اختلاف وزارت بهداشت بر سر بودجه

منابع طرح تحول سلامت

بخشی از منابع قانونی تامین‌کننده هزینه‌های نظام سلامت شامل یک درصد مالیات بر ارزش افزوده، ۱۰ درصد منابع هدفمندی یارانه‌ها، عوارض بر تولید و واردات و عرضه کالا‌ها و خدمات آسیب‌رسان و عوارض بر مواد دخانی و قندی است. علاوه بر موارد مذکور تخصیص اعتبار از طریق منابع عمومی و اختصاصی قوانین بودجه سنواتی، ۱۰ درصد از حق بیمه پرداختی شخص ثالث و ... بخشی از منابع تامین‌کننده این طرح هستند.

عملکرد اعتبارات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در اجرای طرح تحول سلامت از سال ۱۳۹۳ با رشد ۴۷ درصدی نسبت به سال ۱۳۹۲ وارد فاز اجرایی شد و پس از آن و در سال ۱۳۹۴ به دلیل عدم پرداخت مطلوب از محل هدفمندی یارانه‌ها با ۱۱ درصد رشد مواجه شد. در سال ۹۵ نیز عملکرد اعتبارات این بخش به ۴۳ هزار و ۲۷۲ میلیارد تومان و به رشد ۲۲ درصدی نسبت به سال قبل آن رسید. در سال ۹۶ نیز مجموع اعتبارات مصوب وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به ۶۲ میلیارد و ۶۸۸ هزار تومان رسید.

رشد بودجه

میزان بدهی‌های طرح تحول سلامت یکی از مسائلی است که همواره در اجرای این طرح مطرح بوده است. بودجه سال ۹۷ حوزه سلامت حدود ۳۱ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان بود با وجود این به منظور پرداخت بدهی‌ها پیش از تحویل لایحه بودجه ۹۸ مبلغ ۵۰۰ میلیون یورو با موافقت رهبر معظم انقلاب از صندوق توسعه ملی برای پرداخت بدهی‌های نظام سلامت در نظر گرفته شد.

پیش از این سعید نمکی معاون سازمان برنامه و بودجه کشور درباره رشد بودجه حوزه سلامت برای سال ۹۸ گفت: بودجه حوزه سلامت برای سال ۹۸ حدود ۳۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان است. این درحالی است که بودجه نظام سلامت و مسائل مالی آن به موضوعی پر مناقشه تبدیل شده است.

به نحوی که خبر‌هایی مبنی بر استعفای وزیر بهداشت و درمان به دلیل پایین بودن بودجه طرح نظام سلامت منتشر شد. همین موضوع سازمان برنامه و بودجه را به واکنش واداشت و مژگان خانلو، سخنگوی ستاد بودجه سال ۹۸ سازمان برنامه و بودجه کشور به تشریح جزییات بودجه ۳۶ هزار میلیارد تومانی طرح تحول سلامت پرداخت.

دفاع سازمان برنامه

سخنگوی ستاد بودجه سال ۹۸ سازمان برنامه و بودجه کشور به جهت‌گیری‌ها اشاره کرد و گفت: کاهش سهم هزینه بستری، کاهش پولی که از جیب مردم هزینه شده که به حدود ۴۰ درصد رسیده است، ایجاد مراکز بهداشتی و آموزشی، افزایش ۳۳ پایگاه اورژانس، اضافه شدن ۲۵ هزار تخت بیمارستانی در اجرای طرح تحول سلامت، اجرای پزشک خانواده به صورت آزمایشی در دو استان فارس و مازندران، راه‌اندازی مرکز سلامت برای ۱۰ میلیون حاشیه‌نشین اطراف شهر‌ها که فاقد بیمه بودند، ۳ هزار مرکز جدید بهداشت و ۶ هزار مرکز بهداشت در دست احداث از جمله این اقدامات است که تداوم و حفظ این دستاورد‌ها در اولویت قرار دارد.

او در مورد جهت‌گیری‌های خاص سلامت برای سال آینده گفت: تامین سرانه حق بیمه بیمه‌شدگان سازمان سلامت که ۲۷ میلیون نفر هستند، یکی از مهم‌ترین اهداف تلقی می‌شود. استمرار طرح تحول سلامت دقیقا شفاف‌سازی شده و از محل اعتبارات هدفمندی یارانه‌ها ۴۹۰۰ میلیارد تومان در تبصره ۱۴ و جدول شماره ۷ به عنوان درآمد اختصاصی وزارت بهداشت پیش‌بینی شده است.

خانلو افزود: از دیگر جهت‌گیری‌های مهم مربوط به تامین ۳.۵ میلیارد دلار دارو و تجهیزات پزشکی بوده که از محل ۱۴ میلیارد دلار کالا‌های اساسی در نظر گرفته شد که با ارز ۴۲۰۰ تومانی به کشور وارد می‌شود. تقریبا حدود ۲۱.۷ میلیارد دلار درآمد نفتی داریم که ۳.۵ میلیارد دلار معادل ۱۴ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان آن برای دارو و تجهیزات است تا یارانه آن به مصرف‌کننده برسد.

سخنگوی ستاد بودجه سال ۹۸ سازمان برنامه و بودجه کشور با تاکید بر اینکه اولین بار است، برنامه خرید فعالیت راهبردی سلامت را پیش‌بینی کردیم، یادآور شد: این موضوع در جدول ۷ لایحه وجود دارد و مربوط به خرید محصولات از بخش خصوصی و بهداشتی است. با این کار مشارکت بخش عمومی و خصوصی تقویت می‌شود تا سرمایه‌گذار بتواند در این زمینه فعالیت کند.

این مقام مسوول در سازمان برنامه و بودجه کشور با بیان اینکه در بخش عمرانی سلامت نیز جهت‌گیری در راستای تکمیل طرح‌های قبلی، انجام طرح‌های مصوب سفر‌های مقام معظم رهبری و تکمیل پروژه‌های مشارکتی است، بیان داشت: حدود ۲۰ بیمارستان با ۳ هزار تخت بیمارستانی در اولویت‌های تکمیل سال ۱۳۹۸ است.

خانلو خاطرنشان کرد: برای این موارد اعتباراتی پیش‌بینی شده که در بخش هزینه و تملک دارایی‌های سرمایه‌ای سه فصل داریم؛ ۱) فصل بهداشت، ۲) درمان و ۳) تحقیق و توسعه. کل اعتبار این سه فصل ۶۳ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان است. از این میزان ۶۲ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان سهم بخش هزینه‌ای بوده و ۹۸.۸ درصد اعتبارات را تشکیل می‌دهد. ۷۰۰ میلیارد تومان که ۱.۱ درصد باشد، صرف تملک دارایی‌های سرمایه‌ای (عمرانی) می‌شود.

سخنگوی ستاد بودجه سال ۹۸ سازمان برنامه و بودجه کشور با اشاره به اینکه بخش اعتبارات هزینه‌ای از محل منابع عمومی ۲۱ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان پیش‌بینی شد، گفت: این اعتبار نسبت به اعتبارات هزینه‌ای سال ۹۷ از محل بودجه عمومی تقریبا ۱۲ درصد رشد کرده است.

سهم کل بودجه سلامت از کل بودجه عمومی ۱۴ درصد است که ۱۳ درصد رشد منظور شده است. خانلو یادآور شد: فصل بهداشت ۱۴ هزار میلیارد تومان با ۲۲ درصد سهم، فصل درمان بیشترین سهم را دارد ۷۷ درصد و سهم تحقیق و توسعه یک درصد است که البته نسبت به سال ۹۷، ۱۷ درصد رشد دارد.

این مقام مسوول با بیان اینکه در لایحه بودجه ۹۸ حدود ۷۰ هزار میلیارد تومان بودجه اختصاصی وجود دارد که ۵۸ درصد آن مربوط به مجموعه وزارت بهداشت است، بیان داشت: وزارت بهداشت به تنهایی ۳۵ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان درآمد اختصاصی دارد که ۴ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان نیز از هدفمندی یارانه‌ها می‌گیرد.

وی در مورد اینکه جزییات بودجه ۳۶ هزار میلیارد تومانی طرح تحول سلامت کجاست؟ چون وزارت بهداشت معتقد است که کل بودجه طرح تحول همان ۴ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان هدفمندی یارانه‌هاست، بیان داشت: در ۳۲۰ هزار میلیارد تومان اعتبارات هزینه‌ای دقیقا ۱۱ هزار و ۷۵۲ میلیارد تومان برای کمک به طرح تحول سلامت است که در سال ۹۷ این رقم ۱۰ هزار و ۶۸۴ میلیارد تومان بوده است.

این مبلغ جدای از منابع هدفمندی است و فقط مربوط به بودجه عمومی می‌شود و سرجمع ۲۱ هزار میلیارد تومان بودجه عمومی طرح‌های سلامت گنجانده شده است. مابه‌التفاوت رقم تا ۳۶ هزار میلیارد تومانی که مطرح است از محل ۳۵ هزار میلیارد تومان درآمد اختصاصی وزارت بهداشت تامین خواهد شد.

محدودیت منابع

خانلو در پاسخ به این سوال که مسوولان وزارت بهداشت توقع دارند که از بودجه عمومی منابع بیشتری در اختیارشان قرار گیرد، تصریح کرد: به هر حال منابع عمومی تا جایی که مقدور باشد اعتبارات را در نظر گرفته و حتی منابع طرح تحول هم تقریبا ۱۴ درصد رشد کرده در حالی که کل بودجه کشور ۵.۴ درصد رشد دارد.

سخنگوی ستاد بودجه سال ۹۸ سازمان برنامه و بودجه کشور افزود: محدودیت‌هایی در منابع داریم، تا جایی که امکان داشته، کاهش نیافته و در حد مقدورات حدود ۱۴ درصد رشد دارد که از همین بخش طرح سلامت نیز ۱۰ درصد رشد کرده یعنی رشد آن دوبرابر است و بقیه آن از محل صرفه‌جویی کمک به هزینه‌ها باید پیش‌بینی شود.

وی در مورد اختصاص یک درصد درآمد‌های مالیات ارزش افزوده به بخش سلامت گفت: این درآمد در ردیف‌های متفرقه است که ۶ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان به صورت جداگانه محاسبه شده و ۲ هزار و ۳۴۵ میلیارد تومان سهم اعتبارات جاری و ۴ هزار و ۵۷ میلیارد تومان ارزش افزوده تملک دارایی‌های سرمایه‌ای است.

خانلو با بیان اینکه درآمد‌های مالیات ارزش افزوده امسال به دلیل افزایش GDP رشد کرده است، تصریح کرد: این اعتبار سال پیش ۵ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان بوده است که افزایش آن ناشی از رشد مالیات ارزش افزوده قلمداد می‌شود.

سرجمع ۷۵ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان کل اعتبار سلامت و وزارت بهداشت پیش‌بینی شده که از این رقم ۴۹۰۰ میلیارد تومان هدفمندی، ۲۶ هزار و ۹۰۰ میلیارد هزینه‌های عمومی جدول ۷، ۲۳۰۰ میلیارد تومان ارزش افزوده، ۵۰۰ میلیارد تومان ردیف متفرقه جاری، ۱۰ هزار میلیارد تملک دارایی‌های سرمایه‌ای، ۴ هزار میلیارد تومان ارزش افزوده سلامت، ۶۰۰ میلیارد تومان تملک دارایی سرمایه‌ای و ۳۵ هزار میلیارد تومان درآمد اختصاصی وزارت بهداشت و سلامت است.

وی خاطرنشان کرد: در سال ۹۲ کل اعتبار بخش سلامت و بهداشت بالغ بر ۲۳ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان بود که برای سال ۹۸ به ۷۵ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان رسیده است.