هشدار سازمان فضایی اروپا: فضای اطراف زمین باید فوراً از زباله‌ها پاکسازی شود
گزارش جدیدی که در تاریخ یک آوریل توسط آژانس فضایی اروپا (ESA) منتشر شد، تصویری روشن از آلودگی فضایی پیرامون سیاره‌مان ارائه می‌دهد.
طبق جدیدترین گزارش آژانس فضایی اروپا (ESA) درباره محیط فضا، اگر اوضاع تحت کنترل قرار نگیرد، فضای اطراف سیاره‌مان ممکن است آن‌قدر با زباله‌های فضایی شلوغ شود که دیگر نتوان از برخی مدارها استفاده کرد.
گزارش یادشده که در یکم آوریل منتشر شد، نشان می‌دهد اگرچه به‌تدریج استانداردهای جدیدی برای کاهش زباله‌های فضایی به کار می‌روند، این اقدامات برای جلوگیری از برخورد قطعات فعلی در مدار با یکدیگر کافی نیستند. چنین برخوردهایی می‌‌توانند در فرآیندی توقف‌ناپذیر به نام «سندرم کسلر» باعث ایجاد توده‌هایی خطرناک از زباله شوند. آژانس فضایی اروپا در بیانیه‌ای گفت:
حتی اگر دیگر هیچ زباله فضایی جدیدی تولید نکنیم، باز هم این کافی نخواهد بود تا از یک رشته برخورد و تکه‌تکه شدن مهار‌ناپذیر جلوگیری کنیم.بر اساس تخمین‌ها، تعداد واقعی زباله‌های فضایی بزرگ‌تر از یک سانتی‌متر (به اندازه‌ای که بتوانند خسارت‌های فاجعه‌بار به‌بار آورند) ممکن است بیش از ۱٫۲ میلیون عدد باشد که بیش از ۵۰ هزار مورد از آن‌ها بزرگ‌تر از ۱۰ سانتی‌متر هستند.
به گفته آژانس فضایی اروپا (ESA)، برخورد با شیئی به قطر یک سانتی‌متر (تقریباً به اندازه‌ی نخود) می‌تواند سامانه‌های ماهواره‌ای مهم را از کار بیندازد، در حالی که اشیاء بزرگ‌تر ممکن است ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) را سوراخ کنند.
در بیانیه‌ی این آژانس آمده است: «هر چیزی بزرگ‌تر از ۱۰ سانتی‌متر می‌تواند یک ماهواره یا فضاپیما را تکه‌تکه کند.» این هشدار پس از آن داده شد که در سال ۲۰۱۶، تنها یک ذره‌ی بسیار ریز (در ابعاد تنها چندهزارم میلی‌متر) باعث ایجاد ترک ۷ میلی‌متری در شیشه‌ی پنجره‌ی ماژول کاپولا در ایستگاه فضایی بین‌المللی شد.
گزارش ESA همچنین توضیح می‌دهد که چگونه تغییرات اخیر در ترافیک فضایی، مشکل موجود زباله‌های فضایی را تشدید کرده‌اند. این گزارش سه عامل اصلی را مطرح می‌کند که باید در برنامه‌ریزی عملیات فضایی پایدار مورد توجه قرار گیرند: حجم ترافیک، نوع فضاپیما و تعداد اپراتورهای تجاری.
امروز تعداد پرتاب‌های فضایی بیشتر از هر زمان دیگری است و بسیاری از فضاپیماهایی که پرتاب می‌شوند، سامانه‌های کوچکی هستند که به شکل منظومه‌های ماهواره‌ای بزرگ در مدار مستقر می‌شوند. به بیان دیگر، درحالی‌که مدار زمین مملو از زباله است، اکنون زباله‌های بالقوه بیشتری به آن افزوده می‌شود.
اگرچه زباله‌های فضایی برای همیشه در فضا باقی نمی‌مانند (برخی در جو زمین می‌سوزند و برخی دیگر دوباره به زمین برخورد می‌کنند)، میزان زباله‌هایی که از مدار خارج می‌شوند، بسیار کمتر از میزان زباله‌های اضافه‌شده به مدار است.
زباله‌های فضایی با هر برخورد به قطعات کوچک‌تر تقسیم می‌شوند و از همین طریق «خودشان را تولید می‌کنند». در فضای اطراف زمین چیزی وجود ندارد که سرعت این قطعات را کم کند؛ زیرا تا وقتی با چیزی برخورد نکنند یا مدارشان به‌اندازه‌ای کاهش پیدا نکند که وارد جو شوند و بسوزند، به حرکت ادامه می‌دهند. این یک چرخه‌ی معیوب است: هر چه زباله بیشتر شود، احتمال برخورد هم بیشتر می‌شود و هر چه برخوردها بیشتر شوند، زباله‌ی بیشتری تولید خواهد شد.
آژانس فضایی اروپا توصیه می‌کند برای کاهش تولید زباله‌های جدید، فضاپیماها طوری طراحی شوند که در مدت حداکثر پنج سال پس از پایان عمرشان در جو بسوزند؛ این مدت پنج برابر کمتر از توصیه‌ی قبلیِ ۲۵ ساله است. به گفته‌ی این سازمان، برای زباله‌هایی که همین حالا در مدار زمین هستند، مرحله‌ی بعدی، حذف فعال آن‌هاست، پیش از آنکه این مشکل از کنترل خارج شود.
فضاپیمای ClearSpace-1 آژانس فضایی اروپا که قرار است در سال ۲۰۲۸ پرتاب شود، نخستین مأموریتی خواهد بود که قصد دارد یک ماهواره ازکارافتاده را از مدار بگیرد و حذف کند. این مأموریت اولین نمایش عملی از حذف فعال زباله‌های فضایی خواهد بود.
منبع: خبرآنلاین
