مرکز سیاسی کشور تغییر میکند؟

اوایل دهه ۸۰ بود که برخی از نمایندگان مجلس موضوع انتقال پایتخت را مطرح کردند، اما دولت با این مسئله مخالفت کرد. البته موضوع به اینجا ختم نشد و تا اوایل سال ۹۱ این موضوع به شکل مطالبه مطرح میشد. اما در نهایت در زمستان سال ۹۱ مجلسیها مسئله را به صورت جدیتر پیگیر شدند؛ که طی آن ۵۲ نماینده مجلس طرحی با عنوان «انتقال پایتخت سیاسی- اداری» را تدوین به صحن مجلس ارائه کردند. البته در میانه این طرح مجلسی ها، دولت دهم نیز در اواخر عمر خود دست به کار شد و چند مصوبه صادر کرد تا با اعمال آنها به نوعی شبه انتقال از پایتخت را به سرانجام برساند. براساس این مصوبات قرار بود که کارکنان یکسری از دستگاهها، نهادها و سازمانهای دولتی مستقر در تهران به شهرهای دیگر منتقل شوند و برای این مهاجرت معکوس، مشوق واگذاری زمین و مسکن و افزایش حقوق در نظر گرفته شد، اما بعد از مدتی، اجرای آن با شکست مواجه شد.

به گزارش فرادید، این موضوع را ابوالفضل ابوترابی، عضو ناظر مجلس در شورای ساماندهی مرکز سیاسی و اداری کشور و تمرکز زدایی از تهران تشریح کرده و گفته " قرارگاه خاتمالانبیاء بدون اینکه پولی بخواهد و هزینهای بر دولت بار کند، عنوان کرده که این توان را دارد و و باید ببینیم تصمیم رئیسجمهور چیست. "
او همچنین گفته "رئیس جمهور نامهای به دبیر شورایعالی انتقال پایتخت؛ یعنی وزیر راه و شهرسازی داده و منتظریم تا مشخص شود بعد از کرونا این نامهنگاریها به کجا میرسد. "
طبق گفتههای ابوترابی در طرح ساماندهی تهران، خروج پادگانها، خروج دانشگاهها، خروج ایران خودرو و سایپا در دستور کار است.
این نماینده مجلس معتقد است که اگر این موارد درست انجام شود، مشکل مسکن در تهران نیز کاهش مییابد.
البته ابوترابی به این نکته هم اشاره کرده که جانمایی و همه موارد در زمینه انتقال پایتخت مشخص شده، اما او نگفته که مکان جانمایی شده کدام نقطه از کشور است.
نکته حائر اهمیت اینجاست که بحث انتقال پایتخت سیاسی از گذشته تاکنون، چالشی میان دو قوه مجریه و مقننه بوده و حالا به ورود نهادهای نظامی به این موضوع باید دید که دولت چه واکنشی به این نامه نشان میدهد.

انتقال پایتخت؛ چالش ۲۰ ساله دولت و مجلس
با این حال بحث تغییر مرکز سیاسی کشور نخسیتن بار پس از انقلاب مطرح شد، اما در دهه ۸۰ موضوعاتی چون افزایش شدید جمعیت، ترافیکهای سنگین و طولانی مدت، آلودگی هوا، کمبود آب ومشکلات اجتماعی در شهر تهران باعث شد تا این موضوع به شکل جدی تری پیگیری شود.
در اوایل دهه ۸۰ برخی از نمایندگان مجلس موضوع انتقال پایتخت را مطرح کردند، اما دولت با این مسئله مخالفت کرد. البته موضوع به اینجا ختم نشد و تا اوایل سال ۹۱ این موضوع به شکل مطالبه مطرح میشد. اما در نهایت در زمستان سال ۹۱ مجلسیها مسئله را به صورت جدیتر پیگیر شدند؛ که طی آن ۵۲ نماینده مجلس طرحی با عنوان «انتقال پایتخت سیاسی- اداری» را تدوین به صحن مجلس ارائه کردند.
البته در میانه این طرح مجلسی ها، دولت دهم نیز در اواخر عمر خود دست به کار شد و چند مصوبه صادر کرد تا با اعمال آنها به نوعی شبه انتقال از پایتخت را به سرانجام برساند.
در آن سو و در قوه مقننه، نمایندگان مجلس پس از یک سال کش و قوس، در سومین روز از دیماه ۱۳۹۲ با به تصویب رساندن طرح انتقال پایتخت سیاسی از تهران، مجدا دولت را موظف به انجام این کار کردند.
هدف از ارائه طرح هم «تشکیل شورای عالی انتقال پایتخت» بهمنظور بررسی، جمعبندی مطالعات انجام شده درخصوص تراکمزدایی از شهر تهران و انتقال پایتخت سیاسی و اداری و تهیه برنامههای اجرایی لازم، بررسی و جانمایی مکان مناسب برای انتقال پایتخت سیاسی و اداری، ساماندهی پایتخت جدید در افقهای زمانی کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت عنوان شد، اما بازهم این طرح اجرایی نشد.

موضع دولت در برابر تغییر پایتخت چیست؟
براساس گزارش ها، این تحقیقات ۲۳۹ صفحهای در نشستی به ریاست اسحاق جهانگیری و دبیری آخوندی وزیر وقت راه و شهرسازی و با حضور روسای کمیسیونهای «شوراها و امور داخلی کشور»، «صنایع و معادن»، «عمران» و نمایندگان کمیسیون «امنیت ملی و سیاست خارجی» وقت مجلس، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، استاندار تهران، رئیس شورای اسلامی شهر تهران، مشاور عالی مقام معظم رهبری در امور نیروهای مسلح، وزیر نفت، وزیر امور اقتصادی و دارایی، رئیس دفتر رئیس جمهور و تعدادی از کارشناسان ارشد و استادان دانشگاه تهران بررسی شده بود؛ که در نهایت با مخالفت پرونده آن بسته شد.
با این حال دولت در انتهای دوره خود قرار دارد و بعید به نظر میرسد که دولت دوباره موضع خود را در برابر انتقال مرکز سیاسی کشور تغییر دهد. البته این پیش بینی در مورد دولت آینده صدق نمیکند و فعلا مشخص نیست که دولت سیزدهم را چه جریانی اداره می کند و در مواجهه با این موضوع چه تصمیمی خواهد گرفت؛ بنابراین باید منتظر نشست ودید که داستان پرفراز و نشیب انتقال پایتخت در نهایت به چه تصمیمی ختم میشود.