(تصاویر) زندگی خصوصی، عکس های شخصی و بیوگرافی اصغر فرهادی

اصغر فرهادی در سال 1351 در خمینی شهر اصفهان دیده به جهان گشود. اصغر در همین شهر بزرگ شده و زمانی 13 ساله بود دلباخته پرده نقره‌ای سینما شد. از همین دوران بود که فرهادی  شروع  به عکاسی و فیلمسازی کرد.

تحصیلات

فرهادی پس از گذراندن دوره لیسانس در رشته تئاتر (گرایش ادبیات نمایشی) از دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران، مدرک فوق لیسانس خود در همین رشته (گرایش کارگردانی) را از دانشگاه تربیت مدرس دریافت کرد.

او فعالیت در سینما را از سال 1365 در انجمن سینمای  جوان  اصفهان آغاز کرد. فرهادی اولین فیلمی که بر زندگی‌اش تأثیرگذار بوده است را فیلم دزد دوچرخه معرفی کرد.

آغاز به عنوان فیلمنامه‌نویس

فرهادی در کنار کارگردانی فیلمنامه نویسی قهاری نیز هست و حتی در سال 2011 نامزد اسکار بهترین فیلمنامه شده بود که درنهایت این جایزه به وودی آلن رسید. به هر حال این حرفه از فرهادی در سال 1380 به صورت رسمی آغاز شد.

در اصل اصغر فرهادی فعالیت‌های سینمایی و حرفه‌ای خود را به عنوان فیلم‌نامه‌نویس در دوازدهمین ساخته سینمایی ابراهیم حاتمی‌کیا یعنی ارتفاع پست آغاز کرد. فرهادی دوران کارگردانی خود را در کمتر از یک سال پس اکران فیلم ارتفاع پست آغاز نمود.

ساخت اولین فیلم

رقص در غبار محصول سال 1381 اولین فیلم بلند و رسمی او در مقام کارگردان است. فیلم تلفیقی از رمانتیسیسم و احساسات گرایی و نگاهی ابتدایی به جامعه و روابط اجتماعی آدم‌ها است. اولین اثر وی نظر  مثبت  عموم و منتقدان را نیز جلب کرد و وی جایزهٔ بهترین کارگردانی جشنواره فیلم آسیا پاسیفیک و تندیس زرین بهترین فیلم‌نامه را از جشن خانه سینما را کسب کرد.

چهارشنبه‌سوری اولین فیلم جدی فرهادی

تا سال 84 فرهادی فیلم‌های متعددی ساخت اما این فیلم چهرشنبه سوری بود که فرهادی را به عنوان یک فیلمساز به جامعه سینمایی ایران معرفی کرد. این فیلم با همکاری مانی حقیقی در مقام نویسنده در کنار اصغر فرهادی تولید و اکران شده است.

اصغر فرهادی در این فیلم این‌بار به سراغ سوژه‌ای تلخ اما حقیقی به نام  خیانت  و تن دادن به تغییرات برای ادامه زندگی می‌رود. این فیلم جوایز و نامزدی‌های متعددی را کسب کرد که از بین آن‌ها می‌توان به سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی بیست و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر و هوگو طلایی جشنواره بین‌المللی فیلم شیکاگو و نامزدی یوزپلنگ طلایی جشنواره فیلم لوکارنو اشاره کرد.

چهارشنبه سوری را می‌توان یکی از آثار جدی در مقام فیلمسازی دانست که مجله اسلنت آن را یکی از بهترین فیلم‌های اکران شده سال 2006 دانست.

درباره الی در شهرت جهانی

همه‌چیز برای اصغر فرهادی از فیلم چهارشنبه سوزی آغاز شد. فرهادی با سبک رئالیسم در دربارهٔ الی شروع‌کننده موج سوم موج نو سینمای ایران شد. دربارهٔ الی فیلم تکان دهنده با بازی درخشان بازیگران نامی خود است.

این فیلم علاوه بر استقبال در جشنواره‌های داخلی و کسب جایزه‌هایی از جمله جایزهٔ ویژه تماشاگران جشنواره فیلم فجر و تندیس بهترین کارگردانی جشن خانه سینما، در جشنواره‌های خارجی نیز درخشید و خرس نقره‌ای بهترین کارگردانی جشنواره بین‌المللی فیلم برلین و جایزهٔ بهترین فیلم داستانی جشنواره فیلم ترایبکا را کسب کرد.

داستان فیلم روایت‌گر زندگی چند خانواده است که برای گذراندن تعطیلات به شمال کشور سفر کرده‌اند. دوستان احمد ( شهاب حسینی ) که پس از سال‌ها زندگی در آلمان به ایران بازگشته، در تلاش هستند تا همسری را برای او بیابند.

به همین خاطر، مربی مهدکودکی به نام «اِلی» (ترانه علیدوستی) با دعوت سپیده (گلشیفته فراهانی)، به همراه دیگران به این سفر آمده‌است. امّا پس از ناپدید شدن الی در ساحل  دریا ، ماجرا به تراژدی تبدیل می‌شود و هر کس در مورد این مسئله به قضاوت پرداخته و دیگری را مقصر می‌داند.

تا آن‌جا که جمع به خاطر منافع خود زمانی که نامزد جستجوگر الی در پی او از راه می‌رسد از حمایت الی دست کشیده و سپیده را مجاب می‌نماید که در مورد الی حرف‌های نادرست و دروغ‌های کوچکی بگوید؛ دروغ‌ هایی که تبدیل به فاجعه می‌شوند.

جدایی نادر از سیمین و اسکار

اصغر فرهادی با فیلم جدایی نادر از سیمین هم نام خودش را و هم نام سینمای ایران را در جهان جاودانه کرد. جدایی نادر از سیمین موفق شد برنده بهترین فیلم غیر زبان انگلیسی شود و خود فرهادی در بخش بهترین فیلمنامه نامزد شده بود.

جدایی نادر از سیمین در بین منتقدین و عموم خوش درخشید و در سراسر جهان مورد تحسین قرار گرفت و مجموعاً بیش از 52 جایزهٔ جهانی را از آن خود کرد، جوایز معتبر بین‌المللی همچون جایزهٔ اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان، جایزهٔ گلدن گلوب بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان، جایزهٔ هیئت داوران و جایزهٔ خرس طلایی از جشنواره فیلم برلین و جایزهٔ ایندیپندنت اسپیریت بهترین فیلم خارجی زبان، جایزهٔ جوایز بودیل بهترین فیلم خارجی زبان و جایزهٔ سزار بهترین فیلم خارجی زبان از جمله جوایز مهم  جدایی  نادر از سیمین است.

جدایی نادر از سیمین با فروش 20 میلیون دلار پرفروش‌ترین فیلم ایرانی در اکران جهانی لقب گرفت.

فرهادی پس از دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان بر روی استیج سالن تئاتر دالبی در پیامی گفت:

سلام به مردم خوب سرزمینم. مردمان ایرانی‌تباری زیادی در سراسر جهان در حال تماشای این لحظه‌اند و تصور می‌کنم که خوشحالند.

نه فقط به خاطر یک جایزه مهم، یک فیلم یا یک فیلمساز. آن‌ها خوشحال‌اند چون در روزهایی که میان سیاستمداران حرف از جنگ، تهدید، و خشونت تبادل می‌شود، نام کشورشان ایران از دریچه باشکوه فرهنگ به زبان می‌آید. فرهنگی غنی و کهن که زیر غبار سیاست پنهان مانده‌است.

فروشنده و دومین جایزه اسکار برای فرهادی

جایزه پُر افتخار اسکار برای فرهادی بار دیگر با فیلم فروشنده تکرار شد. اصغر فرهادی در جشنواره فیلم کن جایزه بهترین فیلم‌نامه و شهاب حسینی هم برنده جایزه بهترین بازیگر مرد شد. این فیلم با واکنش و استقبال بسیار خوب مخاطبین مواجه شد. «فروشنده» در اسکار 2017 برنده جایزهٔ بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان شد.

فرهادی درباره ساخت این فیلم گفته: نمی‌توانم بگویم دقیقا از کجا این ایده به ذهنم رسید، شاید از آنجایی که دانشجوی تئاتر بودم. همیشه دلم می‌خواست فیلمی در مورد شخصی بسازم که مرتکب اشتباهی می‌شود اما ادعا می‌کند که عمدی در کار نبوده و سهوا خطا کرده و از طرف مقابل می‌خواهد او را ببخشد. می‌خواستم بیننده خودش را جای طرف زیان دیده بگذارد و از خودش بپرسد: “اگر جای او بودم، آیا می‌توانستم ببخشمش؟» خیلی‌ها نمی‌توانند از خطای فرد بگذرند و این نشان از خشونت بالقوه‌ای است که در ما هست.

زندگی شخصی

انجامید و این دو هم‌اکنون نیز با یکدیگرند. حاصل این ازدواج دو فرزند است که از این میان سارینا به عنوان بازیگر در فیلم‌های پدر و مادرش به ایفای نقش پرداخته است.

درباره همسر فرهادی نیز باید گفت که ایشان هم کارگردان سینما هستند. پریسا بخت‌آور (زادهٔ 13 بهمن 1350 در تهران) کارگردان و تهیه‌کننده ایرانی است. او مدیر خانه بین‌الملل بامداد است.

سبک خاص فیلمسازی فرهادی

فرهادی از سبک رئالیسم پیروی می‌کند و داستان‌های فیلم‌های او پایانی باز و دراماتیک دارند. در فیلم‌های فرهادی، همه اتفاقات، آجر به آجر در کنار هم چیده شده‌اند تا ما را به سمت کشف حقیقت در یک درام اخلاقی هدایت کنند.

فرهادی در این مسیر حتی از کوچک‌ترین المان‌ها هم صرف نظر نمی‌کند. وقتی دومین فیلم سینمایی او اکران شد بخش قابل‌توجهی از منتقدان فیلم او را پسندیدند و با توجه به دغدغه‌هایی که در آثارش نشان می‌داد در بین قشری فیلم بین از جوانان و نوجوانان محبوبیت خاصی پیدا کرد. خیلی‌ها به او و سینمای انسانی‌اش که هم سینما بود و هم انسانی امید بستند.

فرهادی فیلم خودش را می‌سازد و به نگاه هوشمندانه، دقیق و واقعی خود به اطراف خود و جامعه وفادار است. فرهادی در اجرای فیلم‌نامه وسواس گونه و دقیق رفتار می‌کند یعنی به معنی خرد کردن رویدادها به نماهای ثابت و متحرک و تعیین جای دوربین به نحوی که اطلاعات لازم برای دنبال کردن رویداد و داستان به روشنی به بیننده داده شود.

کارگردان یعنی…

برای من کارگردان بزرگ کسی ست که بین خودش و فیلمش فاصله ای نیست و خودش هم شبیه به فیلمهایش است.برای من اینطور است که همیشه تصاویری توی ذهنم می آیند و به دنبال آنها یک سری قصه ها شکل می گیرند.

ولی تا زمان مناسب نمی دانم قرار است کدام یک را بسازم. دوران خیلی سختی ست وقتی همزمان چند ایده یا چند داستان در ذهنم هستند.

صبح  و  ظهر  و شب به داستانهای مختلف فکر می کنم. و در ادامه بین این داستانها در ذهنم یک مسابقه برگزار می شود و با نگاه بدبینانه ای سعی می کنم عیبهای هرکدام را پیدا کنم و عقب بزنم. اما در نهایت  قصه  ای را انتخاب می کنم که بتوانم قیافۀ آدمهایش را در جایی که زندگی می کنند در ذهنم ببینم.

اصغر فرهادی چگونه فیلمنامه می‌نویسد؟

وقتی از فرهادی پرسیده شد که چگونه فیلمنامه‌هایش را می‌نویسد، پاسخ داد: من وقتی که می خواهم بنویسم خیلی راه می روم. و وقتی یک صحنه برایم هیجان بیشتری دارد، تندتر راه می روم و این باعث می شود که خودم نتوانم بنویسم.

سالهاست یک نفر را پیدا می کنم که وقتی راه می روم، حرف می زنم و او می نویسد. پیدا کردن این یک نفر یک کم سخت است. چون من نمی خواهم وقتی چیزی می گویم او ری اکشن نشان دهد. ولی نمونۀ کسانی را داشتم که همان لحظه نظر می دادند. و کسانی که این قدر سرد بودند که احساس می کردم همه چیز بد است.

ولی موقعی که شروع به نوشتن می کنم، اول یادداشت برداری می کنم و این یادداشتها را خودم در یک دفترچه می نویسم.

یادداشتهایی پراکنده راجع به همه چیز. یک جور مثل خاطره نوشتن است. بعد ساختمان فیلم را خیلی کلاسیک وار به شکل یک خط می نویسم. می نویسم: شروع، وسط، آخر. و خودم را مجبور می کنم که توی این ساختمان حرکت کنم.

بعد سکانسها را طبق این ساختمان، یک، دو، سه… تا آخر می نویسم. این دوره خیلی طول می کشد. و بعد از اینکه این ساختمان درآمد، سراغ نوشتن یک طرح 15 صفحه ای می روم.

نظر فرهادی درباره برگمان بزرگ

در کارگردانی و قاب‌بندی برگمان یکی از بهترین‌هاست. این تکنیک‌های امروزی که مدام کات می‌زنند و یک شلوغی‌ای در فیلم‌ها وجود دارد، در آثار برگمان نیست. خیلی تر و تمیز است و قاب‌بندی‌هایش عجیب و غریب.

اما جدای از این چیزها که خیلی درباره‌اش صحبت شده، راجع به لایه‌هایی از درون آدم‌ها صحبت می‌کند که ما گاهی به آن آگاهی داریم اما نمی‌دانیم با چه کلماتی باید آن را به دیگران توضیح دهیم. یعنی یک چیزهای ناگفته که انگار زبان در گفتن‌اش کم می‌آورد، برگمان در تصویر می‌گوید. معمولاً هم این را در رابطه آدم‌ها و رابطه زوج‌ها می‌کاود. مثل یک پیازی که مرتب لایه برداری می‌کند.

برگمان فیلم‌های زیادی هم ساخته و گاه فکر می‌کنی که همه ابعاد آدم‌ها به ویژه زنان را گفته اما در فیلم بعدی باز می‌بینی که یک چیز تازه‌تری را می‌گوید که پیشتر نگفته یا اشاره‌وار گفته بوده و حالا دارد بازش می‌کند.

در هر کاری یک تجربه عجیبی می‌کند. مثلاً سکوت آن شخصیت در فیلم «پرسونا» و حرف نزدن او و رابطه‌اش با کسی که روبرویش است و این که در جایی اصلاً این دونفر یکی می‌شوند.

رابطه فیلمساز با مخاطب

من هرگز به نشان دادن یک موقعیت از زاویه‌ای که از نظر خودم صحیح باشد بسنده نمی‌کنم. مخاطب باید این امکان را داشته باشد که نگرش و دیدگاهش را نسبت به یک موقعیت انتخاب کند. برای من این دقیقا مفهوم مدرن بودن در سینما است.

در سایر حوزه‌های هنر این اتفاق به سادگی رخ می‌دهد. مثلا در مجسمه‌سازی یک مجسمه ممکن است از یک زاویه شکل یک صورت و از زاویه‌ای دیگر شبیه به یک ساختمان باشد.

 این هنری است که من به آن علاقه دارم؛ انتخاب یک موضوع، یک موقعیت، یک فیلم، و نشان دادن رویکردهای مختلفی که افراد می‌توانند نسبت به آن داشته باشند. این همان چیزی است که رابطه دموکراتیک بین کارگردان و مخاطبش را شکل می‌دهد.

بازیگری برای من خیلی مهم است

موقع فیلمبرداری مهمترین اتفاق برای من بازیگری ست و همه چیز زیرمجموعۀ آن قرار می گیرد. بیشترین وقت من سر صحنه با بازیگران می گذرد.

و همچنین طی چند ماه قبل از فیلمبرداری همه تمرین می کنیم. شاید به خاطر این است که من از تئاتر آمدم و در تئاتر مهمترین عنصر بعد از نمایشنامه، بازیگر است. اینکه بتوانم روحیۀ خود بازیگر را بشناسم و یک وجه مشترک بین شخصیت بازیگر و نقش پیدا کنم یک مرحلۀ طولانی ست. خیلی  مهم  است که بازیگر از درونش کاری را که انجام می دهد باور کند.

نظر بزرگان درباره اصغر فرهادی

رابرت دنیرو:

اصغر فرهادی درباره الی را با داستانی مسحورکننده ساخته، که موجب شده است تا دربارهٔ الی مرزهای جهانی را فرو بریزد و درک ما از دنیای مشترک مان را تعمیق ببخشد.

جیک جیلنهال:

عاشق فیلم «جدایی» اصغر فرهادی هستم. او یکی از اثرگذارترین کارگردان‌های دو دهه اخیر است.

پنه‌لوپه کروز:

اصغر فرهادی در حال حاضر یکی از بهترین کارگردان‌هایی است که دنیا دارد.

گاردین:

فیلم‌های فرهادی یک درام درخشان و پیچیده هستند که نقش‌آفرینی بازیگران آن بسیار قابل توجه است.

میشائل هانکه:

من اصغر فرهادی را دوست دارم. به نظرم او نویسنده بزرگی‌ست. فیلمنامه‌های او عالی‌اند و هم سطح آثار چخوف.

مریل استریپ:

اصغر فرهادی با ساختن جدایی نادر از سیمین این فیلم دلپذیر کاری کرد که هیئت‌های دیپلمات و اخبار روزنامه‌ها از آن عاجزند. او گذاشت تا ما خود را در آینه زندگی دیگران ببینیم و مخمصه‌های یکدیگر را درک کنیم. مخمصه انسانیت مشترک‌مان را. این کنش، کنشی سیاستمدارانه است. آثار او از نظر قاب سینمایی شگفت‌انگیز هستند.

منبع: روزانه