عملکرد بازار‌های جهانی در ۲۰۲۰ (+ جدول)

سال ۲۰۲۰ برای بازار‌های مختلف جهانی را می‌توان سال رکوردشکنی‌های بی‌سابقه دانست. طلا در سالی که گذشت بالاترین قیمت خود در طول تاریخ را به ثبت رساند و همچنین در انتهای سال بهترین بازدهی سالانه در یک دهه اخیر را رقم زد.

بیت‌کوین در رالی پرشتاب صعودی خود، قله‌های قیمتی را یکی پس از دیگری فتح می‌کرد و برای اولین بار از مرز ۲۰ هزار دلاری عبور کرد و سال را در نزدیکی مرز ۳۰ هزار دلاری به پایان برد. بازار‌های سهام آمریکا نیز به رغم فاصله زیاد واقعیت اقتصادی با سطح قبل از کرونا و به کمک بهبود چشم‌انداز اقتصادی پس از کشف واکسن و بسته‌های محرک مالی برای دومین سال متوالی بازدهی مثبت را به ثبت رساندند.

به مناسب پایان سال ۲۰۲۰ میلادی، مروری داشته ایم بر سرگذشت بازار‌ها و عوامل فراز و نشیب آن‌ها در این سال.

بهترین سال طلا در دهه اخیر
طلا سال ۲۰۲۰ را در نزدیکی مرز ۱۹۰۰ دلار به پایان رساند تا یکی از پر فراز و نشیب‌ترین سال‌های خود در دهه اخیر را با عملکردی مناسب به پایان برساند. طلا با ثبت قیمت ۱۸۹۳ دلار در آخرین روز معاملاتی سالی که گذشت، توانست عملکرد ماه دسامبر خود را به ۷/ ۶ درصد برساند، تا بسیاری از ضرر‌های ماه‌های قبل از خود را جبران کند.

طلا در سالی که گذشت تحت تاثیر عوامل مختلفی که هر کدام از آن‌ها می‌توانست برای صعود مقطعی طلا کافی باشد، بازدهی بیش از ۲۴ درصدی را به ثبت رساند، تا بهترین بازدهی سالانه این فلز ارزشمند در دهه اخیر رقم بخورد.

نکته جالب اینکه بهترین عملکرد سالانه فلز زرد قبل از سال ۲۰۲۰، در دهه‌ای که گذشت متعلق به سال قبل از آن یعنی سال ۲۰۱۹ بود، که قیمت هر اونس طلا طی آن سال بیش از ۱۸ درصد افزایش پیدا کرده بود. اما بالاترین بازدهی فلز زرد قبل از سال ۲۰۲۰، مربوط به ۱۰ سال قبل می‌شود؛ در بحبوحه پس از بحران مالی بزرگ، طلا در سال ۲۰۱۰ سودی معادل ۷/ ۲۷ درصد را به سرمایه‌گذاران خود هدیه داده بود.

۲۰۲۰؛ تصویر فراز و نشیب طلا
به‌طور کلی تصویر نوسانات قیمتی طلا در سال ۲۰۲۰ را می‌توان به دو بخش مختلف تقسیم کرد. بخش اول که مربوط به نیمه اول سال می‌شود را می‌توان نیمه صعودی طلا نامگذاری کرد. در حالی که طلا سال ۲۰۲۰ را در میانه کانال ۱۵۰۰ دلاری آغاز کرده بود در ابتدای سال با افزایش تنش‌ها در خاورمیانه توانست در ماه ژانویه بیش از ۸/ ۴ درصد افزایش قیمت داشته باشد.

پس از آن طلا با مکثی دو ماهه مواجه شد و سپس با شیوع ویروس کرونا در سرتاسر جهان و به وجود آمدن سلسله‌ای از عوامل مطلوب برای فلز زرد، طلا یکی از پرسرعت‌ترین رالی‌های صعودی خود در طول تاریخ را آغاز کرد.

پاندمی کرونا با کاهش فعالیت‌های اقتصادی و به رکود کشاندن اکثریت اقتصاد‌های جهان و اختلال در چشم‌انداز اقتصادی سبب شد تا دولت‌ها با کمک بانک‌های مرکزی برای حمایت از اقتصاد ضربه خورده از کرونا دست به اقدامات حمایتی بی‌سابقه‌ای بزنند.

کاهش نرخ‌های بهره هدف به سطوح بی‌سابقه، افزایش حجم خرید دارایی‌ها برای حمایت از بازار‌های مالی و در نهایت اقداماتی که منجر به تزریق بیشتر نقدینگی به بازار‌ها می‌شد عواملی بودند که بستر را برای صعود طلا که همواره به‌عنوان پوشش‌دهنده ریسک‌های مختلف در نظر گرفته می‌شود، آماده کرده بود.

در نهایت سیطره فضای انبساطی بر بازار‌ها توانست در ماه آگوست طلا را به بالاترین قیمت خود در طول تاریخ یعنی قیمت ۲۰۷۳ دلاری برساند.

اما پس از آن طلا که به پشتیبانی اقدامات انبساطی عادت کرده بود و همچنین به دلیل انتشار اخبار امیدوارکننده کشف واکسن با کاهش نااطمینانی‌های اقتصادی مواجه شده بود، چهار ماه متوالی با کاهش ارزش مواجه شد. اما این کاهش قیمت‌ها در نهایت نتوانست مانع از ثبت بهترین سال طلا در دهه اخیر شود.

بیت‌کوین صدرنشین بی‌رقیب بازار‌ها
سالی که گذشت را می‌توان سال رکورد‌های پی‌درپی بیت‌کوین دانست؛ سالی که بیت‌کوین حتی در آخرین روز آن و در اولین روز از سال جدید نیز در حال رکوردزنی در کانال ۲۹ هزار دلاری بود. بیت‌کوین در حالی سال ۲۰۲۰ را با بازدهی حدود ۳۰۰ درصدی به پایان برد که در ۱۲ ماه این سال، فقط در چهار ماه بازده منفی را به ثبت رساند و در هشت ماه دیگر با بازدهی‌های مثبت دو رقمی تبدیل به یکی از پربازده‌ترین بازار‌ها در سال گذشته شد.

البته بازدهی بیت‌کوین در مقایسه با بازار‌های اصلی دیگر مانند فلزات گرانبها و بازار‌های سهام، با فاصله رتبه اول را در سال ۲۰۲۰ کسب می‌کند و فقط در برابر برخی از رمزارز‌های دیگر مانند اتریوم (با بازدهی ۴۶۹ درصد در سال ۲۰۲۰) بازدهی کمتری داشته است.

شاید خوش‌بین‌ترین سرمایه‌گذار بازار بیت‌کوین در ابتدای سال ۲۰۲۰، تصور نمی‌کرد که این رمز ارز سال گذشته را در نزدیکی مرز ۳۰ هزار دلاری به پایان برساند.

افزایش بی‌سابقه تمایل سرمایه‌گذاران بزرگ و نهادی مخصوصا در آمریکای شمالی، در کنار کاهش عرضه این رمز ارز سبب شد که بیت‌کوین قله‌های قیمتی را یکی پس از دیگری فتح کند.

از جمله عواملی که تحلیل‌گران آن‌ها را عامل پرواز قیمتی بیت‌کوین می‌دانند می‌توان به پذیرش این رمز ارز در سامانه‌های معتبر پرداخت جهانی، نگاه جدید سرمایه‌گذاران به بیت‌کوین به‌عنوان بازاری برای حفظ ارزش دارایی‌ها و چشم‌انداز تبدیل این رمز ارز به یکی از روش‌های اصلی پرداخت اشاره کرد.

بسیاری از تحلیل‌گران یکی از مهم‌ترین دلایل توقف طلا در نیمه دوم سال ۲۰۲۰ را افزایش بی‌سابقه جذابیت بازار بیت‌کوین و کوچ سرمایه‌ها از بازار طلا به سوی رمزارز‌ها عنوان کرده بودند.

بازار سهام؛ سبز آمریکایی و قرمز اروپایی
با اینکه وضعیت اقتصادی آمریکا به رغم تلاش‌های دولت و فدرال‌رزرو هنوز فاصله زیادی با سطح قبل از پاندمی کرونا دارد، اما بازار‌های سهام ایالات متحده به رغم فراز و نشیب‌های زیاد، سال خوبی را سپری کردند به‌صورتی که آخرین روز معاملاتی سال مصادف با بالاترین رقم شاخص داوجونز و S&P ۵۰۰ در طول تاریخ بوده است.

سه شاخص اصلی بازار‌های سهام آمریکا در سالی که گذشت با کمک بسته‌های محرک مالی دولت و اقدامات حمایتی فدرال‌رزرو و همچنین بهبود چشم‌انداز اقتصادی به سبب کشف واکسن کرونا، برای دومین سال متوالی بازدهی مثبتی را به ثبت رساندند. شاخص داوجونز با رشد ۳/ ۷ درصدی، شاخص S&P ۵۰۰ با بازدهی ۳/ ۱۶ درصدی و همچنین شاخص نزدک با ثبت رشد ۶/ ۴۳ درصدی سال پر ماجرای ۲۰۲۰ را به پایان رساندند.

این بالاترین بازدهی شاخص نزدک از سال ۲۰۰۹ تاکنون است. اما بر خلاف عملکرد مثبت شاخص‌های وال‌استریت، شاخص‌های بازار‌های اروپایی اغلب با بازدهی منفی سال گذشته را به پایان بردند. شرکت‌های اروپایی علاوه بر چالش کرونا، با معضل دیگری به نام برگزیت نیز دست به گریبان بودند.

شاخص STOXX ۶۰۰ با اینکه در سه ماه آخر سال توانست رشد ۱۱ درصدی را به ثبت برساند، اما در نهایت بازدهی سالانه منفی ۸/ ۳ درصدی را به ثبت رساند. همچنین شاخص بریتانیایی FTSE با ثبت بازده سالانه منفی ۱۴درصدی، بدترین سال خود از ۲۰۰۸ را سپری کرد.