ریزش سهام آرامکو

ارزش سهام آرامکو در پی ترور سردار شهید قاسم سلیمانی توسط ارتش آمریکا در بغداد، به کمترین سطح از زمان عرضه اولیه خود رسید. براساس آخرین گزارش‌ها، ارزش سهام شرکت ملی نفت عربستان در بورس داخلی این کشور (تداول) روز گذشته، نسبت به آخرین روز معاملاتی در پنج‌شنبه گذشته افتی ۷/ ۱ درصدی داشته است. روز گذشته قیمت هر سهم آرامکو به ۵۰/ ۳۴ ریال عربی معادل ۲۱/ ۹ دلار آمریکا رسید.

افت ارزش سهام آرامکو نسبت به آخرین جلسه معاملاتی پیش از حمله جنایتکارانه ارتش آمریکا به خودروی حامل شهید سلیمانی، در روز گذشته درحالی روی ۷/ ۱ درصد قرار گرفت که با در نظر گرفتن اوج قیمت این سهم، میزان افت ارزش آن به بیش از ۱۰ درصد می‌رسد. اوج قیمت هر سهم آرامکو از زمان عرضه، ۷/ ۳۸ ریال عربستان بوده است.

سهام آرامکو اوایل دسامبر گذشته به میزان ۵/ ۱ درصد در بورس داخلی عربستان سعودی عرضه شد تا به این واسطه درآمد دولت عربستان به منظور اجرای سیاست‌های کاهش وابستگی به درآمد‌های نفتی، افزایش پیدا کند.

با این حال نخستین واکنش‌های بورس عربستان به شهادت سردار سلیمانی نشان می‌دهد که در صورت بروز تقابل نظامی گسترده در منطقه، برنامه‌های اقتصادی دولت عربستان برای کاهش وابستگی به درآمد‌های نفتی بیش از پیش قربانی اقدامات آمریکا خواهد شد.

به این ترتیب افت ارزش سهام آرامکو که به الماس سعودی شهرت دارد، بسیار زودتر (کمتر از یک ماه) از آنچه انتظار می‌رفت در پی افزایش تنش‌های ژئوپلیتیک در منطقه رخ داده است.

تا پیش از این تحلیلگران امکان تکرار حمله به تاسیسات نفتی آرامکو، مانند آنچه در سپتامبر گذشته رخ داد را مهم‌ترین ریسک برای خریداران سهام آرامکو می‌دانستند. اما حالا اقدامات آتش افروزانه آمریکا به‌عنوان متحد سیاسی و اقتصادی عربستان در منطقه، به ریسک حمله به تاسیسات نفتی آرامکو اضافه شده و ارزش سهام شرکت ملی نفت عربستان را تحت تاثیر قرار داده است.

پس از حملات پهپادی ۱۴ سپتامبر به تاسیسات نفتی آرامکو، اگرچه عربستان توانست در مدت‌زمانی نسبتا کوتاه اختلال تولید بیش از ۵ میلیون بشکه‌ای خود را بازگرداند، اما مشخص نیست با افزایش درگیری‌های نظامی در منطقه، بزرگی اختلال عرضه نفت از سوی منطقه خاورمیانه چقدر باشد و در صورت وقوع، در چه مدت‌زمان قابل جبران باشد. به نظر می‌رسد رشد اخیر قیمت نفت در پی حمله تروریستی ارتش آمریکا به یکی از بلندپایه‌ترین مقامات نظامی ایران، در ارزش سهام آرامکو اثری عکس داشت.

به عقیده کارشناسان، افت ارزش سهام آرامکو می‌تواند به مختل شدن احتمالی تولید و عرضه وسیع نفت در منطقه خاورمیانه در پی افزایش تنش‌ها باز گردد، موضوعی که به نفع هیچ کدام از کشور‌های تولیدکننده نفت منطقه نخواهد بود. از همین رو عربستان به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت در منطقه، خواستار کاهش تنش‌ها شد. جیسون تووی، اقتصاددان ارشد بازار‌های در حال ظهور بر این باور است که یک تقابل نظامی همه جانبه بین ایران و آمریکا می‌تواند بیش از نیم درصد از تولید ناخالص داخلی جهان بکاهد.

به باور این کارشناس اقتصادی، چنین افتی در اقتصاد جهانی بیش از هر چیز تحت تاثیر جهش قیمت نفت رخ خواهد داد. به گفته تووی، افزایش تنش‌ها بر بازار‌های سهام و اوراق قرضه خاورمیانه فشار خواهد آورد.

براساس گزارش‌های موجود، بازار سهام کویت در واکنش به حملات تروریستی ارتش آمریکا در بغداد، روز گذشته افتی ۱/ ۴ درصدی داشت. بازار سهام عربستان سعودی و ابوظبی نیز به ترتیب کاهشی ۲/ ۲ درصدی و ۴/ ۱ درصدی را به ثبت رساندند.

سقوط زودهنگام سهام آرامکو
براساس گزارش‌های موجود، ارزش سهام آرامکو روز گذشته به کمترین سطح از زمان عرضه اولیه در تاریخ ۱۱ دسامبر رسیده است. ارزش سهام اکسون موبیل و شورون نیز در معاملات روز جمعه و پس از انتشار خبر حمله تروریستی به سردار سلیمانی حدود یک درصد کاهش داشتند.

سهام آرامکو از زمان عرضه اولیه در روز ۵ دسامبر در تداول توانست رشدی ۱۰ درصدی داشته باشد. با این حال اقدام تروریستی روز جمعه ارتش آمریکا، تبدیل به مانعی در برابر رشد ارزش سهام آرامکو شد.

مقامات رسمی ایران در واکنش به حوادث جمعه گذشته، بر اقدام متقابل علیه تصمیم رئیس‌جمهوری آمریکا تاکید کرده‌اند. مقامات ایران اعلام کرده‌اند واکنش‌ها به اقدام ارتش آمریکا به دور از هیجان خواهد بود، زیرا ایران به‌دنبال گسترش ناامنی در منطقه نیست.

با این حال ریسک افزایش تنش‌ها در خاورمیانه که می‌تواند تولید و عرضه نفت‌خام را تهدید کند از نگاه تحلیلگران و فعالان بازار دور نمانده است. در این میان رئیس‌جمهوری آمریکا حرکت در مسیر نادرستی را که آغاز کرده، با انتشار یک توییت تهدیدآمیز دیگر علیه ایران ادامه داد.

دونالد ترامپ در تازه‌ترین توییت خود تلاش کرد حق اقدام متقابل را از ایران سلب کند. او در این راستا حمله به ۵۲ نقطه مهم اقتصادی و فرهنگی ایران در صورت اقدام متقابل را مطرح کرد؛ موضوعی که بسیار مورد انتقاد قرار گرفت.

تغییر یک الگو
در این میان عربستان سعودی، با وجود افزایش قیمت نفت در پی تشدید تنش‌ها در منطقه که اصولا می‌تواند به نفع این بزرگ‌ترین صادرکننده نفت‌خام باشد؛ روز جمعه با صدور یک بیانیه از جامعه جهانی خواست تمام اقدامات لازم برای تضمین امنیت و ثبات این منطقه را انجام دهند، زیرا امنیت این منطقه برای تمام دنیا اهمیت دارد. عربستان سعودی بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت اوپک است. براساس آخرین نظرسنجی انجام شده توسط اس‌اندپی گلوبال پلتس، تولید نفت پادشاهی عربستان در نوامبر ۹/ ۹ میلیون بشکه در روز بوده است.

عربستان سعودی درحالی بر حفظ آرامش در منطقه تاکید دارد که به خوبی آگاه است بازگشت آرامش با افت قیمت نفت همراه خواهد بود. این درحالی است که تا پیش از این شاهد تلاش بی‌وقفه سعودی‌ها در راستای کاهش تولید بیشتر برای حمایت از قیمت‌های بالاتر بودیم. عربستان علاوه بر تامین بودجه جاری خود، برای بالا بردن ارزش سهام آرامکو به قیمت‌های بالاتر نفت نیاز دارد.

به همین علت در آخرین نشست رسمی اوپک، تعهد داد علاوه بر پایبندی به سقف تعیین شده تولید برای این کشور براساس توافق اوپک، به‌صورت داوطلبانه ۴۰۰ هزار بشکه بیشتر از تولیداتش بکاهد تا مانع کاهش قیمت نفت در بازار شود. طبق توافق اخیر برای کاهش تولید، سقف تعیین شده برای تولید روزانه نفت‌خام عربستان ۱۴۵/ ۱۰ میلیون بشکه است، اما پادشاهی عربستان اعلام کرده حداکثر ۷۴۴/ ۹ میلیون بشکه در روز تولید خواهد کرد.

موضع عربستان در رابطه با حمله تروریستی روز جمعه، توسط امارات‌متحده‌عربی به‌عنوان سومین تولیدکننده بزرگ اوپک نیز تکرار شد. تکرار این مواضع به خوبی نشان می‌دهد که افزایش بهای نفت در پی تشدید تنش‌های نظامی در خاورمیانه، به نفع هیچ‌کس نخواهد بود، زیرا چه بسا باعث توقف تولید و عرضه شده و هیچ‌کدام از تولیدکنندگان منطقه قادر به بهره‌برداری از رشد قیمت‌ها زیر سایه افزایش تنش‌ها نباشند.