خطر"سندروم آنفلوآنزا" در تابستان

تب کریمه کنگو بیماری آشنای فصل‌های گرم سال است که هرسال آماری از ابتلا و گاهی مرگ و میر ناشی از آن شنیده می‌شود؛ هرچند این بیماری خطرناک است، اما راهکار‌های پیشگیری ساده‌ای دارد. امسال نیز مواردی از ابتلا به آن در کشور مشاهده شده است.

این بیماری از دام به انسان توسط کنه‌ها منتقل می‌شود و علائمی شبیه به آنفلوآنزا دارد. آن طور که رئیس اداره زئونوز وزارت بهداشت (بیماری‌های قابل انتقال از حیوان به انسان) می‌گوید، ایران روی کمربند این بیماری قرار گرفته است و مشاغل مرتبط با دام و مردم عادی باید با این بیماری و روش‌های پیشگیری از آن آشنا باشند.

دکتر حسین عرفانی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه تب کریمه کنگو یکی از مهم‌ترین بیماری‌های قابل انتقال از حیوان به انسان است، تصریح کرد: کشور ایران جزو مناطقی است که این بیماری در آن بومی است. عامل بیماری‌زا ویروس کریمه کنگو است که ابتدا در شبه جزیره کریمه و بعد در کشور کنگو در آفریقا گزارش شد؛ به همین دلیل از نام این دو منطقه برای نامگذاری ویروس استفاده شد.

انتقال بیماری بین دام‌ها و از دام به انسان از طریق گزش کنه‌های نرم و سخت صورت می‌گیرد. از تب کریمه کنگو می‌توان به عنوان بیماری شغلی نیز یاد کرد؛ چون افرادی که با دام سروکار دارند مانند دامداران و ... ممکن است به این بیماری مبتلا شوند.

وی ادامه داد: این بیماری جزو تب‌های خونریزی دهنده ویروسی تقسیم بندی می‌شود. معمولا با شروع فصل گرم سال که فعالیت کنه‌های ناقل افزایش پیدا می‌کند، ممکن است میزان بروز بیماری نیز افزایش یابد. کشور ما نیز روی کمربند جغرافیایی این بیماری قرار گرفته است و از آن مستثنی نیست.

روش‌های بروز بیماری چگونه است؟

رئیس اداره زئونوز وزارت بهداشت درباره روش‌های بروز این بیماری نیز توضیح داد و گفت: بیماری به دو شکل تک گیری یا طغیان ممکن است در انسان و دام بروز یابد. در سال جاری مواردی که در نقاط مختلف کشور رخ داده به صورت تک گیر بوده است. امسال حدود ۲۳ مورد ابتلا به این بیماری شناخته شده است که تقریبا همه آن‌ها به موقع تشخیص داده و بستری شده‌اند و با درمان مناسب بهبود پیدا کردند.

عرفانی در ادامه تاکید کرد: نسبت به سال گذشته امسال شاهد کاهش بروز بیماری بودیم. تمام کشور از نظر جغرافیایی روی کمربند بیماری قرار دارد و آلودگی کنه‌های همه مناطق کشور به تب کریمه کنگو اثبات شده است. نمی‌توان نقطه‌ای را استثنا کرد و گفت: آلودگی در دام و کنه اتفاق نمی‌افتد؛ به همین دلیل به مردم تمام نقاط کشور توصیه می‌کنیم اصول احتیاط و آموزش‌های پیشگیرانه را رعایت کنند.

وی با اشاره به افزایش آگاهی مردم و کاهش میزان بروز بیماری در کشور، ادامه داد: با تشخیص به موقع و بستری کردن افراد بیمار و انجام اقدامات درمانی مناسب، وضعیت درمان بیماران شناسایی شده نیز بهبود یافته و بیشتر افراد بیمار بهبود پیدا می‌کنند. این بیماری بعد از تماس با کنه، خون و امعا و احشای دام آلوده، یک دوره نهفتگی اتفاق می‌افتد و ممکن است چند روز تا دو هفته زمان برد. اگر کنه‌ای روی پوست له شود عامل بیماری‌زا به بدن منتقل می‌شود.

در فصل تابستان سندروم آنفلوآنزا را جدی بگیرید
عرفانی تصریح کرد: پس از آن بیماری با علائمی مانند تب، کوفتگی، سردرد و کمر درد شروع شود. پس از چند روز ممکن است علایم و نشانه‌های خونریزی از بافت‌ها و اندام‌های مختلف بدن رخ دهد؛ در این حالت به دلیل عدم رعایت استاندارد‌های جداسازی بیمار و عدم رعایت احتیاط‌های استاندارد توسط مراقبان و کارکنان بهداشتی درمانی، بیماری به دیگران منتقل شود؛ دوره کمون در این حالت کوتاه‌تر است. پرسنل بهداشتی و درمانی نیز در صورت مواجهه با این بیماران بحث ایزوله‌سازی را جدی بگیرند.

وی افزود: اگر مردم در فصل گرم سال با سندرومی شبیه آنفلوآنزا روبرو شدند، به بروز بیماری مشکوک شوند. انجام یک تست ساده آزمایشگاهی کمک می‌کند متوجه شویم تعداد پلاکت‌های خون کاهش یافته یا خیر؟ اگر کاهش یافته بود به وجود بیماری مشکوک می‌شویم؛ به همین دلیل نمونه‌ای از افراد گرفته می‌شود و به آزمایشگاه کشوری ارسال می‌شود.

عرفانی در ادامه بیان کرد: به محض اینکه احتمال دادیم فردی ممکن است به بیماری مبتلا باشد، باید در بیمارستان بستری شود. بعد از آن با توجه به مرحله بیماری، جداسازی و ایزوله کردن فرد اجرا می‌شود. کنه به دنبال گزش دام آلوده در تمامی مراحل زندگی خود می‌تواند این ویروس را داشته باشد و حتی به نسل بعدی خود نیز منتقل کند.

گوشت و مواد پروتئینی را از مراکز معتبر بخرید

عرفانی تاکید کرد: عدم تشخیص به موقع بیماری ممکن است باعث مرگ و میر شود؛ چون تب کریمه کنگو میزان کشندگی درخور توجهی دارد. توصیه می‌شود مردم گوشت و مواد پروتئینی را فقط از مراکز تحت نظارت دامپزشکی تهیه کنند. بیماری تب کریمه کنگو در دام یا علامت ندارد یا به چشم نمی‌آید. یک دام به ظاهر سالم نیز ممکن است به این بیماری آلوده باشد.

کدام اصناف در معرض خطر قرار دارند؟

وی افزود: کارشناسان دامپزشکی بعد از کشتار لاشه دام را در سالن پیش سرد کشتارگاه نگهداری می‌کنند. جمود نعشی که در این حالت اتفاق می‌افتد باعث از بین رفتن ویروس در بافت‌های دام می‌شود. اگر مردم مطمئن نیستند که دام تحت نظارت دامپزشکی بوده یا خیر، گوشت را به مدت ۲۴ ساعت در درجه حرارت یخچال معادل صفر تا چهار درجه سانتی گراد نگهداری کنند و بعد از آن اقدام به تکه کردن و بسته بندی کنند. همچنین استفاده از دستکش هنگام انجام این کار ضروری است.

به گفته رئیس اداره زئونوز وزارت بهداشت، اصنافی مانند قصابان، سلاخ‌ها، دامپزشکان، دامداران، زنان خانه‌دار، جگرکی‌ها، پرسنل رستوران‌ها و هرکسی که با گوشت، دام زنده و کنه سروکار دارد در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارد.

وی با بیان اینکه دارو و امکانات درمانی تب کریمه کنگو به میزان کافی وجود دارد، گفت: اگر موارد پیشگیری رعایت شود و موارد مشکوک به موقع به مراکز درمانی انتقال داده شوند، سلامت افراد به خطر نمی‌افتد. هنوز واکسن موثری در این زمینه وجود ندارد، اما به تازگی برخی کشور‌ها کار تحقیق روی این واکسن را آغاز کرده اند.

عرفانی همچنین اضافه کرد: مردم در صورت بروز علائم مشکوک، به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه کنند. ذکر این نکته نیز لازم است که در تمام فصول احتمال انتقال بیماری وجود دارد. همچنین به مردم توصیه می‌کنیم در ارتباط با کنه و دام اصول احتیاط را رعایت کنند، از گزش و له کردن کنه پرهیز کنند و اگر با خون و ترشحات نسوج دامی ارتباط دارند، از دستکش استفاده کنند.

لازم است دامداران و کشاورزان نیز با مشورت دست‌اندرکاران وزارت جهاد کشاورزی، محل نگهداری از دام‌های خود را سم پاشی و اصول دامداری استاندارد و بهداشتی را رعایت کنند.