انگشت اتهام به سوی خلبان و هواپیمایی آسمان

سازمان هواپیمایی کشوری با انتشار گزارش مقدماتی سقوط هواپیمای پرواز تهران ــ یاسوج ضمن اشاره به انجام عمل قلب باز خلبان این پرواز و بی‌توجهی هواپیمایی آسمان به این محدودیت تاکید کرده است : خلبانان تا ثانیه‌ای پیش از برخورد به دلیل پوشش ابر متوجه وجود کوه در روبه رو نشده‌اندضمن این‌که کاهش بیش از حد ارتفاع نیز غیرمجاز بوده است.

این گزارش ایراداتی را نیز به رعایت نشدن مقررات از سوی هواپیمایی آسمان و همچنین تعمیرات این هواپیما وارد کرده است . به گزارش تابناک و تسنیم در بخشی از این گزارش با اشاره به این که در زمان ٠٩:٣١:٢٤ هشدار EGPWS آغاز می‌شود (!Terrain Ahead!, Pull Up)

{این سیستم هشدارهایی از نوع بینایی و شنوایی تولید می کند و زمانی که ارتفاع هواپیما به زیر حد خاصی برسد هشدار می دهد } می افزاید : در زمان ٠٩:٣١:٣٣ خلبان خودکار غیر فعال می‌شود و هشدار EGPWS تا زمان انتهای ثبت اطلاعات که١٢ ثانیه دیگر است ادامه می یابد و هواپیما با کوه برخورد می‌کند.

- خلبانان تا ثانیه‌ای پیش از برخورد به دلیل پوشش ابر متوجه وجود کوه در روبه رو نشده‌اند و در لحظه آخر با مشاهده کوه، سعی در انجام مانور شدید گردش به چپ برای پرهیز از برخورد داشتند که بی نتیجه بوده است.
- هواپیما تا آخرین لحظه در اختیار خلبانان بوده و ساز و کارهای مختلف آن مطابق اقدامات و هدایت گروه پروازی عمل می کرده است.

- سیستم های هواپیما نیز اطلاعات صحیح را در اختیار خلبان قرار می داده‌اند. بنابراین نقص فنی هواپیما تا کنون منتفی است.

شایان ذکر است موتورهای هواپیما نیز مطابق با خواست خلبان عمل کرده‌اند. سیستم‌های هواپیما از جمله موتورها و سیستم یخ‌زدایی طبق خواست خلبان‌ها کار می‌کرده و مشکل فنی تا این لحظه دیده نشده است.
- براساس آخرین اطلاعات، کارکرد هواپیما به میزان 28857 ساعت پروازی و 28497سیکل پروازی (نشست وبرخاست) از سال ساخت هواپیما بوده و هنوز عمر آن به نیمه نرسیده است.

محدودیت مرتبط با عمل قلب باز خلبان رعایت نشده است
خلبان مرحوم برابر مقررات پزشکی مندرج در فصل‌های یک و شش از انکس یک و سند 8984 ایکائو و همچنین part MED مقررات پزشکی هوایی فعلی سازمان (AirCrew) با درج محدودیت سن بالای 60 سال و محدودیت OML معتبر پزشکی کلاس یک مواجه بوده است.نامبرده در سال 88 تحت عمل جراحی قلب باز قرار گرفته و پس از آن 9ماه منع پروازی داشته و بعد از این مدت برابر مقررات پزشکی هوایی وقت ارزیابی‌های تخصصی توسط پزشک معتمد قلب سازمان به‌عمل آمده و با نظریه کمیسیون پزشکی هوایی وقت سازمان مورخ 24 خرداد 89 با محدودیت‌های زیر مجاز به پرواز شده است؛

1 ــ اعتبار گواهی نامه پزشکی شش ماه باشد.2 ــ همراه یک خلبان باید کمک‌خلبان بدون محدودیت پزشکی و عملیاتی پرواز کند.3 ــ در هر چک پزشکی هوایی ارزیابی تخصصی قلب و عروق نیز به‌عمل آید.این در حالی است که طبق گزارش سازمان هواپیمایی کشوری، هواپیمایی آسمان به این محدودیت‌ها توجه نکرده است.

آرایش فنی سیستم هشدار به خلبان قابل قبول نبوده است
-سیستم های ضد یخ در بال و بدنه هواپیما مطابق با استانداردهای طراحی در اروپا بوده و چنان چه خلبان درزمان زم برای فعال کردن سیستم ضد یخ (Anti-Ice) در بال و بدنه اقدام کند توانایی کنترل هواپیما محتمل است، لیکن عدم انجام آرایش فنی برای استقرار سیستم هشدار به خلبان قابل قبول نبوده و باید در آخرین تعمیرات کلی (C-check) در آبان ١٣٩٦ انجام می‌شد.

- ارائه نکردن آموزش مؤثر و اصلاح دستورالعمل ها برای طراحی، دریافت تأییدیه و اجرای راه حل جایگزین امریه فنی توسط شرکت بهره بردار، قابل چشم پوشی نیست.

- براساس گزارش هواشناسی تحویلی به خلبان در واحد دیسپچ، ایشان مجاز به پرواز بوده، لیکن باتوجه به پیش بینی هواشناسی و دریافت اطلاعات جدید هواشناسی از برج فرودگاه یاسوج مطابق با دستورالعمل عملیاتی شرکت ایشان مجاز به کاهش ارتفاع به زیر 17 هزار پا و فرود در فرودگاه یاسوج نبوده است.

- پرواز برای کاهش ارتفاع به 17 هزار پایی مجاز شده بوده است اما کرو ابتدا با تنظیم ارتفاع 15 هزار پا روی خلبان خودکار اقدام به آغاز کاهش ارتفاع کرده و سپس ارتفاع 14 هزار پا را روی اتوپایلوت ست کرده‌اند و از ارتفاع مجازشده و ارتفاع ایمن منطقه پایین‌تر آمده‌اند.

خلبانان باید ضمن حفظ ارتفاع حداقل 17هزار پا تا روی فرودگاه پرواز می کردند و با کسب اطلاع از آخرین وضعیت هوا، برای فرود یا رفتن به فرودگاه های جایگزین اصفهان یا شیراز تصمیم می‌گرفتند.

نتیجه گیری
موارد فوق، تنها بیان یافته های اولیه است و لزوماً به عنوان دلیل اصلی بروز سانحه تلقی نمی شود و ممکن است در ادامه روند رسیدگی، اطلاعات دیگری از طریق تحلیل داده ها به دست آید.هم اکنون تیم بررسی سانحه نمی تواند نتیجه گیری قطعی خود را از سانحه اعلام کند و نتیجه گیری نهایی این سانحه منوط به بررسی های دقیق و مضاعف کارشناسان گروه های تخصصی بررسی سانحه خواهد بود.

توضیحات شرکت هواپیمایی آسمان
در همین حال روابط عمومی شرکت هواپیمایی آسمان اعلام کرد:براساس گزارش صفحه ۹ سانحه هوایی، از ٢٤ خرداد سال ١٣٨٩ زنده یاد خلبان فولاد پس از عمل قلب، مجاز بوده با یک کمک خلبان بدون محدودیت پزشکی و عملیاتی پرواز کند که این موضوع توسط شرکت هواپیمایی آسمان کاملاً رعایت شده است.همچنین زنده یاد خلبان فولاد از اردیبهشت ماه ١٣٩٦ معلم خلبان و از 1396.7.2 معلم خلبان منتخب سازمان هواپیمایی کشوری بوده و مشکلی برای پرواز نداشته است. خلبانان منتخب سازمان TRE استادانی هستند که مجاز به ارزیابی دیگر خلبان‌ها در حین پرواز هستند.

واکنش های فضای مجازی ،انتقاد از سیاسی کاری !
در عین حال انتشار این گزارش به رغم بازتاب گسترده آن از سوی برخی کاربران نوعی سیاسی کاری وزارت راه آن هم یک روز قبل از استیضاح آخوندی تلقی شده است .کاربری در همین زمینه نوشت : در حالی که تنها یک روز به استیضاح وزیر راه و شهرسازی باقی است، گزارش مقدماتی منتشر شده نشان می دهد همه به جز آن وزارتخانه و سازمان هواپیمایی کشوری مقصر هستند!

منبع: خراسان