زندگی در تهران مساوی با کارگری در معدن زغال سنگ!

یک کارشناس محیط زیست بر این باور است که زندگی در تهران در فصل پاییز و زمستان می‌تواند با زندگی در یک معدن زغال سنگ برابری کند.

ریه سیاه (به انگلیسی: Black lung) نوعی بیماری ریوی است که در اثر استنشاق طولانی مدت گرد و غبار معدن زغال سنگ ایجاد می‌شود. این بیماری که به نام پنوموکونیوز کارگران زغال سنگ یا ریه معدن چی نیز شناخته شده از بیماری‌های مرتبط با کار طولانی مدت است و به ندرت افراد عادی را درگیر می‌کند. نوع و شدت علائم ریه سیاه به سطح قرار گرفتن در معرض گرد و غبار معدن زغال سنگ بستگی دارد.

علائم ممکن است طی سالیان متمادی ایجاد شوند. علائم شایع بیماری ریه سیاه عبارتند از، سرفه کردن، تنگی نفس، مشکل نفس کشیدن، تنگی قفسه سینه، تولید مخاط سیاه، کاهش تحمل فعالیت بدنی، در برخی موارد نیز ممکن است علائم واضحی ایجاد نشود.

آلودگی هوا در تهران طی سال جاری یکی از بحث برانگیزترین اتفاقاتی بود که شهروندان این شهر را برای روز‌های طولانی با خود درگیر کرد. مسوولان و متولیان اجرای قانون هوای پاک هر کدام وظایف خود را منوط به اجرای وظایف سایر دستگاه‌ها می‌دانند و در حال رقم زدن یک دومینوی بی مسئولیتی در برابر آلودگی هوا هستند. این در حالیست که از ابتدای پاییز تاکنون تعداد روز‌های پاک در شهر تهران کمتر از تعداد انگشتان دست بوده است و این به نگرانی‌ها در خصوص سلامت بیش از ۱۳ میلیون شهروند تهرانی دامن می‌زند.

ریه‌های زغالی در انتظار شهروندان تهرانی

در این باره علیرضا خلیلی، کارشناس محیط زیست در گفتگو با رکنا با اشاره به اینکه آلودگی می‌تواند صدمات جبران ناپذیری بر سلامت شهروندان تهرانی وارد کند، تصریح کرد: سوخت ناقص خودرو‌ها و به همراه آلایندگی واحد‌های صنعتی و تولیدی در اطراف شهر تهران باعث تولید انواع آلاینده‌ها می‌شود که برای افرادی که به بیماری قلبی و عروقی مبتلا هستند بسیار خطرناک است

وی گفت: برخی از این آلاینده‌ها مانند مونواکسید کربن به سرعت در ریه‌ها جایگزین اکسیژن می‌شود و هر لحظه خطر خفگی و مرگ ناشی از آن را افزایش می‌دهند و این می‌تواند به صورت تصاعدی میزان مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا را در شهری به وسعت تهران افزایش دهد.

این کارشناس آلودگی هوا اضافه کرد: تاثیرات آلودگی هوا بر افرادی که جزء گروه‌های حساس تقسیم بندی نمی‌شوند بیشتر است، زیرا وقتی افراد در بلند مدت به صورت مداوم در معرض آلودگی قرار می‌گیرند.

خلیلی با اشاره به اینکه وقتی این وضعیت در بلند مدت تکرار می‌شود می‌تواند بخش عمده‌ای از جمعیت شهر را درگیر بیماری‌های مزمنی از جمله سرطان ریه و دستگاه تنفسی بکند، افزود: با استمرار این وضعیت در سال‌های آینده می‌تواند مدعی شد که زندگی در تهران مساوی با کار کردن در معدن ذغال سنگ است.

این کارشناس آلودگی هوا یادآور شد: در آینده‌ای نه چندان دور ریه‌های زغالی در انتظار شهروندان تهرانی خواهد بود و می‌توان اپیدمی سرطان دستگاه‌های تنفسی را هم طی سال‌های آینده در شهر تهران و حتی شهر‌های صنعتی آلوده از جمله اصفهان، مشهد، تبریز و اراک متصور شد.
حتما ماسک مخصوص آلودگی هوا بزنید

همچنین در این خصوص علی معینی، پزشک متخصص ریه در گفتگو با رکنا، تصریح کرد: آلودگی‌ها به دو شکل هستند و وقتی وارد دستگاه تنفسی می‌شوند نیز به دو شکل عمل می‌کنند. این ذرات یا به شکل گاز یا به شکل ذرات معلق با ابعا مشخص وارد دستگاه تنفسی می‌شوند.

وی افزود: آلودگی‌های گازی به طور مستقیم وارد خون می‌شوند و مثلا مونواکسید کربن که ۲۰۰ برابر اکسیژن خاصیت چسبندگی به گلبول‌های قرمز دارد در عرض چند دقیقه می‌تواند باعث افت هوشیاری شود، اما ذرات معلق می‌تواند اثرات مزمن و بلند مدت داشته باشد.

پزشک متخصص ریه عنوان کرد: ذرات معلق می‌تواند در دستگاه تنفسی و لایه‌های مختلف آن رسوب داشته باشد به طوری که ذرات درشت در قسمت‌های بالایی دستگاه تنفسی و ذرات ریزتر در قسمت‌های بعدی رسوب کند.

معینی با اشاره به اینکه بخشی از این ذرات از طریق سرفه و خلط دفع می‌شوند و بخش دیگری نیز از طریق گلبول‌های سفید سیستم ایمنی نابود می‌شوند، ادامه داد: اثر همزمان ذرات معلق و آلودگی‌هایی که منشاء گازی دارد می‌تواند در افرادی که در یک مدت زمان مشخص به صورت مداوم در معرض آن قرار می‌گیرند بسیار موثر باشد.

وی با اشاره به اینکه افراد مستعد و گروه‌های حساس بیشتر از سایر افراد در معرض این مسایل هستند، گفت: ذرات گرد و غبار بر بیماران قلبی و زنان باردار تاثیرات منفی قابل توجهی دارد و می‌تواند باعث کاهش فشار اکسیژن خون و موجب نارسایی در جنین شود.

این متخصص ریه با تاکید بر اینکه افرادیکه سیستم ایمنی ضعیف تری دارند، در مقابل ذرات گرد و خاک و عوامل خارجی واکنش شدیدتری نشان می‌دهند، بیان کرد: ذرات گرد و غبار عمدتا از کربنات کلسیم و خاک رس تشکیل شده اند و احتمال آلودگی میکروبی و ویروسی نیز در آن‌ها وجود دارد که باید به این مساله توجه شود.

وی افزود: لازم است گروه‌های در معرض خطر در روز‌های آلوده به ویژه در روز‌هایی که بیشترین میزان ذرات معلق در هوا وجود دارد، از منازل خود خارج نشوند و در صورتیکه از منزل خارج می‌شوند حتما از ماسک استفاده کنند.

درمان ریه سیاه

ریه سیاه هیچ درمان قطعی ندارد. برخی روش‌های درمانی عبارتند از:

دارو: پزشک احتمالا دارو‌هایی تجویز می‌کند که التهاب ریه‌ها را کاهش داده و از تنفس پشتیبانی می‌کنند

توان بخشی ریوی: در این تکنیک بیمار تمریناتی برای بهبود قدرت ریه و توانایی‌های تنفسی خود یاد می‌گیرد که به فرد کمک می‌کند تا فعال بماند و بهتر نفس بکشد

اکسیژن درمانی: در این روش درمانی از دستگاهی استفاده می‌شود که اکسیژن اضافی را به ریه‌ها می‌رساند. این تکنیک برای موارد شدید این بیماری کاربرد دارد

پیوند ریه: در این روش یک یا هر دو ریه با ریه‌های اهدایی جایگزین می‌شود و فقط در موارد بسیار شدید استفاده می‌شود

منبع: رکنا