تالاب انزلي ديگر نفس ندارد

غزل لطفی | تالاب انزلی برای چندمین بار متوالی طعمه حریق شد. آتش‌سوزی‌هایی که عمدا عمدی و به قصد تصرف زمین‌های اطراف آن صورت می‌گیرد.

این زمین‌ها که در گذشته زیر آب بوده‌اند، با کم شدن سطح آب الان در کنار تالاب هستند و به جهت الحاق به زمین‌های کشاورزی در مجاورت تالاب آتش زده می‌شوند و در واقع به قصد سودجویی تلاش برای آتش زدن این اراضی صورت می‌گیرد.

در سه سال گذشته در همین منطقه و در همین فصل (۸ شهریور ۹۹، ۸ شهریور ۱۴۰۰ و ۱۰ شهریور ۱۴۰۱) آتش‌سوزی تکرار شده است.

البته به جز آتش‌سوزی‌های دیگری که تالاب را در بر گرفته‌اند. آتش‌سوزی‌هایی که شاید به قصد تصرف زمین باشد، اما آگاهانه یا ناآگانه، طبیعت و گونه‌های گیاهی و محل زندگی و مهاجرت بسیاری از پرندگان را از بین می‌برد و زیستگاه پرندگان و آبزیان ارزشمند استخوانی را در خطر نابودی قرار داده است.

تالاب انزلی این روز‌ها از طرفی با انبوهی از فاضلاب خانگی و بعضا بیمارستانی و صنعتی و شیرابه‌های زباله مواجه است که حتی بسیاری از کارشناسان، ماهی‌ها و آبزیان آن را برای تغذیه مضر دانسته‌اند و از طرفی با رویش گیاهان مهاجمی مانند سنبل آبی که بیش از ۶ هزار هکتار از پهنه تالاب انزلی را گرفته است نفس‌هایش به شماره افتاده‌اند.

سنبل آبی گیاهی است که روزانه به ۱۵ لیتر آب نیاز دارد و ریشه‌های عمیق آن اکسیژن آب را مصرف می‌کند و در کم شدن حجم آب تالاب بسیار تاثیرگذار است. از طرفی دیگر نیز پروژه‌هایی مانند ساخت کمربندی بندرانزلی یا موج‌شکن شاید برای تسهیل دسترسی و بهربرداری از تالاب مفید دانسته شده باشد، اما ما شاهد خشک شدن بخشی از تالاب با این پروژ‌ه‌ها بودیم.

طرح‌های کارشناسی نشده هم مانند طرح بایوجمی که به بهانه نجات و احیای تالاب بین‌المللی انزلی و البته بدون تحقیق و بررسی دقیق به اجرا درآمده بود، آسیب‌های جدی را متوجه تالاب انزلی کرد. طبق این طرح قرار بود با ماده «نانو دی‌اکسید تیتانیوم» رسوبات تالاب جمع‌آوری شود، اما پس از بررسی، آثاری از ماده سمّی «کلرید نقره» نیز در این طرح یافت شد که در خرداد سال ۱۳۹۸ با دستور دادستان عمومی و انقلاب انزلی متوقف شد.

تالاب انزلی که یکی از منحصر به فردترین زیستگاه‌های طبیعی ایران است، این روز‌ها در مواجهه با انواع مخاطرات، دیگر نفس ندارد و اگر تدبیری برای آن اندیشیده نشود در برابر زخم‌هایی که متحمل شده است از پا در خواهد آمد.