کود شیمیایی، سوخت کشتی‌های اقیانوس‌پیما در آینده‌

در راستای تلاش صنایع حمل و نقل بین‌المللی برای کاهش تولید دی اکسید کربن، ممکن است تا ۱۰ سال دیگر در کشتی‌های اقیانوس‌پیما از آمونیاک به عنوان سوخت استفاده شود.

آمونیاک که ماده اصلی کود‌های شیمیایی است می‌تواند به جای گازوئیل که آلودگی بالایی دارد، در موتور کشتی‌ها سوزانده شود.

شرکت‌های حمل و نقل امیدوارند که به کار بردن آمونیاک بتوانند به جلوگیری از تغییرات نامطلوب آب و هوا کمک کند، زیرا سوزاندن آمونیاک، دی اکسید کربن تولید نمی‌کند که یک گاز گلخانه‌ای و مسئول گرمایش زمین محسوب می‌شود.

البته تولید آمونیاک تولید مقادیر زیادی از گاز دی اکسید کربن به همراه دارد،، ولی یک گزارش می‌گوید که فن آوری‌های تازه می‌تواند این مشکل را برطرف کند.

حمل و نقل دریایی حدود دو درصد از کل دی اکسید کربن جهان را تولید می‌کند که معادل کل گاز کربنیکی است که در آلمان تولید می‌شود.

در گزارشی که "انجمن سلطنتی علوم" در بریتانیا منتشر کرده ضمن اشاره به اینکه کارخانه‌های تولید آمونیاک حدود ۱.۸ درصد از دی اکسید کربن متصاعد شده در جهان را تولید می‌کنند می‌گوید با فن آوری‌های تازه می‌توان آمونیاک تهیه کرد، اما بدون افزودن به کربن موجود در فضا.

یک راه نگهداشتن و جلوگیری از انتشار دی اکسید کربن تولید شده در جو، حفظ و دفن این گاز در سنگ‌های زیرزمینی است.

راه دیگر البته تولید آمونیاک به اصطلاح "سبز" است که برای تولیدش از انرژی‌های تجدیدپذیر استفاده می‌شود و در نتیجه طی فرایند تولید، دی اکسید کربن متصاد نمی‌شود.

البته پرسش عمده این است که برای تولید آمونیاک به میزان گسترده در دهه‌های آینده، آیا انرژی پاک به اندازه کافی در دسترس خواهد بود؟

مزیت آمونیاک چیست؟
آمونیاک به عنوان ماده اصلی مواد شیمیایی، منسوجات، مواد منفجره، مواد سردکننده و کود‌های شیمیایی به صورت عمده به نقاط مختلف جهان حمل می‌شود. وقتی که این ماده به شکل بی‌رویه در زمین رها شود، سبب آلودگی هوا و آب شده و می‌تواند با سایر مواد ترکیب شود و گاز‌های موسوم به گلخانه‌ای تولید کند.

گزارش انجمن سلطنتی لندن به کشاورزان توصیه می‌کند که کود آمونیاک را با دقت بیشتری استفاده کنند. بنا به این گزارش، استفاده تقریبا گسترده از آمونیاک در کشاورزی، یک شبکه جهانی از بنادری را به وجود آورده که این ماده در آن‌ها مبادله یا نگهداری می‌شود.

بنا براین، زیرساخت لازم برای نگهداری آمونیاک سرد به عنوان سوخت در آینده موجود است. به طور مثال در آمریکا، یکی از خطوط لوله انتقال آمونیاک بیش از ۳۲ هزار کیلومتر طول دارد.

از کِی می‌توان آمونیاک را به عنوان سوخت کشتی‌ها استفاده کرد؟
شرکتی که کارش طراحی موتور کشتی است، در حال ساخت موتوری دو زمانه با سوخت آمونیاک است. شرکت "Man Energy Solutions" امیدوار است که این موتور تا سال ۲۰۲۴ آماده شود.

به گفته سخنگوی این شرکت، نخستین کشتی‌هایی که از سوخت آمونیاک استفاده خواهند کرد احتمالا کشتی‌های بزرگی هستند که آمونیاک را به عنوان کود حمل می‌کنند، زیرا آن‌ها از نحوه حمل و نقل این ماده آگاهند. به گفته او، احتمالا آمونیاک هم‌قیمت سوخت‌های جایگزین مانند ال پی جی، گاز مایع یا متانول خواهد بود.

گزارش انجمن سلطنتی در عین حال می‌گوید که این سوخت ها، در مقایسه با گازوئیل، راندمان پایینی دارند و به همین دلیل کشتی‌هایی که از آن استفاده می‌کنند باید سوخت بیشتری ذخیره کنند.

به همین دلیل گزارش تأیید می‌کند که هیدروژن برای استفاده در کشتی‌ها سوختی بسیار پرحجم و جاگیر خواهد بود.

مشکل دیگر این است که هر چند سوزاندن آمونیاک ممکن است دی اکسید کربن تولید نکند، ولی اکسید نیتروژن تولید می‌کند که آنهم یک گاز گلخانه‌ای است. این گزارش می‌افزاید که برای حل این مسأله، باید فن آوری‌های مناسب تولید شود.

آیا امیدواری بیش از حد درباره آمونیاک وجود دارد؟
نویسنده ارشد گزارش انجمن سلطنتی، پروفسور "بیل دیوید"، به بی بی سی گفت که "آمونیاک تنها سوخت بدون کربنی است که به شما امکان سفر در اقیانوس می‌دهد. "

البته او هشدار داد که از نظر میزان تصاعد گاز در فرایند صنعتی، آمونیاک بعد از سیمان و فولاد قرار می‌گیرد، بنا بر این باید فرایند تولید آمونیاک را کربن‌زدایی کنیم.

یک گزارش دانشگاهی به نام "صفر مطلق" ابراز بدبینی کرد که صنایع تولید آمونیاک بتوانند با سرعتی گسترش یابند که توان تولید سوخت برای کشتی‌ها را داشته باشد و در عین حال بتوان از آن کربن زدایی کرد.

سازمان بین‌المللی دریانوردی که وابسته به سازمان ملل است، اعلام کرده است تا سال ۲۰۵۰ میزان تصاعد گاز‌های گلخانه‌ای ناشی از صنعت کشتیرانی باید در مقایسه با سال ۲۰۰۸ به نصف برسد.