نظر عراقی‌ها راجع به توافق چیست؟
تنها چند ساعت پس از اعلام توافق، عراقی‌ها در خیابان‌ها، کافه‌ها و شبکه‌های اجتماعی شروع به بحث راجع به آن کردند: آیا ایالات متحده بر سر آنها معامله کرده بود؟ آیا ایران از این پس می‌تواند بدون مزاحمت در امور کشورشان مداخله کند؟
کد خبر :
۱۶۵۸
بازدید :
۱۵۷۶
فرادید | تنها چند ساعت پس از اعلام توافق، عراقی‌ها در خیابان‌ها، کافه‌ها و شبکه‌های اجتماعی شروع به بحث راجع به آن کردند: آیا ایالات متحده بر سر آنها معامله کرده بود؟ آیا ایران از این پس می‌تواند بدون مزاحمت در امور کشورشان مداخله کند؟
به گزارش فرادید به نقل از گاردین ، مانند اکثر موضوعاتی که به همسایۀ شرقی مربوط می‌شود، یعنی کشوری که عراقی‌ها 1500 کیلومتر مرز مشترک با آن دارند و تاریخ روابطشان لکۀ سیاه جنگ را هم در خود می‌بیند، واکنش عمومی به توافق هسته‌ای نیز تابعی از دسته‌بندی‌های قومی و مذهبی جامعۀ عراق است.
کسانی که از توافق استقبال کرده‌اند را عمدتاً مسلمانان شیعه تشکیل می‌دهند. آنها معتقدند که رابطۀ بهتر میان ایران و ایالات متحده می‌تواند به بهبود امنیت در کشورشان منجر شود. استدلال آنها این است که تفاهم میان ایران و آمریکا - یعنی قدرتمندترین متحدان عراق - می‌تواند درگیری فرقه‌ای در عراق را کاهش دهد و جبهۀ مقاومت در برابر داعش را یکپارچه کند.
حیدر قادم، یک مغازه‌دار در مرکز بغداد می‌گوید: "من سه ماه پیش به تهران رفتم و مصیبت‌های تحریم‌های اقتصادی به بار آورده بود را دیدم. من را به یاد مشکلاتی انداخت که تحریم‌ها ضد عراق در اینجا ایجاد کرده بود: فقر، بیماری و فقدان خدمات. آنها همسایۀ ما هستند و ما به آنها نزدیکیم. اگر وضع آنها خوب باشد، وضع ما هم خوب می‌شود."
اما مخالفان توافق که اغلب مسلمانان سنی هستند استدلال می‌کنند که این توافق به ایران اجازه می‌دهد تا بدون ممانعت آمریکا در امور عراق دخالت کند.
صفا عبدالمجید، کارمند وزارت برق عراق که در محلۀ عمدتاً سنی نشین سعیدیه در جنوب بغداد زندگی می‌کند می‌گوید: "توافق هسته‌ای بر خلاف منافع عراق است. ایران و ایالات متحده با هم متحد شده‌اند تا این کشور را ویران کنند. ایران بارها اعلام کرده که دخالت نظامیش در عراق پس از توافق ادامه می‌یابد."
توافق هسته‌ای ایران خاطرات تلخی را هم برای بسیاری از عراقی‌ها زنده کرده که به برنامۀ هسته‌ای که دیکتاتور سابق عراق راه‌اندازی کرده بود مربوط می‌شود. در فیسبوک و سر میز شام خانواده‌ها، طرفداران توافق کسانی را که مخالف آنند را به همدستی پنهان با عربستان سعودی و کشورهای حاشیۀ خلیج فارس متهم می‌کنند.
مجید کاتم، استاد جامعه‌شناسی و روانشناسی که در دانشگاه‌های بغداد و مستنصریه تدریس می‌کند، می‌گوید: "هر بار که مسئلۀ مناقشه‌برانگیزی چون این مطرح می‌شود، عراقی‌ها موضعهای متفاوتی می‌گیرند. آنها نمی‌توانند با هم کنار بیایند."
توافق هسته‌ای از طرفی به منتقدان دولت عراق فرصتی داده تا نقدهایشان نسبت به سیاستمداران کشور خود را مطرح کنند. از جمله نسبت به ابراهیم الجعفری، وزیر امور خارجۀ این کشور که یک شیعه است. عملکرد ناموفق او در چندین موضوع، از جمله مناقشه بر سر آب با ترکیه و اختلاف بر سر بندر مبارک الکبیرِ کویت، با موفقیت محمد جواد ظریف در گفتگوهای سخت و دوسالۀ هسته‌ای مقایسه می‌شود.
اکثر سیاستمداران رده بالای عراق از توافق استقبال کردند، هر چند که استقبال برخی گرمتر از سایرین بود.
فواد معصوم، رییس جمهور کرد عراق به رسانه‌های محلی گفته است: "این توافق به تقویت امنیت و ثبات در خاورمیانه کمک خواهد کرد."
ایاد علاوی، یکی از سه معاون رییس جمهور عراق گفته است: "متاسفانه در این توافق بحثی در مورد احترام به حاکمیت سایر ملتها و دخالتهای ایران در منطقه صورت نگرفته است." با وجود اینکه علاوی شیعه است، اما به جبهۀ سکولار عراق گرایش دارد و به ضدیت با ایران شناخته شده است. علاوی البته همچنان این توافق را دستاوردی چشمگیر می‌داند.
نوری المالکی، نخست‌وزیر سابق عراق و یکی دیگر از معاونان رییس جمهور، این توافق را "پیروزی‌ای برای همۀ کسانی که دوست‌دار صلح در منطقه و جهان هستند" توصیف کرد. المالکی در دوران صدارتش ارتباط نزدیکی با ایران داشت.
مقتدی صدر، روحانی متنفذی که رهبری جنبش میلیونی صدری‌ها را بر عهد دارد و در سالهای گذشته منتقد سیاست ایران در قبال عراق بوده است، از اظهار نظر دربارۀ توافق خودداری کرده است.
عمار حکیم، روحانی‌ای که رهبری یکی از احزاب سیاسی عمدۀ شیعیان عراق یعنی مجلس اعلای اسلامی عراق را بر عهده دارد، در خصوص توافق اقدام به صدور بیانیه کرده است: "ما به مردم شریف ایران، رهبر دانایش و مذاکره‌کنندۀ شجاعشان تبریک می‌گوییم... ما باور داریم که توافق هسته‌ای کلید حل بسیاری از مشکلات وخیم منطقه است."
انتظار می‌رود که در درازمدت، توافق با پایین آوردن قیمت جهانی نفت، اقتصاد عراق را تحت تاثیر قرار دهد. این موضوع می‌تواند چالشی مالی را پیش روی دولت عراق قرار دارد. این دولت در حال حاضر به علت کسری بودجه، نیازمند بالا رفتن قیمت نفت است.
احمد علوسی، تحلیلگر سیاسی در بغداد می‌گوید: "مذاکرات فراتر از صرفاً مسئلۀ هسته‌ای بود. و بدون شک به زودی در خواهیم یافت که آیا دو طرف پذیرفته‌اند که سایر مناقشاتشان را هم از طریق مسالحه و مذاکره حل کنند یا این که شرایط موجود ادامه خواهد یافت."
به گزارش فرادید به نقل از گاردین ، مانند اکثر موضوعاتی که به همسایۀ شرقی مربوط می‌شود، یعنی کشوری که عراقی‌ها 1500 کیلومتر مرز مشترک با آن دارند و تاریخ روابطشان لکۀ سیاه جنگ را هم در خود می‌بیند، واکنش عمومی به توافق هسته‌ای نیز تابعی از دسته‌بندی‌های قومی و مذهبی جامعۀ عراق است.
کسانی که از توافق استقبال کرده‌اند را عمدتاً مسلمانان شیعه تشکیل می‌دهند. آنها معتقدند که رابطۀ بهتر میان ایران و ایالات متحده می‌تواند به بهبود امنیت در کشورشان منجر شود. استدلال آنها این است که تفاهم میان ایران و آمریکا - یعنی قدرتمندترین متحدان عراق - می‌تواند درگیری فرقه‌ای در عراق را کاهش دهد و جبهۀ مقاومت در برابر داعش را یکپارچه کند.
حیدر قادم، یک مغازه‌دار در مرکز بغداد می‌گوید: "من سه ماه پیش به تهران رفتم و مصیبت‌های تحریم‌های اقتصادی به بار آورده بود را دیدم. من را به یاد مشکلاتی انداخت که تحریم‌ها ضد عراق در اینجا ایجاد کرده بود: فقر، بیماری و فقدان خدمات. آنها همسایۀ ما هستند و ما به آنها نزدیکیم. اگر وضع آنها خوب باشد، وضع ما هم خوب می‌شود."
اما مخالفان توافق که اغلب مسلمانان سنی هستند استدلال می‌کنند که این توافق به ایران اجازه می‌دهد تا بدون ممانعت آمریکا در امور عراق دخالت کند.
صفا عبدالمجید، کارمند وزارت برق عراق که در محلۀ عمدتاً سنی نشین سعیدیه در جنوب بغداد زندگی می‌کند می‌گوید: "توافق هسته‌ای بر خلاف منافع عراق است. ایران و ایالات متحده با هم متحد شده‌اند تا این کشور را ویران کنند. ایران بارها اعلام کرده که دخالت نظامیش در عراق پس از توافق ادامه می‌یابد."
توافق هسته‌ای ایران خاطرات تلخی را هم برای بسیاری از عراقی‌ها زنده کرده که به برنامۀ هسته‌ای که دیکتاتور سابق عراق راه‌اندازی کرده بود مربوط می‌شود. در فیسبوک و سر میز شام خانواده‌ها، طرفداران توافق کسانی را که مخالف آنند را به همدستی پنهان با عربستان سعودی و کشورهای حاشیۀ خلیج فارس متهم می‌کنند.
مجید کاتم، استاد جامعه‌شناسی و روانشناسی که در دانشگاه‌های بغداد و مستنصریه تدریس می‌کند، می‌گوید: "هر بار که مسئلۀ مناقشه‌برانگیزی چون این مطرح می‌شود، عراقی‌ها موضعهای متفاوتی می‌گیرند. آنها نمی‌توانند با هم کنار بیایند."
توافق هسته‌ای از طرفی به منتقدان دولت عراق فرصتی داده تا نقدهایشان نسبت به سیاستمداران کشور خود را مطرح کنند. از جمله نسبت به ابراهیم الجعفری، وزیر امور خارجۀ این کشور که یک شیعه است. عملکرد ناموفق او در چندین موضوع، از جمله مناقشه بر سر آب با ترکیه و اختلاف بر سر بندر مبارک الکبیرِ کویت، با موفقیت محمد جواد ظریف در گفتگوهای سخت و دوسالۀ هسته‌ای مقایسه می‌شود.
اکثر سیاستمداران رده بالای عراق از توافق استقبال کردند، هر چند که استقبال برخی گرمتر از سایرین بود.
فواد معصوم، رییس جمهور کرد عراق به رسانه‌های محلی گفته است: "این توافق به تقویت امنیت و ثبات در خاورمیانه کمک خواهد کرد."
ایاد علاوی، یکی از سه معاون رییس جمهور عراق گفته است: "متاسفانه در این توافق بحثی در مورد احترام به حاکمیت سایر ملتها و دخالتهای ایران در منطقه صورت نگرفته است." با وجود اینکه علاوی شیعه است، اما به جبهۀ سکولار عراق گرایش دارد و به ضدیت با ایران شناخته شده است. علاوی البته همچنان این توافق را دستاوردی چشمگیر می‌داند.
نوری المالکی، نخست‌وزیر سابق عراق و یکی دیگر از معاونان رییس جمهور، این توافق را "پیروزی‌ای برای همۀ کسانی که دوست‌دار صلح در منطقه و جهان هستند" توصیف کرد. المالکی در دوران صدارتش ارتباط نزدیکی با ایران داشت.
مقتدی صدر، روحانی متنفذی که رهبری جنبش میلیونی صدری‌ها را بر عهد دارد و در سالهای گذشته منتقد سیاست ایران در قبال عراق بوده است، از اظهار نظر دربارۀ توافق خودداری کرده است.
عمار حکیم، روحانی‌ای که رهبری یکی از احزاب سیاسی عمدۀ شیعیان عراق یعنی مجلس اعلای اسلامی عراق را بر عهده دارد، در خصوص توافق اقدام به صدور بیانیه کرده است: "ما به مردم شریف ایران، رهبر دانایش و مذاکره‌کنندۀ شجاعشان تبریک می‌گوییم... ما باور داریم که توافق هسته‌ای کلید حل بسیاری از مشکلات وخیم منطقه است."
انتظار می‌رود که در درازمدت، توافق با پایین آوردن قیمت جهانی نفت، اقتصاد عراق را تحت تاثیر قرار دهد. این موضوع می‌تواند چالشی مالی را پیش روی دولت عراق قرار دارد. این دولت در حال حاضر به علت کسری بودجه، نیازمند بالا رفتن قیمت نفت است.
احمد علوسی، تحلیلگر سیاسی در بغداد می‌گوید: "مذاکرات فراتر از صرفاً مسئلۀ هسته‌ای بود. و بدون شک به زودی در خواهیم یافت که آیا دو طرف پذیرفته‌اند که سایر مناقشاتشان را هم از طریق مسالحه و مذاکره حل کنند یا این که شرایط موجود ادامه خواهد یافت."
۰
