با تغییرات اقلیمی کنار بیاییم

انسان موجودی است که توانایی خاصی در سازگاری با شرایط و موقعیت های مختلف دارد؛ یکی از این شرایط، تغییرات اقلیمی است که از سالیان گذشته آغاز شده و به تدریج اثرات آن در زندگی بشر درحال خودنمایی است.

سازمان هواشناسی جهانی در سال 1950 میلادی روز سوم فروردین ماه مصادف با 23 مارس را روز جهانی هواشناسی اعلام کرد و از آن سال تاکنون همه ساله شعاری را برای گرامیداشت این روز و با هدف جلب توجه جهانیان به حفظ اقلیم زیستی خود مطرح می کند.

این سازمان در سال های اخیر با توجه به شدت روند تغییرات آب و هوایی، در تعیین شعارهای این روز تمرکز بیشتری بر روند این تغییرات و ضرورت مشارکت همگانی در حفظ محیط زیست و هماهنگی با این روند داشته است. به طوری که به عنوان نمونه در سال 2013 نظر به اهمیت دیده بانی هواشناسی و وجود شبکه ایستگاه های هواشناسی در سراسر جهان، عنوان 'دیده بانی هواشناسی برای حفاظت از جان و مال' را به عنوان شعار این روز اعلام کرد.

در سال 2014 میشل ژارو دبیرکل سازمان هواشناسی جهانی در پیامی به مناسبت روز جهانی هواشناسی بر سهم جوانان در آینده جهان تاکید کرد و بر این اساس، شعار 'هوا و اقلیم؛ مشارکت جوانان' به عنوان شعار روز هواشناسی جهانی تعیین شد.

سازمان هواشناسی جهانی در سال 2015 نیز با اعلام شعار 'دانش اقلیمی برای کنش اقلیمی' یکی از نگرانی های این سازمان را تغییرات آب و هوایی دانست و بر توجه تمام کشورها بر این موضوع تاکید کرد.

سال 2016 نیز شعار 'اقلیم آینده؛ داغ تر، خشک تر و نمناک تر' به عنوان شعار روز هواشناسی جهانی تعیین شد و در سال 2017 شعار 'شناخت ابرها' با تاکید بر اهمیت ابرها در حوزه هوا، اقلیم و آب برای این روز درنظرگرفته شد.

امسال اما سازمان هواشناسی جهانی تاکید دیگری دارد، تاکیدی مبنی بر اینکه نباید با طبیعت و تغییرات آن درگیر شد و به مقابله برخاست، بلکه باید مانند هر نوع تغییراتی، با این شرایط نیز کنار آمد و خود و زندگی خود را با این تغییرات جدید منطبق کرد و وفق داد.

در واقع اقلیم جهان در حال تغییر است و این تغییر قرار نیست در آینده اتفاق بیفتد بلکه از هم اکنون در سراسر جهان در جریان است؛ روندی که گفته می شود در دهه های آتی با انتشار بیش از پیش گازهای گلخانه ای ناشی از فعالیت بشر در جو زمین ادامه خواهد یافت.

کشورهای جهان در سال 2015 با امضای توافق نامه ای تحت عنوان توافق پاریس متعهد شدند که برنامه های زیست محیطی، اقتصادی و صنعتی خود را با در اولویت قراردادن کاهش گازهای گلخانه ای تدوین و اجرایی کنند.

متن توافق پاریس که از سال ۲۰۲۰ شروع می شود، از سوی نمایندگان ۱۹۵ کشور در کنفرانس تغییر اقلیم سازمان ملل متحد در پاریس تصویب شد و تاکنون ۱۴۷ کشور آن را به تصویب مجلس خود رسانده اند.

کشورما ایران نیز ازجمله کشورهای امضاکننده این توافق است که طبق آن قرار است تا سال٢٠٣٠ چهار درصد بدون شرط و ٨ درصد به شرط برداشته شدن تحریم ها، انتشار گازهای گلخانه ای را کاهش دهد.

خشک شدن رودخانه ها و تالاب ها و از بین رفتن منابع آبی کشور با شدتی قابل لمس، کاهش شدید بارش ها و نزولات آسمانی و آتش گرفتن جنگل ها در اثر شدت گرما نمونه هایی از ضرورت توجه بیشتر مسئولان و سیاستگذاران کشور و همراهی مردم است در حفظ محیط زیست و گذر از بحران هایی که اکنون به صورت بحران کم آبی در کشور نیمه خشک ما خودنمایی می کند.

یکی از سازمان های دخیل در حفظ محیط زیست که می تواند با برنامه های خود کمک قابل توجهی در این عرصه کند، سازمان هواشناسی کشور است که داود پرهیزکار رئیس آن در خصوص شعار روز هواشناسی جهانی معتقد است: سازمان هواشناسی جهانی هر سال شعاری را مطرح می کند که معمولا محوری است و همه کشورها باید به آن توجه کنند؛ شعار امسال (سال 2018 میلادی) این سازمان 'آماده باش در مقابل شرایط جوی و هوشیاری در مقابل تغییرات اقلیمی' است؛ در واقع این شعار به سازمان های هواشناسی ملی کشورها اعلام می کند که برنامه های خود را به گونه ای تنظیم کنند که مردم کشور خود را برای مواجهه مناسب با هوای مخرب آماده کنند.

وی در گفت و گویی با ایرنا اظهار کرد: در مورد هوشیاری در مقابل اقلیم نیز باید خود را با اقلیم سازگار کنیم و نباید با اقلیم بجنگیم؛ باید اقلیم منطقه را بشناسیم و بدانیم چه اتفاقاتی در آن رخ می دهد، تغییرات رخ داده را باور کنیم و بپذیریم و برنامه های توسعه ای خود را بر اساس این تغییر اقلیم تنظیم کنیم تا یک توسعه پایدار داشته باشیم.

رئیس سازمان هواشناسی کشور درخصوص اقدامات این سازمان در خصوص آگاهی بخشی به مردم به ویژه کشاورزان در خصوص شناخت تغییرات آب و هوایی و مواجهه مناسب با آن و درعین حال افزایش بهره وری و تولید محصولات بیشتر به اجرای 'برنامه توسعه هواشناسی کاربردی' (تهک) این سازمان از سال 1392 اشاره کرد و گفت: یکی از اقدامات سازمان هواشناسی، کاربردی کردن خدمات خود است تا مردم بتوانند از اطلاعات هواشناسی که به آنها داده می شود، در کار و افزایش بهره وری خود استفاده کنند و در مواقع خطر نیز هم محصولات و هم جان و مال خود را حفظ کنند.

پرهیزکار افزود: این برنامه یکی از برنامه های موفق این سازمان است به طوری که طی سال 92 تا 95، طبق ارزیابی های صورت گرفته در حوزه کشاورزی، این برنامه در یازده استان توانسته بیش از 422 میلیارد تومان برای کشاورزان و فقط در یک محصول ارزش افزوده ایجاد کند.

وی با بیان اینکه اکنون بیش از 2 میلیون کشاورز از اطلاعات هواشناسی استفاده می کنند، ادامه داد: برنامه سازمان هواشناسی برای سال 1397 ادامه این روند است تا خدمات کاربردی خود را به روستاها نیز گسترش دهیم؛ اکنون خدمات این سازمان در دو بخش بخش ملی و استانی اجرا می شود و قرار است این خدمات در سطح شهرها و روستاها نیز گسترش یابد تا بخش زیادی از روستاییان نیز بتوانند از اطلاعات هواشناسی در فعالیت های روزانه خود استفاده کنند.