شمارش معکوس برای کاهش تعهدات برجامی

سخنگوی سازمان انرژی اتمی در جمع خبرنگاران بازدید‌کننده از مجتمع آب سنگین اراک گفت: تولید اورانیوم تا ۱۰ روز آینده (تا ششم تیرماه) از مرز ۳۰۰ کیلوگرم عبور خواهد کرد.
شمارش معکوس برای فاز دوم کاهش تعهدات برجامی عکس: محمد توکلی، سایت سازمان انرژی اتمی

۳۰ اردیبهشت ماه نیز اعلام شد که ظرفیت تولید غنی‌سازی اورانیوم ۶۷/ ۳ درصد کشور بدون اضافه کردن سانتریفیوژ و زنجیره و با طراحی جدید به حدود چهار برابر افزایش یافت. ۱۸ اردیبهشت شورای‌عالی امنیت ملی در بیانیه‌ای اعلام کرد که از این روز برخی اقدامات خود در برجام را متوقف می‌کند و به کشور‌های باقیمانده در توافق ۶۰ روز برای اجرای تعهدات خود به‌ویژه در حوزه‌های بانکی و مالی فرصت می‌دهد.

در همین ارتباط، «بهروز کمالوندی» روز دوشنبه در محل مجتمع آب سنگین اراک در جمع خبرنگاران افزود: تولید اورانیوم ۴ برابر شده و شمارش معکوس برای گذشت از مرز ۳۰۰ کیلوگرم آغاز شده است. او ادامه داد: از امروز به مدت ۱۰ روز یعنی تا ششم تیرماه از مرز ۳۰۰ کیلوگرم عبور خواهیم کرد.

کمالوندی بیان کرد: به محض اعلام، سرعت غنی‌سازی را سریع‌تر خواهیم کرد. سخنگوی سازمان انرژی اتمی افزود: در حوزه آب سنگین پیشرفت‌های ارزشمندی شکل گرفته که نمونه بارز آن در حوزه بهداشت و درمان و تشخیص بیماری‌ها است.

برای اروپا هنوز فرصت هست
او در توصیه به اروپا گفت: برای اروپایی‌ها هنوز فرصت هست، اما اگر بیشتر فرصت می‌خواهند معنی آن این است که یا نمی‌توانند یا نمی‌خواهند به تعهداتشان عمل کنند. کمالوندی بیان کرد: اروپایی‌ها اظهار عجز کردند که توانایی انجام تعهدات را ندارند و جمهوری اسلامی بیشتر از این صبر نخواهد کرد.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی ادامه داد: پس از انجام دو اقدام انجام شده براساس گام اول بیانیه شورای‌عالی امنیت ملی، انجام اقدامات گام دوم (عبور از میزان غنی‌سازی ۷/ ۳ درصد) بیش از یک یا دو روز زمان نخواهد برد. کمالوندی اظهار کرد: اگر برای کشور‌های اروپایی مهم است برجام را حفظ کنند، باید تلاش خود را بکنند و اقدامات جمهوری اسلامی کاملا در چارچوب برجام است.

او گفت: آنچه در برجام پذیرفتیم این بود که اورانیوم مازاد به بازار‌های بین‌المللی عرضه شود، اما ممکن است ما دیگر این عرضه را متوقف کنیم و این درحالی است که در زمانی که خیلی هم دور نیست می‌توان تمام آب‌سنگین تولید شده را به مصرف برسانیم. همه امکانات برای حرکت با شتاب در حوزه صنعت هسته‌ای و کمک به توسعه اقتصادی کشور وجود دارد.

کمالوندی افزود: اقدام و عمل از سوی آمریکایی‌ها در بخش‌های حذف تحریم‌ها، برقراری ارتباط بانکی ایران با تمام نقاط جهان و آزادی ایران در فروش نفت می‌تواند شرایط را تغییر دهد و این امکان وجود دارد که مسوولان نظام به تصمیمات گذشته خود بازگردند.

او اظهار کرد: در صورتی که آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها قصد کنار آمدن با ایران را دارند باید با سرعت عمل بیشتری این اقدامات را انجام دهند. او ادامه داد: اگر جمهوری اسلامی ایران تعهد کرده ۱۳۰ تن به بالا را عرضه نکند، این تعهد ایجاد نشده که صادرات نداشته باشیم یا مازاد این تولید را به چیز دیگر تبدیل نکنیم.

منتظر تصمیم مقامات هستیم
او درباره مرحله دوم اقدام ایران برای کاهش تعهدات به برجام گفت: درباره مرحله دوم ما منتظر تصمیم مقامات هستیم. هنوز برای اروپایی‌ها وقت باقی است. آن‌ها در گذشته هم فرصت داشتند که یک سال صبر استراتژیک بود و دو ماه هم فرصت دادیم. اروپایی‌ها اظهار عجز کرده‌اند، اما این موضوع به وزارت‌خارجه مربوط است.

اگر دو اقدامی که در مرحله اول زمانبر بود و ما [نیاز به زمان]داشتیم در مرحله بعدی به‌ویژه برای رفتن بالاتر از ۶۷/ ۳ درصد نیاز به زمان نخواهد بود. فکر نکنند که بعد از ۶۰ روز، بار دیگر فرصت ۶۰روزه خواهند داشت. اقدامات ایران در راستای بند‌های ۲۶ و ۳۶ برجام است. درباره بند دیگری که در رابطه با مرحله دوم است، امروز در خدمت متخصصان بودیم. آنچه دستور گرفته‌اند این است که هر دو رآکتور را با هم به‌پیش ببرند.

کمالوندی همچنین افزود: ما درباره افزایش ۶۷/ ۳ هم سناریو‌های مختلف را در نظر گرفته‌ایم. این می‌تواند از ۶۸/ ۳ باشد تا شرایط دیگر. براساس نیاز‌های فنی سناریو‌های مختلفی در خدمت مسوولان نظام قرار گرفته و در انتهای ۶۰ روز اول تصمیم گرفته خواهد شد.

با همین روندی که رو به جلو می‌رویم، ما فکر می‌کنیم در دو ماه و نیم آینده اگر بازار جدیدی برای عرضه تولیدات جانبی آن‌ها نداشته باشیم، این (آب سنگین) می‌تواند از ۱۳۰ تن عبور کند. در ذهن ترامپ این است که اگر کسی از ما آب سنگین نخرد به‌صورت خودکار کارخانه تعطیل می‌شود، در صورتی که این‌طور نیست، ما هم مصرف داخلی داریم و هم بازار داریم. ما تعهدی برای مازاد ۱۳۰ تن آب سنگین داریم و فقط باید آن را عرضه کنیم.

اگر کسی خرید، ما می‌فروشیم، اگر کسی نخرید، بالاتر می‌رویم. طرف مقابل می‌گوید «مازاد ۱۳۰ تن را به ما بدهید»، ما می‌گوییم «اگر خواستیم می‌دهیم و اگر نخواستیم نمی‌دهیم.» او درباره سناریو‌های این سازمان برای افزایش غنی‌سازی اورانیوم نیز گفت: یک سناریو این است که ۶۷/ ۳ درصد را برای نیازی مانند نیروگاه بوشهر تعریف می‌کنیم که می‌شود ۵ درصد یا اگر برای نیاز رآکتور تحقیقاتی تهران تعریف می‌کنیم که می‌شود ۲۰ درصد؛ سناریو‌های مختلف دیده شده است.‌

می‌توانیم روی ۲۷۰هزار سو حساب کنیم
کمالوندی درباره نوع همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز گفت: آژانس نظارت سه‌گانه دارد که یکی پادمانی است، یکی نظارت پروتکلی است که ایران این را براساس تصمیم مجلس به‌صورت داوطلبانه پذیرفته است. یک سری هم نظارت‌های برجامی است که تعدادشان زیاد نیست، مثل نظارت بر انتقال مواد.

وقتی به‌سراغ کار با آژانس بیاییم، باید سمت نظارت‌های برجامی و پروتکلی برویم. نظارت پادمانی اجباری است، اما پروتکلی اختیاری است، بنابراین نظارت پادمانی برای کشور هسته‌ای که ان‌پی‌تی را قبول دارد اجباری است.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی افزود: اگر این سبک ادامه یابد عملا خروج از برجام اتفاق می‌افتد. ممکن است به‌تدریج با عدم اجرای تعهدات از طرف اروپایی و تعلیق تعهدات از این طرف این محبت بین زوج (دو طرف) پایان یابد. ما برنامه‌ای داشتیم که برای ۲۷۰ هزار سو بود که حدود یک و نیم برابر آنچه مقام معظم رهبری فرمودند، است.

آنچه امروز در جیبمان داریم و می‌توانیم روی آن حساب کنیم ۲۷۰ هزار است که آن هم در برجام است و می‌تواند از آن هم فراتر باشد. پیش‌تر نمایندگان رسانه‌های گروهی ۳۰ اردیبهشت ماه از مجتمع غنی‌سازی نطنز (شهید احمدی روشن) بازدید کرده و در جریان آخرین اقدامات فنی در این تاسیسات قرار گرفتند و در همان زمان اعلام شد که ظرفیت تولید غنی‌سازی اورانیوم ۶۷/ ۳ درصد کشور بدون اضافه کردن سانتریفیوژ و زنجیره و با طراحی جدید به حدود چهار برابر افزایش یافت و اطلاعات طراحی نیز به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه شد.

۱۸ اردیبهشت سال‌جاری و در اولین سالگرد خروج آمریکا از برجام، شورای‌عالی امنیت ملی در بیانیه‌ای اعلام کرد که جمهوری اسلامی ایران از این روز برخی اقدامات خود در برجام را متوقف می‌کند و به کشور‌های باقی‌مانده در توافق، ۶۰ روز برای اجرای تعهدات خود به‌ویژه در حوزه‌های بانکی و مالی فرصت می‌دهد.

در این بیانیه اعلام شد که جمهوری اسلامی ایران در مرحله فعلی دیگر خود را متعهد به رعایت محدودیت‌های مربوط به نگهداری ذخایر اورانیوم غنی شده و ذخایر آب سنگین نمی‌داند و به کشور‌های باقی‌مانده در برجام ۶۰ روز فرصت داده شد تا تعهدات خود به‌ویژه در حوزه‌های بانکی و نفتی را عملیاتی کنند و چنانچه در این مهلت کشور‌های مزبور قادر نباشند مطالبات ایران را تامین کنند، در مرحله بعدی جمهوری اسلامی ایران رعایت محدودیت‌های مربوط به سطح غنی‌سازی اورانیوم و اقدامات مربوط به مدرن‌سازی رآکتور آب سنگین اراک را نیز متوقف خواهد کرد.

توضیح موگرینی درباره بازگشت خودکار تحریم‌ها
همزمان مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تاکید کرد که هدف این اتحادیه حفظ توافق هسته‌ای موسوم به برجام است. به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از رویترز، فدریکا موگرینی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز دوشنبه در یک نشست خبری اعلام کرد تمرکز اتحادیه اروپا این است که توافق هسته‌ای با ایران را حفظ کند.

موگرینی در این‌خصوص به خبرنگاران گفت: «منافع ما در این است که توافق هسته‌ای را حفظ کنیم. در یک سال اخیر اجرای کامل برجام برای همه سخت بوده است. تمرکز ما بر این است توافق خود با ایران را حفظ کنیم، نه اینکه دنبال مقصر بگردیم.»

وی درخصوص اقدامات اخیر ایران در زمینه افزایش سرعت غنی‌سازی اورانیوم و احتمال بازگشت خودکار تحریم‌ها علیه ایران در صورت عبور این کشور از خط قرمز اتحادیه اروپا گفت: «من در مورد اینکه در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد صحبت نمی‌کنم، اما ایران تا به امروز به برجام عمل کرده است. ما امیدواریم و انتظار داریم که ایران همچنان به تعهدات خود ذیل برجام پایبند بماند.»

آلمان خواستار پایبندی ایران به برجام
از سوی دیگر وزارت امورخارجه آلمان از ایران خواست تا به تعهداتش در توافق هسته‌ای پایبند بماند. به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری رویترز، سخنگوی وزارت امورخارجه آلمان روز دوشنبه از تهران خواست تا به تعهدات هسته‌ای‌اش در توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ پایبند بماند.

این اظهارات پس از آن بیان شده که ایران اعلام کرد، ممکن است طی ۱۰ روز آینده از محدوده تعیین شده در برجام برای ذخیره اورانیوم غنی شده فراتر رود. تهران همچنین تاکید کرد که کشور‌های اروپایی هنوز فرصت دارند توافق هسته‌ای را حفظ کنند.

واکنش‌ها
همزمان سخنگوی کاخ کرملین در واکنش به اظهارات کمالوندی گفت که فعلا بر این فرض هستند که تهران به تعهداتش ذیل برجام پایبند است. «دیمیتری پسکوف» دیروز در واکنش به ادعای مقامات آمریکایی و صهیونیستی درباره نقض تعهدات توسط ایران، گفت: «گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز تایید می‌کنند که ایران تاکنون به تمام تعهدات برجامی‌اش پایبند بوده است.»

همزمان رئیس کمیته امور دفاعی پارلمان روسیه اعلام کرد که مسکو و تهران در زمینه طرح ایران برای کاهش تعهداتش در برجام اختلافاتی دارند که این اختلافات باید برطرف شود. همچنین سخنگوی ترزا می، نخست‌وزیر انگلیس نیز در سخنانی با لحنی تهدیدآمیز گفت: اگر ایران تعهداتش در چارچوب توافق هسته‌ای را نقض کند، بریتانیا همه گزینه‌های ممکن و احتمالی را مد نظر قرار خواهد داد.

نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی نیز در واکنش به هشدار سازمان انرژی اتمی ایران درباره گذشتن از سقف ذخایر ۳۰۰ کیلوگرمی اورانیوم غنی‌شده طی ۱۰ روز آینده، خواستار اعمال تحریم‌های بیشتر بر تهران شد.