بر کولبر‌ها چشم نبندیم

امیرشهاب رضویان | مسئله کولبر‌ها بیش از ۳۰ سال است که در ایران وجود دارد؛ چه در کردستان ایران و چه در کردستان عراق پدیده کولبری هست. عکس‌های صف‌های طولانی کولبران در کوهستان بسیار تأمل‌برانگیز است. در اواسط دهه ۶۰، یک سال از خدمت سربازی من در مناطق مرزی آذربایجان غربی، کردستان ایران و عراق گذشت؛ در آن سال‌ها در مرز‌های اشنویه، پیرانشهر، سردشت و...

کسانی که با قاطر یا به صورت کولبری از عراق جنس می‌آوردند، آزادانه تردد می‌کردند و نیرو‌های نظامی هم با این‌ها درگیر نمی‌شدند و این رفت‌وآمد باعث امن‌شدن نقاط مرزی شده بود. بعد از پایان جنگ، پدیده کولبری گسترش پیدا کرد و دولت‌ها به جای ساماندهی آن، نادیده‌اش گرفتند و این مسئله به‌مرور به معضلی فراگیر تبدیل شده است که نادیده‌گرفتن آن از سوی دولت‌ها ممکن نیست.

الان در کردستان امکانات شغلی کم است، کارخانه وجود ندارد، کارگاه تولیدی وجود ندارد، اگر هم هست، تعطیل و نیمه‌تعطیل است. در شرایطی که هیچ نوع منبع معاشی چه در کردستان و چه در بلوچستان نیست، نتیجه‌اش شغل کولبری در کردستان با درآمد اندک می‌شود که شغل نفرات زیادی از طبقات فرودست جامعه است و در بلوچستان نیز قاچاق سوخت به آن‌سوی مرز شغل مردمان مرزنشین می‌شود. هر از گاهی نیز مرزبان‌های ما به سوی این کولبر‌ها و حتی قاطرهایشان شلیک می‌کنند که این‌ها زخمی و کشته می‌شوند که بسیار غم‌انگیز است.

دولت‌ها به جای حل‌کردن این مسئله، بر آن چشم می‌بندند و این معضل را نمی‌بینند. صورت‌مسئله قاچاق و کولبری را نمی‌توان پاک کرد، درباره این مسئله باید پژوهش و کارشناسی شود و بعد برایش راه‌حل پیدا کنیم. ده‌ها کیلومتر مرز کنترل‌ناپذیر در منطقه وجود دارد و طی این سال‌ها به جای قانونمندکردن موضوع، نادیده‌اش گرفته‌ایم.

غم‌انگیز است که دو نوجوان ۱۴ و ۱۷ ساله به نام‌های فرهاد و آزاد در کولاک کردستان بمیرند و معضل همچنان باقی باشد. مسئله مرگ این دو نوجوان کولبر باید مسئله رئیس‌جمهور و هیئت دولت ما نیز باشد.

بسیار ضروری است هر چه زودتر فکری برای ایجاد شغل و معیشت مناطق مرزی‌مان شود و باید به دنبال راه‌حلی برای قاچاق کالا در این مناطق بود، چراکه همواره قاچاق کالا در جنوب، شرق و غرب کشور جریان داشته و این مسئله‌ای است که به جای قانونمندکردن فرایند واردات، نباید با آن برخورد قهرآمیز شود. این اجناس به‌ناچار وارد کشور می‌شود و در قالب گمرگ و مالیات می‌توانیم آن را قانونمند کنیم که قطعا مضراتش خیلی کمتر از سود آن خواهد بود.

حالا تازه دارند لایحه به مجلس می‌برند که مرزبان‌ها به این هم‌وطنان مستأصل شلیک نکنند، انگار کولبر‌ها مسلح‌اند و هدفشان درگیری مسلحانه است! و از طرفی شاهکار دولت دلجویی از خانواده دو گل پرپرشده گرفتار در کولاک می‌شود.

نه آقای رئیس‌جمهور! به جای رسیدگی به این خانواده، راهی برای حل معیشت هزاران خانواده کولبر بیندیشید. البته اگر خبر مرگ این دو جوان را چند جمعه بعد از گران‌شدن بنزین شنیده باشید!