بیمارستان افراط‌گرایان در عربستان!
اکثر این مردها که اجازه عکس‌برداری از آن‌ها را نداشتیم، در پانزده سال اخیر در بازداشتِ نظامی آمریکا در خلیج گوانتانامو بودند. جدیدترین زندانی در ماه آوریل به اردوگاه آورده شد.
فرادید | یمنی عضو القاعده پشت به دیوار ردیف شده بودند و دور مچ پایشان تگ‌های الکترونیکی قرار داشت. مضطرب بودند و دست‌هایشان را باحالتی عصبی باز و بسته می‌کردند.
به گزارش فرادید به نقل از بی‌بی‌سی، اکثر این مردها که اجازه عکس‌برداری از آن‌ها را نداشتیم، در پانزده سال اخیر در بازداشتِ نظامی آمریکا در خلیج گوانتانامو بودند. جدیدترین زندانی در ماه آوریل به اردوگاه آورده شد.
آن‌ها در سال‌های 2001 تا 2007 در میدان جنگ افغانستان توسط نیروهای آمریکایی اسیر شدند. آمریکا به این باور رسید که این افراد قبل از آزاد شدند می‌توانند تحت درمان قرارگرفته و از چنگال افراط‌گرایی رها شوند. به همین دلیل آن‌ها را به بازداشتگاه عربستان فرستادند.
این هفته از آن‌ها پرسیدم درباره سفرِ دونالد ترامپ به عربستان و سخنرانی‌اش درباره اسلام و بردباریِ مذهبی چه فکر می‌کنند؟ لبخند و نگاه‌های معناداری ردوبدل شد.
یکی از آن‌ها درحالی‌که دستش را بر سینه‌اش گذاشت گفت: "در مورد صداقت او تردید دارم. باید قلبش را بررسی کنم تا بفهمم حقیقت را می‌گفت یا نه."
اردوگاه و مرکز درمانی "شاهزاده محمد" واسطه‌ای میان زندان و آزادی است
مسن‌ترین آن‌ها با ریش باریک و خاکستری که تا سینه‌اش می‌رسید گفت: "حرف‌های زیادی زد، اما بر اساس اعمالش او را قضاوت خواهیم کرد." یکی دیگر از آن‌ها اشاره کرد که اکنون دولتی متفاوت در کاخ سفید حضور دارد و با آن دولتی که آن‌ها را به گوانتانامو فرستاد (جورج بوش) فرق دارد.
این دیدار تا حدودی غیرطبیعی بود. زندانیان یمنی ناراحت و مضطرب به نظر می‌رسیدند، زیرا وادار شده بودند به چادر ما بیایند و تحت نظارت مأموران سعودی با گروهی از خبرنگاران رو دانشگاهیانِ غربی صحبت کنند.
همه آن‌ها می‌دانستند که سخنانشان به دنبال نشانه‌ای از افراط‌گرایی و خشونت، دقت بررسی و تحلیل می‌شود. آزادی قریب‌الوقوع آن‌ها به این تحلیل‌ها بستگی داشت.
حتی اگر روز آزادی فرابرسد، باید در ریاض بمانند و حق بازگشت به کشور خود را ندارند. زیرا یمن درگیر جنگ است و خیلی راحت جذبِ صفوفِ حالیِ القاعده در شبه‌جزیره عربستان می‌شوند.
زندانیان به امکانات ورزشی دسترسی دارند
مقامات سعودی مشتاق‌اند این اردوگاه و مرکز بازپروری را به جهانیان نشان دهند که به "مرکز مشاوره و مراقبت شاهزاده محمد بن نایف" معروف است.
این مرکز در سال 2004 و پس از مجموعه‌ای از حملات ویرانگر القاعده در عربستان سعودی تأسیس شد. این مرکز قرار است واسطه‌ای میان زندان و بازگشت به جامعه باشد.
اکثر زندانیان سعودی هستند که تحت قوانین ضد تروریستی به افراط‌گرایی محکوم‌شده‌اند. این مرکز محکومین سابق را برای زندگی دوباره در جامعه آماده کرده و سعی می‌کند ایده‌ها و تمایلات خشونت‌آمیز را در آن‌ها از بین ببرد.
آیا این مرکز موفق بوده است؟ عمدتاً بله.
بدون شک هیچ مرکز دیگری در هیچ نقطه‌ای از جهان وجود ندارد که سعی به سم‌زدایی روانی در چنین مقیاسی داشته باشد. از سال 2005 تاکنون، بیش از 3300 نفر از این مرکز خارج‌شده‌اند که 123 نفر از آن‌ها زندانیان گوانتانامو بوده‌اند.
مسئولان مرکز می‌گویند میزان موفقیت آن‌ها 80 درصد است؛ 20 درصد باقیمانده به دوباره به خشونت و افراط‌گرایی روی می‌آوردند. (مرکز مشابه ای در یمن که در سال 2003 از آن دیدن کردم میزان موفقیت بسیار پایین‌تری داشت.)
زندانیان حداقل سه ماه در مرکز مورد مداوا قرار می‌گیرند و سپس برای آزادی مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. برنامه کلی آن‌ها به سه بخش تقسیم می‌شود:
· مرحله مشاوره: زمانی که افراد هنوز در زندان هستند و قبل از انتقال به مرکز انجام می‌شود
· بازپروری: شامل برنامه‌های شناختی- رفتاری، هنر، فرهنگ، مذهب و فعالیت‌های ورزشی
· مراقب‌ها پس از آزادی: مراقبت‌ها پس از آزادی و وارد شدن آن‌ها به جامعه نیز ادامه می‌یابد.
دکتر "حمید الشعیری" جامعه‌شناس در دانشگاه "ملک سعود" گفت: "به واحه حکمت خوش‌آمدید. اینجا جایی است که تلاش می‌کنیم آن‌ها را از مسیر منحرف دور کنیم تا دیگر تهدیدی برای جامعه نباشند."
او گفت کارکنانش روزانه ساعت‌ها با زندانیان کار می‌کنند، ما افزود: "کار آسانی نیست که این افراد را از نفرتی که به جامعه و خانواده‌هایشان دارند دور کنیم."
هنر درمانگر "دکتر بادر الرازین" از مزایای هنر درمانی برای افراطی‌های می‌گوید
به گفته الرازین هنر درمانی نقش مهمی در بازپرسی شخصیت آن‌ها ایفا می‌کند. اکثر آن‌ها در ابتدا تمایل به کشیدن تصاویر خشونت‌آمیز دارند و از رنگ قرمز استفاده می‌کنند. اما به‌مرورزمان نقاشی‌هایشان ملایم‌تر می‌شود.
علمای مذهبی تمام مدت در آنجا حضور دارند؛ افرادی با دانش عمیق از اسلام که سعی می‌کنند توضیح دهد چرا اهداف و اقدامات افراطی‌های جهادی حرام است.
از زندانی‌های گوانتانامو پرسیدم درباره بازگشت به جامعه چه حسی دارند؟
مسن‌ترین فرد میان آن‌ها گفت: "ما تغییر کرده‌ایم. به لطفِ این مرکز اکنون خود را افراد جدیدی می‌دانیم."
" از افرادی که در گوانتانامو با ما بدرفتاری کردن متنفر بودیم. اما به کمک برنامه‌های اینجا توانستیم بر این احساسات غلبه کنیم. درحالی‌که حاضر تنها نگران این هستم که مردم جامعه ما را قبول نکنند. همچنین، دنیا خیلی تغییر کرده است، ممکن است با دنیای جدید وفق پیدا نکنیم."
منبع: BBC
ترجمه: وب‌سایت فرادید
