چرا هواپیمای باری بوئینگ 707 در آتش سوخت؟

فرادید | صبح روز دوشنبه هفته جاری یک فروند هواپیمای باربری در حوالی صفادشت و فرودگاه فتح در حین فرود دچار حادثه شد. در اولین ساعات حادثه یک بالگرد، یک دستگاه اتوبوس امدادی و ۱۰ آمبولانس به همراه‌های تیم آتش نشانی به محل حادثه اعزام شدند.

بعد از وقوع این حادثه اخبار ضد و نقیضی درباره دلایل این حادثه و جزییات آن منتشر شده است. در همان ساعات اولیه برخی از منابع به نقل از مسئولان ذیربط، اشتباه خلبان را دلیل حادثه دانستند.

البته جعبه سیاه هواپیما در محل حادثه پیدا شده و جزییات و دلیل وقوع این حادثه بعد از بررسی آن اعلام خواهد شد. اما چیزی که در حاشیه گزارش‌های خبری این حادثه جلب توجه می‌کند این است که چند ماه قبل هواپیمای دیگری در همین محل دچار حادثه شده بود.

بیشتر بخوانید: تصاویر/ سقوط هواپیمای باربری در صفادشت

جزییات منتشر شده درباره سقوط هواپیمای باری ارتش
حول و حوش ۹ صبح بود که خبر وقوع حادثه برای یک هواپیمای باری بوئینگ ۷۰۷ در حوالی فرودگاه فتح در صفادشت کرج منتشر شد. درباره این حادثه و جزییات آن در ابتدا خبر‌های ضد و نقیضی مخابره شد.

از آن جا که مبدا این هواپیما بیشکک قرقیزستان بود، برخی سایت‌ها اعلام کردند که این هواپیما متعلق به قرقیزستان بوده، اما بعد ارتش جمهوری اسلامی ایران در بیانیه‌ای اعلام کرد که این هواپیما متعلق به نیروی هوایی ارتش است.

هواپیمای باربری بوئینگ ۷۰۷ ارتش حامل گوشت از بیشکک قرقیزستان به مقصد فرودگاه پیام کرج در حرکت بوده است. بعضی منابع خبری اعلام کردند این هواپیما به اشتباه به جای فرودگاه پیام در فرودگاه فتح فرود آمده است. برخی از منابع نیز گفتند هواپیمای بوئینگ ۷۰۷ مجبور به فرود اضطراری در باند فرودگاه فتح شده است.

گویا باند فرود فرودگاه فتح کوتاه بوده و اساسا برای فرود هواپیمای غول پیکری مانند بوئینگ ۷۰۷ مناسب نبوده است. خلبان بعد از فرود روی باند این فرودگاه، کنترل هواپیما را از دست داده و با دیوار انتهایی باند تصادف کرده است.

برخی هم می‌گویند یکی از دلایل تصادف این هواپیما با دیوار باند، ناتوانی خلبان در کنترل هواپیما بوده است.

هواپیما بعد از تصادف با دیوار باند وارد شهرک مسکونی مجاور فرودگاه شده و دچار حریق شده است. این هواپیما دارای ۱۵ سرنشین بوده که ۱۴ سرنشین آن کشته شده و اجسادشان در محل حادثه پیدا شده است.

از بین ۱۵ سرنشین هواپیمای حادثه دیده فقط مهندس پرواز توسط تیم نجات زنده پیدا شده و به بیمارستان منتقل شده است.

صنعت هواپیمایی کشور حال و روز خوبی ندارد
در سال‌های گذشته شاهد سوانح هواپیمایی متعددی در ایران بوده ایم که موجب هشدار کارشناسان درباره اوضاع بحرانی این صنعت شده است.

سایت اطلاع رسانی دولت طی گزارشی در سال ۱۳۸۸ آمار سوانح هواپیمایی ایران را با دیگر کشور‌ها مقایسه کرده است. براساس این گزارش که از آمار سایت معتبر رده بندی سوانح هوایی جهان استفاده کرده، ایمنی پرواز‌ها در ایران پایین است.

در بخشی از این گزارش، ایمنی پرواز‌های شرکت هما، از معتبرترین خطوط هواپیمایی ایران، با دیگر خطوط هواپیمایی مقایسه شده است. شرکت هما با ۴ حادثه مرگبار از ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۷، سانحه سازترین شرکت بین ۱۲ شرکت هواپیمایی منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا بوده است.

حتی گزارش‌ها و آمار بیشتر رسانه‌ها همه تاکید کرده اند که تلفات جانی سوانح هوایی در ایران از کشوری مانند ترکیه بالاتر است. این در حالی است که خطوط هواپیمایی ترکیه، تعداد پرواز‌های بیشتری نسبت به ایران دارند.

بیشتر بخوانید: همه روایت‌ها از یک سقوط

چرا سوانح هواپیمایی در ایران زیاد شده است؟
سوانح هوایی در همه جای دنیا دو دلیل عمده دارند؛ خطای انسانی و نقص فنی. در سوانح هواپیمایی در سال‌های اخیر در کشورمان با توجه به اطلاعات به دست از جعبه سیاه هواپیماها، نقش خطای انسانی پررنگ بوده است.

با وجود نقش پررنگ خطای انسانی در حوادث هوایی ایران نباید از نقص فنی و فرسودگی ناوگان هوایی ایران هم غافل شد.

در واقع در سال‌های اخیر دست اندرکاران صنعت هواپیمایی نسبت به ضعف بدنه این صنعت در کشور هشدار داده اند. آن‌ها می‌گویند هم ناوگان هواپیمایی کشور فرسوده شده و هم سطح آموزش کادر پرواز‌ها افت کرده است. ضعف در این دو عامل هم باعث بالا رفتن احتمال نقص فنی و خطای انسانی در پرواز‌ها می‌شوند.

در بخش آموزش سال هاست که عمده آموزش خلبانی به موسسات آموزشی خصوصی سپرده شده است. اما نه نظارتی بر کیفیت آموزش در این موسسات می‌شود و نه استاندارد‌های مشخصی برای سنجش کیفیت آموزش در آن‌ها وجود دارد. همین موضوع هم باعث بالا رفتن خطای انسانی در پرواز‌ها می‌شود.

از طرف دیگر با وجود این که بیشتر خطوط هواپیمایی کشور به بخش خصوصی واگذار شده است، اما کیفیت و ضریب ایمنی پرواز‌ها بالاتر نرفته است.

بیشتر هواپیما‌های کشور بالاتر از مدت زمان استاندارد استفاده از هواپیماها، مورد استفاده قرار گرفته اند. حتی سرویس‌ها و تعویض قطعات دوره‌ای در مورد برخی از هواپیما‌های مسافربری اعمال نمی‌شود.

همه این عوامل باعث شده که در سال‌های اخیر شاهد سوانح هوایی زیاد و تلفات جانی در کشورمان باشیم. متاسفانه تا زمانی که سرمایه گذاری و نظارت کافی در صنعت هواپیمایی کشور انجام نشود همچنان شاهد حوادثی از این دست خواهیم بود.