قطعنامه ضد‌ایرانی در شورای امنیت

پس از چند ماه تلاش مقامات آمریکایی در پروژه فشار بر ایران که با شوی موشکی نیکی هیلی به اوج رسید، حال رئیس شورای امنیت سازمان ملل اعلام کرد که این شورا قرار است قطعنامه‌ای را به رای بگذارد که در آن، ایران با ادعای نقض تحریم تسلیحاتی یمن محکوم خواهد شد.

به گزارش خبرگزاری «آسوشیتدپرس»، «منصور العتیبی» نماینده کویت در سازمان ملل که درحال حاضر ریاست شورای امنیت را به عهده دارد، به خبرنگاران گفت که انتظار می‌رود شورای امنیت سازمان ملل امروز دوشنبه درباره قطعنامه محکومیت ایران به‌دلیل نقض تحریم تسلیحاتی یمن رای‌گیری کند. کارشناسان سازمان ملل در ماه ژانویه ادعا کردند که بقایای موشک‌های شلیک شده حوثی‌ها به عربستان سعودی را بررسی کرده و دریافته‌اند که این موشک‌ها ساخت ایران بوده و پس از سال ۲۰۱۵ به یمن منتقل شده است.

این قطعنامه که با پیشنهاد و تلاش بریتانیا آماده شده است، ادعا می‌کند که ایران با ارسال موشک و هواپیمای بدون سرنشین به حوثی‌های یمن، تحریم‌های تسلیحاتی سازمان ملل علیه یمن را نقض کرده است و متعهد می‌شود در آینده دست به اقدامی علیه ایران بزند.

نماینده روسیه در سازمان ملل، اما هفته گذشته از مخالفت با این قطعنامه خبر داد و تاکید کرده بود که شورای امنیت باید تنها تمدید ماموریت کارگروه سازمان ملل متحد را مدنظر قرار دهد. واسیلی نبنزیا گفت که با پیش‌نویس قطعنامه مخالفت و تاکید کرده است که این قطعنامه باید درباره تجدید کار کارشناسان برای نظارت بر تحریم‌های یمن باشد، نه محکوم کردن ایران.

این قطعنامه پیشنهادی برای تصویب نیازمند رای موافق ۹ عضو شورای امنیت است؛ منوط به اینکه هیچ یک از اعضای دائمی این شورا آن را وتو نکند. چین، فرانسه، روسیه، بریتانیا و آمریکا اعضای دائمی و بولیوی، اتیوپی، گینه استوایی، ساحل عاج، لهستان، کویت، هلند، قزاقستان، سوئد و پرو اعضای غیردائمی کنونی شورای امنیت سازمان ملل متحد هستند.

اتهام ارسال تسلیحات از ایران به یمن در شرایطی مطرح می‌شود که این کشور در محاصره کامل قرار داشته و مردم آن در نبود راهی برای دریافت کمک‌های بشردوستانه، متحمل سختی‌های بسیاری هستند. مقامات ایران همواره اتهامات مبنی بر انتقال تسلیحات و موشک به یمن از سوی ایران را رد و تاکید می‌کنند که ایران اساسا امکان ارسال موشک به یمن را ندارد و موشک‌های شلیک شده به عربستان متعلق به خود حوثی‌ها بوده است. در یک سال اخیر که یمنی‌ها از ظرفیت موشکی خود برای منهدم کردن مقاصدی در عربستان رونمایی کرده‌اند، گستره تقابل و تخاصم بین عربستان و ایران شدت بیشتری پیدا کرده تا آنجا که کارشناسان یمن را عرصه منازعه ژئوپلیتیک جدید تهران و ریاض در آینده می‌دانند.

شوی موشکی هیلی
نیکی هیلی نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد اواخر آذر ماه با نمایش قطعه‌ای فلزی که ادعا می‌کرد بقایای یک موشک شلیک شده به ریاض از یمن است، ایران را به ارسال تجهیزات نظامی برای انصارالله یمن متهم کرد. هیلی چند روز بعد و پس از شلیک دوباره موشک از سوی یمنی‌ها به ریاض مجددا ادعا کرد که تمامی نشانه‌های مشابه با حملات پیشین به‌وسیله جنگ‌افزارهای ارسالی از طرف ایران در این اتفاق نیز مشاهده می‌شود.

هیلی افزود: «ما باید به‌طور مشترک دست به اقدام بزنیم تا اقدامات مخرب تهران مشخص شود و باید دست به هر کاری که لازم است بزنیم، تا آنها پیام را دریافت کنند. اگر این کار را نکنیم، ایران، جهان را به یک بحران منطقه‌ای عمیق‌تر خواهد کشاند.» همزمان رویترز در گزارشی از احتمال کشمکش آمریکا با روسیه و چین خبر داد و نوشت: آمریکا در تلاش خواهد بود تا پکن و مسکو را قانع کنند که از وتوی خود در برابر اقدامات سازمان ملل استفاده نکنند.

اما ولادیمیر سافرونکف، معاون سفیر روسیه در سازمان ملل گفته است «ما باید از تهدید و تحریم دست بکشیم و به گفت‌وگو و تمرکز بر افزایش همکاری و اعتماد متقابل رو بیاوریم.»

علاوه بر گفته‌های نیکی هیلی، وزارت دفاع ایالات‌متحده نیز بیانیه‌ای در مورد حمله یمنی‌ها به پایگاهی در عربستان سعودی را منتشر کرد. به گفته پنتاگون «وزارت دفاع از گزارش‌های اخیر در مورد حمله موشکی حوثی‌ها در یمن با استفاده از موشک بالستیک به عربستان سعودی و اینکه حوثی‌ها مسوولیت این حمله را برعهده گرفته‌اند، آگاه و مطلع است.»

آن‌طور که خبرگزاری‌ها می‌گویند در بیانیه پنتاگون به‌طور مشخص به نام کشور ثالثی در جریان پرتاب موشک اشاره نشده‌است. البته وزارت دفاع آمریکا در آبان ماه، پس از آنکه مقام‌های سعودی، ایران را متهم به نقش‌داشتن در حمله موشکی حوثی‌ها به ریاض کرده بودند، از عربستان به‌خاطر آنچه فاش کردن نقش تهران نامید، ستایش کرده‌ بود. عربستان سعودی ۲۸ آذر ماه ادعا کرد یک موشک بالستیک «ایرانی‌حوثی» را برفراز ریاض منهدم کرده است.

تحلیلگران این ادعاهای هماهنگ آمریکا با عربستان را فضاسازی جدید آمریکا برای همراه کردن بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی برای فشار بر توان موشکی ایران می‌دانند. موضوعی که تهران را به سمت پیگیری این موضوع کشاند.

در همین ارتباط، محمدجواد ظریف در سفر آذر ماه به باکو با هدف شرکت در پنجمین نشست سه‌جانبه وزرای خارجه ایران، جمهوری آذربایجان و ترکیه، در گفت‌وگویی گفت: «پیگیری اتهام بی‌پایه آمریکا را از طریق شورای امنیت سازمان ملل درجلسات آتی نیز دنبال خواهیم کرد و البته موضوع را به اطلاع دبیرکل سازمان ملل متحد رسانده‌ایم.»

وزیر امور خارجه ایران افزود: «این اقدام آمریکایی‌ها یک اقدام تحریک‌آمیز و یک حرکت هدفدار بسیار خطرناک است که با طرح اتهام‌ها تلاش می‌کنند حمایت‌های خود را از بمباران مردم بیگناه یمن پوشش بدهند و پنهان کنند.»

ظریف گفت: «همچنین با طرح این قبیل اتهام‌ها تلاش می‌کنند سایر اقدامات خطرناک خود را در منطقه از جمله اقدام بسیار خطرناکی که در مورد قدس شریف داشتند و موجب محکومیت جامعه بین‌المللی شده را سرپوش بگذارند.»

همزمان با این تحولات، معاون سیاسی دبیرکل سازمان ملل گفت که عربستان سعودی ایران را متهم به ساخت موشک‌های بالستیکی کرده که به این کشور شلیک شده است. اما سازمان ملل هنوز چنین ادعایی را تایید نکرده است. جفری فلتمن اواخر آذر ماه در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد که درباره بررسی گزارش دوره‌ای اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ برگزار شد، این مطلب را مطرح کرد.

او افزود: «مشاهدات اولیه ما نشان می‌دهد هر دو موشک شلیک شده مشابه بوده‌اند و از خانواده اسکاد هستند. یکی از این موشک‌ها شبیه موشک‌های ایرانی است، اما هنوز ایرانی بودن آن تایید نشده است.» با این حال، اما به‌نظر می‌رسد که تلاش آمریکا برای مانور دادن بر توان موشکی ایران در ارتباط با کارشکنی‌های ترامپ درباره برجام و تعیین شروط برای اصلاح آن توسط اروپایی‌ها قرار دارد که در یک ماه اخیر شاهد همسو شدن اظهارات مقامات پاریس و لندن با واشنگتن هستیم، با این وجود انتظار می‌رود که این قطعنامه با وتوی روسیه مواجه شود.