کم‌کاری تیروئید و راه‌های تشخیص آن

کم‌کاری تیروئید جزو بیماری‌هایی است که تغذیه مناسب در کنترل آن نقش موثری ایفا می‌کند.

 اگر شخصی درمان دارویی را زیر نظر پزشک معالج خود در کنار تغذیه مناسب پیش ببرد، قطعاً نتیجه بهتری خواهد داشت. اما بایدها و نبایدهای این بیماری چیست و راه‌های تشخیص این بیماری و علائم آن کدام‌اند؟ در اینجا قصد داریم به این سوالات پاسخ دهیم.

حمله سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید باعث التهاب تیروئید می‌شود که در این حالت غده تیروئید از تولید مقدار کافی هورمون باز می‌ماند. این بیماری در میان زنان بیشتر از آقایان شایع است و بسیاری از خانم‌ها بعد از زایمان دچار کم‌کاری تیروئید می‌شوند. البته التهاب تیروئید و کم‌کاری آن بعد از زایمان می‌تواند موقتی باشد.

همچنین کم‌کاری تیروئید می‌تواند بعد از درمان تیروئید پرکار و ید درمانی در فرد ایجاد شود. اکثر کسانی که به دلیل داشتن تیروئید پرکار ید درمانی می‌کنند بعد از چند‌ ماه یا حتی چند سال دچار کم‌کاری تیروئید می‌شوند که به دلیل از دست دادن بخشی از غده تیروئید بر اثر درمان به وجود می‌آید.

کم‌کاری تیروئید علائم و نشانه‌های زیادی دارد اما رایج‌ترین علائمی که فرد می‌تواند با مشاهده چند مورد از آنها به پزشک مراجعه کند به شرح زیر است:

• آهسته شدن حرکات

• بی‌اشتهایی

• احساس ضعف و خستگی

• خشکی پوست

• تحمل نکردن سرما

• یبوست

• گرفتگی عضلات

• کم شدن حافظه

• نبود تمرکز

• احساس خواب‌آلودگی در طول روز

• افزایش وزن

• بی‌حسی دست‌ها و پاها

• پف‌آلود شدن صورت، به‌ویژه زیر چشم‌ها

• گواتر

درمان تیروئید کم‌کار

برای درمان کم کاری تیروئید باید ابتدا نوع کم‌کاری مشخص شود. در صورتی‌ که کم‌کاری تیروئید ناشی از کمبود ید در بدن باشد، با افزایش ید در غذا می‌توان آن را جبران کرد.

در بسیاری از موارد، نیاز است کمبود هورمون تیروئید در بدن را به این دلیل که غده تیروئید قادر به تولید آن نیست، با مصرف دارو زیر نظر و با دستور پزشک معالج جبران کنیم که رایج‌ترین داروی آن لووتیروکسین است.

مصرف نادرست این دارو می‌تواند باعث پرکاری تیروئید یا عوارض دیگر شود. پزشکان با توجه به این موضوع در فواصل زمانی مشخص پس از آغاز درمان، آزمایش کم‌کاری تیروئید را برای بیمار تجویز می‌کنند تا بتوانند دوز مناسب برای درمان بیمار را به دست آورند. بعد از آن آزمایش تیروئید به صورت سالانه تجویز می‌شود.

رژیم غذایی کم‌کاری تیروئید

اما در صورت داشتن تیروئید کم‌کار رژیم غذایی نقش بسیار موثری خواهد داشت. مواد غذایی مفید برای کم‌کاری تیروئید را در زیر بخوانید:

• ماهی سالمون: به دلیل دارا بودن ویتامین D

• آجیل برزیلی: به دلیل سلنیوم موجود در آن

• لوبیا سفید و عدس و گوشت قرمز و...: به دلیل دارا بودن آهن (به‌خصوص برای خانم‌ها)

• ید: مثل نمک‌های تصفیه‌شده یددار

• ماهی‌های اقیانوسی مثل ماهی تن: به دلیل دارا بودن تیروزین

• میوه‌هایی مثل موز و آووکادو: به دلیل دارا بودن تیروزین

• کدو در تابستان: به دلیل دارا بودن مس

اما کم‌کاری تیروئید باعث می‌شود برخی غذاها برای بیمار مناسب نباشد و این کم‌کاری را تشدید کند. غذاهای نامناسب برای بیمارانِ دچار تیروئید کم‌کار در زیر آمده است:

• سویا: مانع عملکرد ید

• سبزی‌های چلیپایی مثل بروکلی: مانع تولید هورمون تیروئید

• گلوتن مثل گندم و جو: تحریک التهاب و حمله سیستم ایمنی (شرایط آن برای افراد مختلف، متفاوت است)

• قهوه

برخی از داروها نیز برای کسانی که دچار کم‌کاری تیروئید هستند ممنوع است بنابراین در صورت مراجعه به دکتر به هر دلیلی، پزشک معالج‌تان را از کم‌کاری تیروئید خود مطلع کنید.

ویتامین‌های مفید برای کم‌کاری تیروئید

مصرف برخی ویتامین‌ها به بیماران دچار کم‌کاری تیروئید بسیار توصیه می‌شود، این ویتامین‌ها عبارت‌اند از: E, C, B و پروتئین، فیبر و اسیدهای چرب اُمگا۳.

منبع: اعتماد