قدیمی‌ترین تقویم جهان که احتمالا برخورد یک شهاب‌سنگ «تمدن ساز» را ثبت کرده است
به گفته نویسندگان یک مطالعه جدید، برخورد یک دنباله‌دار در ۱۳۰۰۰ سال پیش ممکن است سبب ظهور تمدن شده باشد.
فرادید| به گفته نویسندگان یک مطالعه جدید، ۱۳۰۰۰ سال پیش، برخورد یک ستاره دنباله‌دار ممکن است سبب ظهور تمدن شده باشد. این رویداد که بسیاری از دانشمندان معتقدند هرگز اتفاق نیفتاده، احتمالاً در محوطه مشهور «گوبکلی تپه» به شکل یک سری کنده‌کاری‌ها ثبت شده که به گفته محققان، قدیمی‌ترین تقویم خورشیدی جهان است. (گوبکلی تپه کهن‌ترین مکان پرستش و رسوم دینی شمرده می‌شود که با تاریخ دوازده هزارساله‌‌اش تا به امروز قدیمی‌ترین مکان یافت‌شده‌ای است که بشر در آن زیسته است.)
به گزارش فرادید، گوبکلی تپه که در جنوب ترکیه واقع شده، مجموعه‌ای متعلق به دوران نوسنگی پیش از سفال است که تخمین زده می‌شود قدمت آن حدود ۱۲۰۰۰ سال باشد. نویسندگان این مطالعه با تجزیه و تحلیل یک ستون پیچیده حکاکی‌شده در محل، حدس زدند نمادهای V شکل، روزهای سال را با مجموع ۳۶۵ علامت تقسیم‌شده به ۱۲ ماه قمری به اضافه ۱۱ روز اضافه نشان می‌دهند.
در همین حال، انقلاب تابستانی (لحظه‌ای که خورشید از دید ناظر زمینی در بیش‌ترین فاصله زاویه‌ای با صفحه استوا در اوج صعودی قرار دارد) به صورت خدایی پرنده‌مانند نمایش داده شده که احتمالاً نمایانگر صورت فلکی سنبله است، جایی که خورشید با یک شکل V در گردنش در این زمان از سال در آن قرار داشته است. محققان، نمایش چهره‌هایی با گردنبندهای V شکل مشابه مکان‌های مرتبط را خدایان کنترل‌کننده زمان یا خالق تفسیر کردند.
از آنجا که به نظر می‌رسد حکاکی‌ها هم حرکت خورشید و هم نمودهای ماه را دنبال می‌کنند، محققان حدس می‌زنند «ستون» نمایانگر قدیمی‌ترین تقویم قمری در جهان است. شاید شگفت‌انگیزتر این باشد که به نظر می‌رسد این حکاکی‌های باستانی، نمایانگر موقعیت‌های در حال تغییر صورت‌های فلکی در آسمان باشند، نشانه‌ای از درک مفهوم حرکت تقدیمی، ۱۰۰۰۰ سال پیش از اینکه برای نخستین بار توسط ابرخس یا هیپارکوس، منجم یونان باستان ثبت شود.
با این حال، جالب‌ترین یافته این مطالعه مربوط به ستون جداگانه‌ای است که به نظر می‌رسد جریان شهاب‌سنگ ثوری را در حال حرکت در صورت فلکی دلو و حوت در مدت چند هفته نشان می‌دهد. دنباله‌داری که برخورد آن با زمین ممکن است عصر یخبندان کوچکی به نام یانگِر درایاس را آغاز کرده باشد.
شایان ذکر است که بسیاری از محققان با فرضیه «برخورد یانگر درایاس» به شدت مخالف هستند و می‌گویند هیچ مدرکی دال بر اینکه این رویداد ناشی از برخورد بوده وجود ندارد. با این حال، نویسندگان این مطالعه گفته‌اند گوبکلی تپه ممکن است به عنوان یادبودی از این برخورد فرضی ساخته شده باشد.
دکتر مارتین سوئیتمَن، نویسنده این مطالعه، در بیانیه‌ای توضیح داده: «به نظر می‌رسد ساکنان گوبکلی تپه ناظران مشتاق آسمان بودند که این حدس با توجه به اینکه جهان آن‌ها توسط یک ستاره دنباله‌دار ویران شده، قابل‌انتظار است. این رویداد ممکن است با آغاز یک دین جدید و با ایجاد انگیزه توسعه‌ی کشاورزی برای مقابله با آب و هوای سرد موجب شکل‌گیری تمدن شده باشد.»
محققان در نوشته‌های خود، این ایده را با این توضیح روشن کردند: «مذهب ممکن است قبلاً در جای دیگری وجود داشته … اما تأثیر یانگر درایاس ممکن است شکل بدیعی از آن را ایجاد کرده باشد».
این مطالعه در مجله Time and Mind منتشر شده است.
مترجم: زهرا ذوالقدر
