هوای پایتخت در وضعیت قرمز

زهرا کشوری | آسمان تهران دوباره دودآلود شد. آن‌طور که «صادق ضیائیان» مدیرکل پیش‌بینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی کشور به «ایران» می‌گوید: «آلودگی‌ها در پایتخت تا چهارشنبه هفته جاری ادامه دارد.» به گفته او و بر اساس پیش‌بینی‌ها، هوای پایتخت‌نشین‌ها از فردا (دوشنبه) آلوده‌تر هم خواهد شد.

«داریوش گلعلی‌زاده» معاون مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم پردیسان هم می‌گوید منابع متحرک از جمله خودرو‌های سواری و سنگین همچنان متهمان ردیف اول آلودگی پایتخت هستند. او البته سهم مشخصی را هم برای منابع ثابت درنظر می‌گیرد و صنایع، مراکز تجاری و منازل مسکونی را از دیگر علل این روز‌های خاکستری تهران می‌داند.

البته او همچنان از ارتقای سوخت و کیفیت خودرو‌ها دفاع می‌کند و اعتقاد دارد جمعیت بالای پایتخت و تعداد خودرو‌ها باعث شده تا همچنان کلانشهر‌ها پاییز و زمستان آلوده‌ای داشته باشند و خودپالایی را از دست بدهند. این کارشناس انگشت اتهام را به سمت خودرو‌های فرسوده هم می‌برد و می‌گوید: «این خودرو‌ها ۵ برابر خودرو‌های معمولی ایجاد آلودگی می‌کنند.» او اعتقاد دارد ترافیک هم از افزایش آلایندگی‌ها بی‌تأثیر نیست.

معاینه فنی موتورخانه‌ها
گلعلی‌زاده موتورخانه شرکت‌ها و منازل مسکونی را از منابع ثابت ایجاد آلودگی کلانشهر می‌داند و براساس ماده ۱۷ قانون هوای پاک از الزام معاینه فنی موتورخانه‌ها و شرکت‌ها خبر می‌دهد. طرحی که به گفته او در حال آزمایش است و اجرای سراسری آن از سال ۹۹ کلید می‌خورد. در این طرح تمام شرکت‌ها، بخش‌های دولتی و عمومی و منازل مسکونی مجبور به انجام معاینه فنی موتورخانه مجتمع‌ها و واحد‌های خود می‌شوند.

این طرح به گفته او ابتدا از مراکز دولتی و نهاد‌های عمومی شروع می‌شود و بعد به سمت منازل مسکونی می‌رود. به گفته او گاز موتورخانه‌ها تولید «ناکس» می‌کند. ناکس نوعی از اکسید‌های نیتروژن است که بیشترین ارتباط را با آلودگی هوا دارد و شامل نیتریک اکساید و نیتریک دی‌اکساید می‌شود.

در این طرح لیست شرکت‌ها در اختیار سازمان ملی استاندارد قرار می‌گیرد تا بازرس‌های این سازمان به سرکشی مراکز، شرکت‌ها و خانه‌ها بروند. با وجود الزام معاینه فنی موتورخانه‌های مسکونی و شرکت‌ها، اما به گفته این کارشناسان منابع متحرک همچنان ۷۰ درصد آلایندگی کلانشهر‌ها را ایجاد می‌کنند. او درباره تأثیر معاینه فنی خودرو‌ها در کاهش آلودگی‌ها می‌گوید: «آماری برای میزان کاهش آلودگی‌ها به دنبال انجام معاینه فنی‌ها ندارد، اما بی‌شک در کاهش آلودگی‌ها مؤثر است.»

گلعلی‌زاده درباره مراجعه راننده‌ها به مراکز معاینه فنی می‌گوید جریمه روزانه‌ای که برای آن‌ها نوشته می‌شود، باعث مراجعه آن‌ها به این مراکز می‌شود. جریمه روزانه برای عدم مراجعه به مراکز معاینه فنی به گفته او ۵۰ هزار تومان است. او تأکید می‌کند اگر نوسازی ناوگان عمومی انجام شود کلانشهر‌ها از جمله تهران، آسمان روشن‌تری خواهند داشت، اما یادآوری می‌کند نوسازی ناوگان عمومی هم در ایستگاه تحریم‌ها متوقف شده است.

سازمان حفاظت محیط زیست طرح دیگری هم دارد که باز هم به مانع تحریم‌ها خورده است. به گفته گلعلی‌زاده ۱۰ درصد تولید موتورسیکلت‌ها باید به تولید موتورسیکلت‌های برقی اختصاص یابد و به ازای آن یک موتورسیکلت فرسوده اسقاط شود.

اما تولید موتورسیکلت‌های برقی به‌دلیل گرانی باتری انجام نگرفته است. این موضوع هم به مانع «تحریم»‌ها خورده است. نکته‌ای که گلعلی‌زاده از آن به آماده نبودن زیرساخت‌ها یاد می‌کند. البته گلعلی‌زاده می‌گوید: «می‌توان در داخل کشور باتری مورد نیاز موتورسیکلت‌های برقی را تولید کرد.»، اما نمی‌گوید: «چرا تولید نمی‌شود.»

از سوی دیگر افزایش قیمت‌ها، قیمت موتورسیکلت‌های فرسوده را آنقدر بالا برده که صاحبان آن حاضر به واگذاری موتورسیکلت‌ها برای اسقاط نیستند. او از آمادگی انجمن موتورسیکلت‌سازان برای اسقاط موتور‌ها با همکاری ستاد اجرایی فرمان امام (ره) خبر می‌دهد، اما صاحبان موتورسیکلت‌ها آمادگی واگذاری موتورسیکلت‌ها را ندارند.

او علت این بی‌علاقگی را ارزش پایین برگه اسقاط می‌داند. ارزش ریالی این برگه بسیار پایین‌تر از قیمت موتورسیکلت‌های فرسوده است. گلعلی‌زاده می‌گوید: «سازمان حفاظت محیط زیست به دنبال افزایش ارزش این برگه‌ها است.» طرحی که هنوز به سرانجام نرسیده است.

آیا شاخص آلودگی هوای تهران از ۱۵۰ بالاتر می‌رود؟
معنای دیگر این پرسش این است که آیا دوباره تعطیلی مدارس روی میز تصمیم‌گیری مسئولان می‌رود. ضیائیان مدیرکل پیش‌بینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی هرچند دوشنبه تا چهارشنبه آلوده‌تری برای پایتخت‌نشینان پیش‌بینی می‌کند، اما احتمال تعطیلی مدارس را بسیار کم می‌داند.

او احتمال می‌دهد هوای تهران در سه روز مورد اشاره برای تمام ساکنان آن ناسالم باشد. ضیائیان همچنین اعتقاد دارد که کاهش محسوسی در آلودگی هوا به دنبال افزایش قیمت بنزین و پایین آمدن تردد خودرو‌ها دیده نمی‌شود. او برای اصفهان و اراک هم هفته آلوده‌ای پیش‌بینی می‌کند.

همچنین رئیس اداره اطلاع‌رسانی و روابط عمومی آموزش‌وپرورش شهر تهران از ممنوعیت فعالیت‌های بدنی در فضای باز مدارس تا روز چهارشنبه ششم آذرماه ۹۸ به‌دلیل افزایش آلاینده‌های جوی و روند آلودگی هوا در شهر تهران خبر داد.

روابط عمومی این وزارتخانه، با توجه به افزایش آلاینده‌های جوی و روند آلودگی هوا در شهر تهران، از ممنوعیت فعالیت‌های بدنی در فضای باز مدارس تا روز چهارشنبه ششم آذرماه ۹۸ خبر داد.

مسعود ثقفی افزود: مدیران مدارس مناطق ۱۹ گانه شهر تهران موظف هستند از فعالیت بدنی در محیط باز مدرسه تا روز چهارشنبه ششم آذرماه ۹۸ جلوگیری به عمل آورند.

کاهش یک ساعته زمان اجرای طرح ترافیک
به دنبال افزایش آلودگی‌ها معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری هم از کاهش زمان اجرای طرح‌های ترافیکی خبر می‌دهد. به گزارش روابط عمومی این معاونت، از ابتدای آذرماه تا پایان سال‌جاری، زمان اجرای طرح‌های ترافیکی از ساعت ۱۹ به ساعت ۱۸ تغییر می‌یابد. کاهش یک‌ساعته زمان اجرای طرح شامل هر دو محدوده طرح ترافیک و محدوده کنترل آلودگی هوا می‌شود.

این تصمیم با توجه به کوتاه شدن طول روز و برای تخلیه سریع‌تر ترافیک بزرگراه‌های شهر در ساعات شبانگاهی، برابر اختیارات قانونی شهرداری تهران و بر اساس هماهنگی صورت‌گرفته با پلیس راهور تهران اتخاذ شده است.

تشکیل گشت‌های شبانه برای مقابله با «پسماند سوزی»
به‌دنبال افزایش غلظت آلایندگی‌ها در هوای تهران «سعید محمودی» مدیر کل اداره حفاظت محیط زیست استان تهران هم در گفتگو با ایسنا از تشکیل گشت‌های شبانه خبر می‌دهد. او «ضایعات‌سوزی» را یکی از معضلات زیست‌محیطی جنوب استان تهران می‌داند و می‌گوید: «برای مقابله با این اقدام و شناسایی کامل این نقاط تیم‌های پایش شبانه در جنوب استان تهران تشکیل شده است.»

محمودی «پسماند سوزی» در جنوب استان تهران را کار برخی اتباع، معتادان و دوره‌گرد‌ها می‌داند. کسانی که شبانه پسماند‌ها را آتش می‌زنند و صبح برای جمع‌آوری سیم‌ها یا باقیمانده پسماند‌هایی که ارزش مادی دارد به محل برمی‌گردند. کسانی که شناسایی آن‌ها برای سازمان حفاظت محیط زیست کار آسانی نیست. او می‌گوید: «اگر کارخانه‌ها و مراکز صنعتی اقدام به «پسماند سوزی» کنند قطعاً با آن‌ها برخورد خواهد شد.»

هرچند کارشناسان محیط زیست از فعالیت‌های انجام گرفته برای مقابله با آلودگی هوا دفاع می‌کنند، اما خروج خودرو‌های فرسوده و نوسازی ناوگان عمومی حمل‌ونقل پاشنه آشیل نجات کلانشهر‌ها از جمله پایتخت از آلودگی‌های کشنده است! دو مسأله‌ای که تحریم‌ها و آماده نبودن زیرساخت‌ها به آن گره کوری زده است!

منبع: روزنامه ایران