بزرگترین گنج وایکینگ‌ها چگونه کشف شد؟ از جواهرات نقره تا «سکۀ حضرت موسی»
در سال 1999، یک گروه تلویزیونی همراه با باستان‌شناس یوناس استروم و متخصص سکه‌شناسی کنت جانسون به یک مزرعه زیبا در جزیرۀ گوتلاند سوئد رفتند. هدف آن‌ها ساختن یک مستند دربارۀ کشفی بود که یک کشاورز انجام داده بود.
فرادید| یک کشاورز سوئدی ابتدا یک سکه وایکینگی را در مزرعه‌اش پیدا کرده بود و بعد از جستجوهای بیشتر حدود 150 سکه و اشیاء باستانی دیگر نیز در مزرعه پیدا شده بود.
به گزارش فرادید؛ گروه فیلمسازی که برای مستندسازی از این کشف به جزیره رفته بودند، پس از گرفتن تصاویر مورد نظر خود محل را ترک کردند، اما استروم و جانسون ماندند تا جستجوی غیر رسمی خود را با یک فلزیاب ادامه دهند. در طول کمتر از نیم ساعت، آن‌ها موفق شدند دو گنجینۀ عظیم را کشف کنند که هنوز هم جزء بزرگترین یافته‌های باستان‌شناسی از دورۀ وایکینگ‌ها به شمار می‌آیند.
آن‌ها بلافاصله درخواست مجوز برای حفاری رسمی در این مکان را دادند. طبق گزارش‌ها هنگامی که حفاری به پایان رسید، 67 کیلوگرم نقره و 20 کیلوگرم اشیاء برنزی به دست آمده بود.
این گنجینه که به اعتقاد باستان‌شناسان در زیر یک توالت بیرونی قرن نهمی مدفون شده بودند، شامل سکه‌ها، شمش‌ها و زیورآلاتی مانند انگشتر، دستبند و گردنبند بود. از 14295 سکه کشف شده در اینجا، حدود 14200 عدد آن درهم‌های اسلامی چند صد ساله بودند. 95 سکۀ باقی مانده نیز ترکیبی از سکه‌های اسکاندیناوی، بیزانسی و ایرانی بودند.
اما یکی از جالب‌ترین کشفیات سکه‌ای بود که به نام «سکۀ موسی» معروف شد. این سکه که در حدود سال 800 میلادی در «پادشاهی خزر» ضرب شده بود، طرح درهم نقرۀ اسلامی را تقلید می‌کرد، اما به جای نام حضرت محمد (ص)، عبارت «موسی رسول الله» را در کتیبۀ خود ذکر کرده بود. این یک مدرک باستان‌شناسی برای این ادعای تاریخی بود که برخی از پادشاهان خزر در دوره‌ای از تاریخ خود به دین یهودیت گرویده بودند.
سکه منحصر به فرد موسوم به «سکۀ موسی»
پادشاهی خزر که در اواخر قرن ششم پس از میلاد تاسیس شده بود، در اطراف قسمت شمالی دریای خزر و منطقۀ قفقاز قرار داشت. (در واقع نام این دریاچه از همین مردم خزر گرفته شده است). بسیاری معتقدند که بخشی از مردمان این فرهنگ به یهودیت گرویدند و بعدها در اروپا پراکنده شدند. طبق این دیدگاه، ادعای بسیاری از یهودیان امروزی که خود را منتسب به قوم بنی‌اسرائیل می‌کنند ادعایی نادرست است و آن‌ها در اصل از تبار مردمان خزر هستند. کشف «سکۀ موسی» مدرکی تاریخی برای این دیدگاه ارائه می‌داد و از این جهت اهمیت باستان‌شناسی فوق‌العاده‌ای داشت.
این گنجینه که به «گنجینۀ اسپیلینگ» موسوم شده، یکی از بزرگترین گنجینه‌های وایکینگی است که تاکنون کشف شده است؛ این گنجینه اکنون در موزه گوتلاند سوئد به نمایش گذاشته شده است.
