نگاهی به اجرای بخش راک و تلفیقی جشنواره

جشنواره موسیقی فجر برای سومین سال پیاپی بخش موسیقی تلفیقی را در جدول حفظ کرده است؛ بخشی که به همت یک روزنامه‌نگار (امیر بهاری) پایه‌گذاری شد.

بخشی که در عمل ترکیبی از گروه‌های راک و تلفیقی است. البته سال گذشته این ترکیب دارای ناهمگونی فراوان بود برای مثال حجت اشرف‌زاده هم در این بخش جای داشت یا کاوه آفاق که جدا از ژانرش همیشه در دسته پاپ قرار می‌گرفت وارد بخش تلفیقی شد. سال اول اجرا‌ها در سالن ارسباران و با ترکیب دو گروه در یک سانس برگزار شد و در دوسال بعد برج آزادی به درستی جایگزین شد. سابقه و فضای برج آزادی بسیار مناسب برای این نوع موسیقی و به ویژه راک است.

امسال هم با اعلام جدول بسیاری از گروه‌های حاضر در این بخش انتقاد کردند، اما باید گفت: بدون در نظر گرفتن هر نوع بحث کیفی حداقل توازن در این انتخاب‌ها وجود دارد. اگرچه برخی مانند رامین‌بهنا به دلیل مراحل دریافت مجوز و بی‌احترامی دانستن این روند از شرکت در جشنواره خود داری کردند، اما با این حال گروه‌هایی مانند داماهی، بمرانی، گره، دال و امید نعمتی در جشنواره حاضر هستند.

از سوی دیگر هم گروه‌های جوان و بعضا تازه‌کاری مانند داتار و گام در جشنواره حضور دارند و پروژه‌های جدید مانند ابراهیم علوی هم در جشنواره رونمایی شد. پروژه جدید مهیار علیزاده هم که پیش از این در شنبه‌ها اجرا شده بود در روز‌های پایانی وارد جدول این بخش شد. پس توازن از نظر حضور گروه‌های جدید و باسابقه رعایت شده است.

اما باید پرسید چند گروه جنوبی (موسیقی جنوب) برای یک بخش نیاز است؟ چهار گروهِ داماهی، جالبوت، کماکان و ابراهیم علوی برای این بخش که موسیقی کل کشور را در برمی‌گیرد بدون شک زیاد است. گروه‌هایی که حتی عضو مشترک دارند. به نظر می‌رسد دست‌اندرکاران انتخاب گروه‌های این بخش بسیار تحت تاثیر جریان و میزان بلیت‌فروشی رویداد شب‌های جنوب قرار گرفتند.

اما در چهار اجرای اول این بخش چه گذشت؟
اولین اجرا مربوط به گروه جالبوت بود. گروهی که بیشتر اعضایش از بندرعباس به تهران مهاجرت کردند تا موسیقی را به شکل جدی دنبال کنند. اجرای این گروه با بهترین کیفیت (در حدِ جشنواره فجر و نه یک فستیوال باکیفیتِ خصوصی در ایران) برگزار شد.

صدا‌برداری گروهی هفت نفره دشوار است و صدا هم دارای ضعف‌هایی مانند کم بودن میزان گیتار باس یا لِول نبودن صدای گیتار کلاسیک وجود داشت که البته قابل چشم‌پوشی است. ریتم‌ها اصولا از بندر وام گرفته شده بود و گویش هم جنوبی بود. سبک موسیقی این گروه ترکیبی از محلی، فانک، راک و لاتین است. اجرای این گروه به‌شدت سرزنده و هماهنگ بود.

اجرای دوم مربوط به ابراهیم علوی (با گیتار و عود) با همراهی گیتار و کاخن بود. این اولین اجرای مستقل ابراهیم علوی بود. قطعات باکلام اکثرا سروده ابراهیم منصفی بودند. موسیقی علوی برعکس قسمت اول آرام و کم تحرک بود. علوی در یک قطعه تکنوازی عود انجام داد که برای مخاطبان بسیار تاثیرگذار بود.

اجرای سوم با اجرای گروه گام شروع شد. گروهی ١٠ نفره و پرجمعیت که فرم قطعات‌شان تا حدی شبیه به آثار گروه دال بود. از طرفی پرتعداد بودن‌شان یادآور گروه اوان بود که دوسال پیش در جشنواره حضور داشتند و بسیار ضعیف ظاهر شدند و چند وقتی است که فعالیتی ندارند.

خواننده‌ای بسیار توانمند که بازهم می‌تواند پیشرفت کند در کنار ٩ ساز که اصولا کارکردشان مشخص نبود موسیقی دلچسبی ارایه ندادند. به نظر می‌رسید ساز‌های بادی و کمانچه و ویولن به راحتی قابل حذف باشند.

اجرای چهارم هم گروه متعلق به گروه داتار بود. گروهی که تنظیم تمام قطعات‌شان را نیما رمضان انجام داده بود. موسیقی گروه پاپ راک بود و هیچ نکته جدیدی در آن دیده نمی‌شد. خواننده گروه بسیار تحت تاثیر کیان پورتراب بود، اما هیچ کدام از ظرافت‌هایی که کیان در کارش دارد را رعایت نکرد.

درامر گروه هم فاقد دیدگاهی به دینامیک صدا در قطعات بود و تمام قطعات را با بیشترین قدرت اجرا می‌کرد. گیتاریست اصلی گروه یعنی طا‌ها مظاهری بسیار دقیق و درست وظایفش را انجام داد، اما در میان صدا‌های دیگر گم شد.