دو متغیر مهم در رشد دلار

در آخرین روز مرداد، سکه امامی توانست از مرز حساس ۱۲ میلیون تومانی عبور کند. حوالی ساعت ۴ بعدازظهر روز یکشنبه، سکه با قیمت ۱۲ میلیون و ۵۰هزار تومان معامله شد که نزدیک به یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بیشتر از آخرین روز کاری بازار در تیرماه بود.

به گفته تحلیل‌گران فنی، در صورتی که سکه بالای مرز ۱۲ میلیون تومانی تثبیت شود، شانس صعود تا محدوده ۱۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان را خواهد داشت. البته فلز گران‌بهای داخلی در مردادماه توانست ۹/ ۱۳ درصد افزایش را تجربه کند و همین موضوع موجب شده است که برخی معامله‌گران انتظار اصلاح قیمت در ابتدای شهریور را داشته باشند.

مهم‌ترین عاملی که در نخستین روز کاری بازار، زمینه‌ساز مرز‌شکنی سکه امامی شد، رشد قیمت دلار بود. اسکناس آمریکایی که پیش از تعطیلات در کانال ۲۶ هزار تومانی قرار داشت، روز یکشنبه تا نقطه ۲۷ هزار و ۴۰۰ تومان رشد کرد.

ثبت این قیمت برای دلار به معنای رشد ۶/ ۱۱ درصدی در مقیاس ماهانه بود. اسکناس آمریکایی در حالی چنین رشدی را تجربه کرد که در تیرماه، تنها ۵/ ۲ درصد افزایش قیمت را به ثبت رسانده بود.

به گفته فعالان، دو دسته مجموعه عوامل در رشد قیمت دلار نقش داشتند. نخستین مجموعه عوامل افزایشی را می‌توان در دسته متغیر‌های سیاسی قرار داد. خبر‌های مربوط به برجام و کاهش امید به لغو تحریم‌ها در کنار افزایش تنش‌های منطقه‌ای مانند سقوط دولت افغانستان، زمینه‌ساز افزایش نگرانی معامله‌گران داخلی شد و به دنبال آن خرید‌های احتیاطی افزایش یافت.

برخی از نوسان‌گیران ارزی معتقدند که سقوط دولت افغانستان و ابهام شرایط معاملاتی در شهر هرات، زمینه‌ساز صعود قیمت دلار در بازار داخلی شده است. با وجود این، برخی موارد درباره تحلیل اثر هرات بر بازار داخلی از نگاه نوسان‌گیران پنهان مانده است. باید در نظر گرفت که با قطع موقت تجارت با افغانستان، واردات غیررسمی و ارزبری حاصل از آن کاهش پیدا خواهد کرد.

دومین دسته عوامل کمک‌کننده به رشد قیمت دلار، افزایش متغیر‌های پولی بود. بانک مرکزی آمار‌های کلان اقتصادی را در خردادماه منتشر کرد و این گزارش حاکی از رشد شدید پایه پولی در سه‌ماه ابتدایی امسال بود، امری که از استقراض دولت از بانک مرکزی خبر می‌داد.

افزایش سهم پول از نقدینگی، افزایش قابل‌توجه پایه پولی و کاهش جذابیت اوراق مواردی هستند که بیانگر افزایش انتظارات تورمی بودند. به نظر نمی‌رسد در تابستان در رفتار متغیر‌های یاد شده تغییر معناداری رخ داده باشد و معامله‌گران برای محافظت از خود در برابر تورم آتی احتمالی در بیشتر بازار‌ها در موقعیت خرید قرار گرفتند. بازار سهام و طلا نیز در مردادماه روند افزایشی داشتند.

دو مجموعه عوامل یاد شده در رشد قیمت دلار اثر داشتند و افزایش بهای اسکناس آمریکایی موجب شد تمایل برای خرید سکه نیز در بازار بالاتر برود.

در کنار این یک عامل خارجی و برون‌زا نیز در افزایش قیمت سکه موثر بود و آن، افزایش بهای اونس طلا در بازار‌های جهانی بود. به گفته برخی فعالان، اونس طلا با رشد اواسط مردادماه خود و نزدیک شدن به مرز هزار و ۸۰۰ دلاری در افزایشی شدن انتظارات بازیگران بازار سکه موثر بود.

بازار ارز در سال ۱۴۰۰ بیشتر خود را با موج اخبار هماهنگ کرده است. در بهار ۱۴۰۰ بیشتر معامله‌گران امیدوار بودند که مذاکرات ایران با طرف‌های غربی به نتیجه برسد و با برگشت طرفین به برجام، تحریم‌ها لغو شود. چنین انتظاری موجب شد در مقطعی از اردیبهشت ماه قیمت دلار حتی تا کانال ۲۱ هزار تومانی کاهش پیدا کند.

با این حال، به مرور خوش‌بینی‌های معامله‌گران کاهش یافت و با توقف مذاکرات هسته‌ای، انتظارات افزایشی تقویت شد.

نتیجه اینکه در دومین ماه تابستان، اسکناس آمریکایی نزدیک به ۳ هزار تومان رشد را به ثبت رساند. قیمت کنونی دلار بسیار پایین‌تر از سقف ۳۲ هزار تومانی مهرماه ۹۹ دلار است، ولی برخی معامله‌گران باور دارند که در صورت ادامه روند کنونی، سقف قبلی اسکناس آمریکایی شکسته خواهد شد.

این در حالی است که عده زیادی از معامله‌گران باور دارند که بازارساز اجازه رشد بیشتر قیمت را نخواهد داد و با تقویت عرضه ارز زمینه‌ساز نزول قیمت‌ها خواهد شد. گفته می‌شد که در بعدازظهر روز یکشنبه میزان عرضه بازارساز بالا رفته بود و به دنبال آن قیمت دلار در مسیر تعدیل قرار گرفت.

در شرایط کنونی، تحلیل‌گران فنی باور دارند که تثبیت دلار بالای محدوده ۲۷ هزار و ۷۰۰ تومان می‌تواند زمینه‌ساز رشد قیمت اسکناس آمریکایی تا محدوده ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان شود. اسکناس آمریکایی برای کاهش باید حتما حمایت ۲۷ هزار تومانی را از دست بدهد.

برخی فعالان اعتقاد دارند که دلار پس از رشد روز‌های اخیر نیاز به یک اصلاح قیمتی دارد. با این حال، عده دیگری باور دارند، جهت انتظارات تغییر کرده است و تا خبر مثبت و معناداری به بازار نرسد، افت خاصی برای دلار رخ نخواهد داد. بازار سکه نیز در روز‌های اخیر خود را بیشتر با تحرکات قیمتی دلار هماهنگ کرده است و در صورتی که دلار بالای محدوده ۲۷ هزار و ۵۰۰ تومانی باقی نماند، سکه نیز مرز ۱۲ میلیون تومانی را از دست خواهد داد.