰۰ سال گذشته است که به راحتی کتاب گوزن را به یکی از مهم‌ترین نسخه‌های خطی در اسکاتلند تبدیل می‌کند.»
کتاب گوزن حاوی اطلاعاتی درباره کلیسا، فرهنگ و جامعه آن دوران است.
جزئیات معاملات زمین که در حاشیه کتاب گوزن توسط راهبان به زبان گالیک اسکاتلندی نوشته شده، اثبات می‌کند این نسخه خطی متعلق به اوایل قرن دوازدهم در این منطقه از آبردین‌شایر است.
یکی از باستان‌شناسان درگیر در این کاوش گفته است: «بخش زیادی از محوطه مختل شده بود، اما ما سال ۲۰۲۲ بقایای اتاقک‌هایی را یافتیم که شواهدی از صومعۀ قدیمی قرون وسطایی در این مکان هستند».
کشف بقایایی از صومعۀ گمشده
«ما هفته‌ها را صرف حفاری کردیم تا اینکه دو هفته قبل از پایان حفاری به نخستین لایه‌ها و بقایا رسیدیم.»
«سپس چند ماه منتظر ماندیم تا نمونه‌ها با دقت در دانشگاه آبردین تحت نظارت دکتر گوردون نوبل پردازش شوند.»
«دریافت نتایج از آزمایشگاه سه ماه طول کشید. وقتی ایمیل را باز کردم حیرت‌زده شدم و مجبور شدم چندین بار آن را بخوانم تا بفهمم منظور آن چیست. باورنکردنی بود. ما صومعه را پیدا کرده بودیم.»
مترجم: زهرا ذوالقدر
