معمای خروج بلانک از تیم هسته‌ای

دنیای‌اقتصاد نوشت: جارت بلانک معاون رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران و از بازیگران اصلی در مذاکرات غیرمستقیم با تیم مذاکره‌کننده ایران قصد دارد به زودی از وزارت خارجه و تیم مالی جدا شود و به وزارت انرژی بپیوندد. پایگاه آکسیوس این تغییر را نشانه دیگری از این می‌داند که دولت بایدن معتقد است در حال حاضر راهی برای بازگشت به توافق هسته‌ای وجود ندارد.

در ادامه خروج اعضای ارشد از تیم مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای آمریکا، جارت بلانک معاون رابرت مالی نماینده ویژه ایالات متحده در امور ایران و از بازیگران اصلی در مذاکرات غیرمستقیم دولت بایدن با تیم مذاکره‌کننده ایران، قصد دارد به زودی از وزارت خارجه و تیم مالی جدا شده و به وزارت انرژی بپیوندد.

پایگاه آمریکایی آکسیوس این تغییر را نشانه دیگری از این واقعیت می‌داند که دولت بایدن معتقد است در حال حاضر هیچ راهی برای بازگشت به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با ایران وجود ندارد. این چهارمین تغییر پس از خروج ریچارد نفیو، آرین طباطبایی و دان شاپیرو از تیم ویژه کاخ سفید درباره ایران به خصوص با تمرکز بر مذاکرات هسته‌ای در طول یکسال گذشته به حساب می‌آید.

پایگاه آکسیوس در گزارش روز چهارشنبه ۴ ژانویه- ۱۴ دی به نقل از سه مقام آمریکایی گزارش داد جارت بلانک قرار است در وزارت انرژی روی موضوعات مرتبط با سیاست هسته‌ای کار کند.

این رسانه با طرح این سوال که چرا این تغییر مهم است، می‌نویسد: خروج بلانک نشانه دیگری مبنی بر این است که دولت بایدن معتقد است در حال حاضر هیچ راهی برای بازگشت به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با ایران وجود ندارد. آکسیوس بلانک را یکی از بازیگران اصلی مذاکرات غیرمستقیم کاخ سفید با ایران بر سر برنامه هسته‌ای این کشور در دو سال گذشته ارزیابی کرده است.

پایگاه آکسیوس در ادامه با اشاره به محرک‌های این خبر نوشته است: در اواخر اکتبر، رابرت مالی گفت که دولت آمریکا با توجه به مساله اعتراضات، حمایت ایران از جنگ روسیه در اوکراین و مواضع جدید هسته‌ای تهران، زمان را برای احیای توافق هسته‌ای تلف نمی‌کند.

رئیس‌جمهور بایدن در حاشیه یک گردهمایی انتخاباتی در ماه نوامبر گفت که توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با ایران «مرده» است، اما بر اساس ویدئویی که ماه گذشته در رسانه‌های اجتماعی منتشر شد، تاکید کرد که ایالات متحده آن را به طور رسمی اعلام نخواهد کرد.

یک مقام ارشد ایالات متحده به آکسیوس گفت که جارت بلانک، کارمند اداره ملی ایمنی هسته‌ای در وزارت انرژی، پس از نزدیک به دو سال فعالیت در وزارت امور خارجه مجددا به سازمان خود بازمی‌گردد که یک حرکت طبیعی و عادی جابه‌جایی پرسنل در دولت است.

این مقام ارشد آمریکایی گفت: جارت بلانک در دو سال گذشته مهارت‌های دیپلماتیک، خلاقیت و تعهد فوق العاده‌ای را برای ارتقای منافع امنیت ملی ایالات متحده از خود نشان داده است. وزارت خارجه به شدت یک نیرو را از دست خواهد داد، اما در مقابل یک دستاورد فوق العاده برای وزارت انرژی خواهد بود. بلانک در هفته‌های آینده وزارت امور خارجه را ترک خواهد کرد و انتظار می‌رود پروژه‌های ویژه‌ای را برای جنیفر گرانهولم وزیر انرژی و جیل هروبی مدیر ملی ایمنی هسته‌ای مدیریت کند. این مقام ارشد آمریکایی گفت بلانک در نقش خود در وزارت انرژی همچنان درگیر مسائل مرتبط با ایران خواهد بود.

جارت بلانک کیست؟

جارت بلانک از اعضای ارشد برنامه ژئواکونومیک و استراتژی در بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی بوده است. او پیش از این معاون ارشد هماهنگ‌کننده وزارت خارجه برای اجرای برنامه هسته‌ای ایران در زمان ریاست جمهوری باراک اوباما، مسوول اجرای کامل و موثر برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و مسوول تعهدات آمریکا در قبال تحریم‌ها بوده است.

بلانک پیش از این سمت، معاون اصلی نماینده ویژه آمریکا برای افغانستان و پاکستان بوده است. در این سمت، او نقش کلیدی در توسعه و تطبیق کمک‌های امنیت بین‌المللی را برای افغانستان و میانجی‌گری در روند انتخابات افغانستان ایفا کرده و رهبری تلاش‌ها برای شکل دهی روند صلح به رهبری افغان‌ها و همچنین تبادل زندانیان از طریق مذاکره را برعهده داشته است. بیش از یک دهه عملیات ایالات متحده در افغانستان، بلانک دو نهاد چندجانبه- گروه تماس بین‌المللی و فرآیند استانبول - را رهبری کرد که اکنون الگو‌هایی برای هماهنگی بین‌المللی بحران‌ها هستند.

او بر مدیریت و پشتیبانی اداری دو نمونه از بزرگ‌ترین و ناامن‌ترین سفارتخانه‌های ایالات متحده در جهان و همچنین کنسولگری‌های آن‌ها نظارت داشته است. بلانک در طول خدمت دولتی خود، دو بار جایزه وزارت امور خارجه را دریافت کرد و مدال وزارت دفاع را برای خدمات عمومی ممتاز- بالاترین افتخار غیرنظامی آن- دریافت کرد.

بلانک قبل از پیوستن به وزارت امور خارجه در سال ۲۰۰۹، سال‌های زیادی را برای سازمان‌های بین‌المللی و سازمان‌های غیردولتی کار کرد و به تصمیم‌گیرندگان ارشد در مورد خاتمه درگیری و انتقال سیاسی مشاوره داد. او اولین انتخابات در عراق و سایر عملیات‌های پیچیده زیرساختی و حکومتی در مناطق درگیری و بحران و پسا‌مناقشه مانند افغانستان، کوزوو، تشکیلات خودگردان فلسطین، لبنان و نپال را مدیریت کرد. این سمت‌ها بر سازمان‌های بوروکراتیک پیچیده نظارت می‌کردند که برخی از آن‌ها شامل هزاران کارمند و دفاتر در سراسر جهان می‌شدند.

بلانک عضو شورای روابط خارجی در امور بین‌الملل، محقق مدعو در موسسه صلح ایالات متحده، تحلیلگر ارشد سیاست در موسسه جامعه باز و استادیار دانشگاه مریلند و دانشگاه جورج واشنگتن بوده است. او پیش‌تر عضو دوره‌ای شورای روابط خارجی بوده است.

بلانک تعدادی مقاله و چند فصل کتاب منتشر کرده است و در هاروارد، پرینستون، وست پوینت، آناپولیس و... سخنرانی کرده است. بلانک دارای مدرک کارشناسی از دانشگاه هاروارد و مدرک کارشناسی ارشد در علوم محیطی و سیاست از دانشگاه جان هاپکینز است.
معنای خروج

خروج جارت بلانک معاون رابرت مالی از تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای آمریکا که آکسیوس آن را نشانه‌ای از عدم‌تمرکز دولت بایدن بر بازگشت به برجام تعبیر کرده را می‌توان در ارتباط با تغییر فضا در روابط غرب با ایران ارزیابی کرد. ظهور متغیر‌های جدید در روند مذاکرات هسته‌ای از اوایل شهریور که با پاسخ منفی تهران به بسته پیشنهادی بروکسل کلید خورد و با اعتراضات ماه‌های گذشته ایران و همکاری‌های پهپادی تهران و مسکو به اوج رسید، باعث شده تا برجام عملا از دستور کار ایالات متحده و پایتخت‌های اروپایی خارج شود و تمرکز واشنگتن معطوف به مسائل دیگری در این روند باشد. اظهارات روز پنج‌شنبه ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در خصوص اینکه برجام ماه هاست از دستورکار کاخ سفید خارج شده و اکنون دولت روی مقابله با همکاری روزافزون امنیتی بین ایران و روسیه تمرکز کرده است، نشاندهنده دماسنج نگاه آمریکا به مذاکرات هسته‌ای است.

در چنین فضایی است که خروج بلانک معنای دقیق‌تر خود را بروز می‌دهد و او با توجه به تخصص ایمنی هسته‌ای خود در شرایطی که تمرکز وزارت خارجه دیگر برجام نیست و به تبع آن دیگر مذاکره‌ای هم در کار نیست، به وزارت انرژی که حوزه تخصصی‌تر او محسوب می‌شود، انتقال پیدا می‌کند.

یکی از برآورد‌هایی که جارت بلانک در حوزه کاری خود در ارتباط با برجام در طول دو سال گذشته انجام داده است، درخصوص میزان پیشرفت غنی‌سازی ایران، تحقیق و توسعه و نقطه گریز هسته‌ای بوده است. این مساله این ارزیابی را به دولت بایدن می‌دهد که برنامه هسته‌ای ایران تا چه میزان پیشرفت داشته است که بخواهیم تحریم‌ها را بر اساس آن لغو کنیم یا ادامه دهیم.

در واقع آیا قیمت تحریم‌هایی که آمریکا به دنبال لغو آن است، معادل قیمتی هست که ایران به برجام بازگردد یا خیر. ارزیابی این کارشناس فنی و تکنوکرات در دولت بایدن و تیم ویژه کاخ سفید در ارتباط با جمهوری اسلامی ایران مشخص کردن این وضعیت بخصوص در طول چند ماه گذشته بوده است که وضعیت را در روابط ایران و پایتخت‌های غربی دگرگون می‌کند.