انقلاب در شبکه نمایش خانگی

در حالي كه قاچاق فيلم‌هاي سينماي ايران يكي از بزرگ‌ترين معضلات سينماي كشور به شمار مي‌رود، سال گذشته رئيس سازمان سينمايي از راه‌اندازي سيستمي براي انتشار فيلم‌ها بدون امكان دانلود آنها سخن گفت. سامانه‌اي كه می‌تواند درصورت را‌ه‌اندازي، بسياري از مشكلات مربوط به دسترسي علاقه‌مندان به فيلم‌هاي سينماي ايران را برطرف كرده و همچنين بازار قاچاق اين فيلم‌ها را نيز تا حد زيادي از بين ببرد.

حدود دو سال قبل نيز زمزمه‌هايي درباره راه افتادن شبكه‌ كابلي در ايران شنيده مي‌شد و قرار بود سامانه‌اي به نام تلويزيون تعاملي مهر (آي.پي.مديا) با پوشش 6 استان به راه بيفتد و مشتركان بتوانند به آرشيو تمام فيلم‌هاي ايراني دسترسي داشته باشند اما اين اتفاق در حد خبر باقي ماند و به عمل نرسيد.

روز گذشته اتفاق مهمی شکل گرفت و راه‌اندازی شبکه کابلی نمایش خانگی وارد فاز اجرایی شد و مراسم رونمایی از آن با نمایش تصاویری از فیلم «مادر» ساخته زنده یاد علی حاتمی با حضور علی‌جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد تا نخستین گام‌های انقلاب تلویزیونی علیه قاچاق فیلم رقم بخورد. علی جنتی در این مراسم از برطرف شدن نگرانی سینماگران درباره خاک خوردن آثار سینمایی سخن گفت و خبرداد که دولت در این پروژه به فکر سودآوری نیست و قصد دارد رونق اقتصادی را با راه‌اندازی این سیستم در بین سینماگران به وجود بیاورد.

وزیر ارشاد گفت که یکی از مسائل اساسی کشور بحث آینده پژوهی در تمام بخش‌ها است و در همین راستا سامانه نمایش درخواستی هم بیش از یکسال است که مورد مطالعه قرار گرفته و ارتباطات و مذاکرات فشرده‌ای میان وزارت ارشاد و وزارت ارتباطات وجود داشته است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین گفت که در داخل کشور گنجینه عظیمی از فیلم‌های سینمایی، مستند و آثار موسیقایی داریم که می‌تواند در بستر این سامانه مورد بهره‌برداری قرار بگیرد. از سوی دیگر مخاطبانی داریم که تشنه دسترسی گزینش شده به این محتواها هستند و می‌خواهند خود انتخاب‌گر باشند.

به گفته جنتی؛ با راه‌اندازی این پروژه مخاطبان از سراسر دنیا می‌توانند به آسانی فیلم‌ها و آثار ایرانی را دریافت کنند. ضمن اینکه این فیلم‌ها به راحتی می‌توانند زیرنویس و دوبله شوند و حتی بسیاری از تئاتر‌هایی که ضبط شده‌اند نیز می‌توانند در این سامانه مورد استفاده قرار بگیرند. جنتی با تاکید بر اینکه دولت در راه‌اندازی این سامانه به دنبال سود مادی نیست گفت با اینکه اجرای این پروژه به زیان وزارت ارتباطات است اما از سود خود می‌گذرد تا محصولات فرهنگی با قیمت ارزان‌تر در اختیار مخاطبان قرار بگیرد. وظیفه ما هم به‌عنوان وزارت ارشاد تامین محتوای این سامانه است.

از سویی دیگر حجت‌الله ایوبی رئیس سازمان سینمایی در این مراسم عنوان کرد که شرایط آماده بود تا یک سال قبل هم این سامانه راه‌اندازی شود اما به‌دلیل حساسیت‌های بالا و اهمیت ویژه‌ای که دارد ترجیح دادیم با دقت بیشتری آن را راه‌اندازی کنیم.ایوبی این سامانه اینترنتی را ثمره یک اراده ملی دانست که با حمایت دو وزارتخانه ارشاد و ارتباطات راه‌اندازی شده است.

به گفته رئیس سازمان سینمایی بزرگ‌ترین برنامه‌ این سامانه اقتصاد هنر است. ما بر این باور هستیم که فرهنگ و هنر باید روی پای خود بایستد و سینما این ظرفیت را دارد. او از راه‌اندازی کمیته‌ای مشترک برای رفع کاستی‌های این سامانه خبر داد و تاکید کرد: راه ورود برای هیچ‌یک از شرکت‌های خصوصی هرگز بسته نیست و ما از حضور تمام شرکت‌های خصوصی حمایت می‌کنیم.

VOD چيست؟
سامانه VOD متشكل از يك ست آپ‌باكس است که از طريق كابل اينترنتي يا تلفن به تلويزيون وصل مي‌شود و به كمك آن مشتركان مي‌توانند به آرشيو عظيمي از فيلم‌هاي توليدشده در سينماي ايران و جهان، تعداد زيادي سريال، انيميشن يا حتي نرم‌افزار دسترسي داشته باشند. علاقه‌مندان براي مشترك شدن در اين سامانه حق اشتراكي مي‌پردازند كه در بسته‌هاي مختلفي تعريف خواهد شد. اين سامانه امكاني براي دانلود فيلم يا ذخيره كردن آن به‌وجود نمي‌آورد و بنابراين هرگونه كپي‌برداري و قاچاق از روي آن غيرممكن است.

مشتركان چه دسترسي‌هايي دارند؟
با مشترك شدن در سامانه VOD علاقه‌مندان به آرشيوي بزرگ از تمام فيلم‌ها و بسياري از سريال‌هاي ساخته شده در 50سال اخير و بسياري از فيلم‌هاي دوبله‌شده دسترسي پيدا مي‌كنند. شبكه‌ كابلي با بسته‌هاي قيمت‌گذاري مختلفي تعريف مي‌شود كه مي‌تواند مانند قيمت‌گذاري اپراتورهاي تلفن همراه باشد. به‌طور مثال يك مشترك مي‌تواند بسته يك‌ماهه تماشاي فيلم را تهيه كند و به مدت يك ماه به تعداد دلخواه فيلم دسترسي داشته باشد يا براي ديدن هر فيلمي يك قيمت مشخص پرداخت شود. اين قيمت‌ها به نسبت موسساتي كه اين خدمات را ارائه خواهند داد متفاوت خواهد بود و بخشي از سود آن نيز به شركت مخابرات تعلق مي‌گيرد.

بسته‌هاي مختلف براي مشتركان متفاوت
طراحي بسته‌هاي متفاوت براي تقسيم‌بندي ژانر فيلم‌ها يا حتي بسته‌بندي از روي گروه سني نيز مي‌تواند براي پر كردن اوقات فراغت خانواده‌ها بسيار مناسب باشد، مثلا بسته كارتون و انيميشن كه مي‌تواند مناسب گروه سني خردسال يا كودك و بزرگسال باشد، در عين حال مي‌توان فيلم‌ها را به نسبت ژانر آنها، بازيگر يا كارگرداني خاص دسته‌بندي كرد و به‌طور جداگانه به فروش رساند.

سرنوشت دي‌وي‌دي‌ها
سامانه VOD پيش از اين در بسياري از كشورهاي جهان استفاده شده و در بسياري از كشورها نقش اصلي را در سرگرمي تلويزيوني مردم ايفا مي‌كنند. مردم معمولا فيلم را در سينما تماشا مي‌كنند و به كمك VOD نيز به آرشيو كامل دسترسي دارند، در صورتي كه اگر قرار باشد به‌ازاي هر يك فيلم يك دي‌وي‌دي هم در خانه باشد، فضاي فيزيكي بسياري اشغال مي‌كند. از طرفي اين سامانه به خاطر حذف قيمت دي‌وي‌دي و بسته‌بندي بسيار ارزان‌تر خواهد بود و از طرف ديگر فرمت‌هايي از فيلم‌ها با حجم بالا - مانند بلو ري فول اچ‌دي و...- كماكان به شكل فيزيكي در اختيار علاقه‌مندان آن قرار خواهد گرفت و در مراكز عرضه محصولات فرهنگي به فروش خواهند رسيد.