هشدارِ بدون تعارف؛ آب نیست

دیو خشک‌سالی دوباره بیدار شده و از همه سو دارد خودش را نشان می‌دهد. همین الان که این مطلب در حال نوشتن است جنگل‌های زاگرسی چند نقطه از کشور در حال سوختن است:

از منطقه کوهمره سرخی در استان فارس تا کوه‌های منطقه بهمئی در استان کهگیلویه و بویراحمد و بخش‌هایی از چهارمحال‌وبختیاری و حتی در کردستان. این فقط بخشی از تبعات ویرانگر خشک‌سالی برای سرزمین همیشه کم‌آب ایران است.

در دیگر نقاط کشور هم آمار و ارقام حکایت از وضعیت ترسناکی می‌دهند. از سد‌هایی که تنها ۴۰ درصد ظرفیت‌شان آب دارند تا استان‌های زیادی که امسال کمتر از ۲۰ یا ۳۰ درصد بارش سالانه بلندمدتشان را هم به خود ندیده‌اند.

در همین رابطه رئیس مرکز ملی خشک‌سالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی هم در مصاحبه‌ای ابعاد دیگری از این وضعیت بحرانی را تشریح کرده و بدتر اینکه گفته است «احتمال می‌رود که بارش‌ها در پاییز ۱۴۰۰ دیرتر از زمان نرمال آغاز شود. از‌این‌رو دوره خشک‌سالی طولانی خواهد بود».

احد وظیفه با اشاره به اینکه از ابتدای مهرماه تاکنون در کشور حدود ۱۳۰ میلی‌متر بارش داشته‌ایم، اظهار کرد: این میزان نسبت به میانگین بلندمدت کشور بیش از ۴۰ درصد کمتر است. وی با بیان اینکه درحال حاضر با کاهش جدی میزان بارش‌ها در استان‌های مختلف کشور روبه‌رو هستیم، به ایسنا گفت:

«در استان‌هایی مانند هرمزگان، سیستان‌و‌بلوچستان، فارس، کرمان، خراسان رضوی و خراسان جنوبی کمبود بارش‌ها بین ۵۰ تا ۸۵ درصد گزارش شده است. از سویی دیگر در غرب و جنوب غرب کشور در استان‌های کردستان، کرمانشاه، ایلام، لرستان و چها‌رمحال‌وبختیاری نیز کاهش بارش‌ها کاملا محسوس است.

برای مثال میزان بارش نرمال استان کرمانشاه سالانه ۴۸۰ میلی‌متر است، اما این استان تاکنون تنها ۵۰ درصد بارش سالانه خود را دریافت کرده است. به این نکته باید توجه کنیم که استان‌های غربی و جنوب غربی کشور از نظر بارش چشمه‌های ایران هستند و سالانه حدود ۷۰۰ میلی‌متر بارش دریافت می‌کنند که بخش قابل توجهی از بارش سالانه کشور است، اما متأسفانه طی سال آبی جاری اوضاع در این استان‌ها خوب نیست».

رئیس مرکز ملی خشک‌سالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی با اشاره به اینکه کاهش بارش‌ها اثری جدی روی آورد رودخانه‌ها گذاشته است، گفت: درحال حاضر تنش آبی در بسیاری از استان‌ها به‌ویژه استان‌های جنوبی مانند خوزستان محسوس است علاوه بر این بارش برف در ایران طی زمستان نیز بسیار کم و از سویی دیگر دمای هوا بالاتر از حد نرمال بود. از‌این‌رو ذخایر برف کاهش یافت و آورد رودخانه‌ها نیز نسبت به سال گذشته کاهش پیدا کرد».

در همین حال بر اساس اعلام وزارت نیرو ذخایر سد‌ها نیز در کشور وضعیت خوبی ندارد و در برخی از مناطق آب پشت سد‌ها نسبت به سال گذشته حدود ۴۰ درصد کمتر شده است. بر این اساس تالاب‌ها و دریاچه‌های کشور نیز شرایط خوبی ندارند. با تمامی این‌ها نیاز است که مسئولان از تمامی روش‌های مدیریت منابع آبی در کشور استفاده کنند. کشت تابستانه نیز در استان‌ها متوقف شود.

رئیس مرکز ملی خشک‌سالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با بیان اینکه مردم نیز باید بیشترین صرفه‌جویی را انجام دهند چراکه در‌حال حاضر هیچ‌گونه تعارفی نداریم و آب نیست، در بسیاری از مناطق نیز محدودیت منابع آبی شدید است، گفت:

دمای هوا در بهار ۱۴۰۰ حدود دو تا سه درجه بیشتر از میانگین بلندمدت کشور بوده است و پیش‌بینی می‌شود که دمای هوا در تابستان نیز کماکان بیشتر از میانگین بلندمدت باشد البته بی‌هنجاری دمایی در نیمه غربی ایران بیشتر خواهد بود و انتظار داریم که دمای هوا در استان‌هایی مثل کردستان، آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، زنجان و... حدود یک تا دو درجه سانتی‌گراد بیشتر از میانگین بلندمدت باشد.