چند خبر کوتاه و جالب از تازه‌های کتاب و ادبیات

هنوز زود بود: ابوالفضل خطیبی، شاهنامه‌شناس، پژوهشگر زبان و ادب فارسی و عضو هیات علمی فرهنگستان بود که ۲۱ دیماه امسال درگذشت. به مناسبت درگذشت او مراسم یادبودی در مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی برگزار شد. در این مراسم چهره‌های فرهنگی در سوگ و بزرگداشتش سخنانی عنوان کردند. از جمله مهمانان، ژاله آموزگار، استاد فرهنگ و زبان‌های باستانی و عضو شورای عالی علمی مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی بود.

او در یادبود خطیبی سوگنامه‌ای نوشته بود که در بخشی از آن آمده است: «هنوز خیلی زود بود که خطیبی عزیز با دوستانش وداع کند. او در آغاز دهه شصت زندگی‌اش بود؛ دوران شکفتگی و پس دادن آموخته‌ها. او هنوز بسیار سخن برای گفتن داشت. آیا در این وانفسای پژوهش، در بازار کساد سنجیده سخن گفتن، برای خواندن، آموختن و تحقیق کردن زمان گذاشتن، بدون چشم‌داشت مادی قلم زدن، برای یک واژه چندین منبع را بررسی کردن، برای دست‌یابی به یک نسخه دست به دامان این و آن شدن که از ویژگی‌های زنده‌یاد خطیبی بود، هنوز مشتری دارد؟

آیا خطیبی‌های دیگری هنوز هستند و خواهند بود؟ از نزدیکانش شنیدم که به دلیل وخامت حالش بی‌صبرانه در انتظار عمل پیوند بود، با دلی خوش و سرشار از آرزو‌های دراز که باز شاهنامه خواهد خواند و باز تحقیق خواهد کرد و باز خواهد نوشت، راهی اتاق عمل شد تا کبد دیگری از شخص درگذشته دیگری جانشین عضو او شود. غافل از این‌که جسم و روان او بیگانه‌پذیر نبود. پس قدر خودی‌ها را بدانیم بیش از آن‌که از دست‌شان بدهیم. بیگانه خودی نمی‌شود.»

نامزد‌های جایزه «ابوالحسن نجفی»

در سال‌های اخیر، به خاطر وجود مشکلات فراوان، جوایز مختلف ادبی کم‌کم تعطیل شدند؛ البته مقصود بیشتر جوایز خصوصی است. در این بین جوایز دولتی به حیات خود ادامه دادند، اما مخاطبان دیگر چندان از فهرست‌شان استقبال نمی‌کردند. با این حال، اما جایزه «ابوالحسن نجفی» همچنان یکی از مهم‌ترین جوایز در ایران در حوزه ترجمه است.

هیات داوران امسال جایزه استاد ابوالحسن نجفی متشکل از ضیاء موحد، مهستی بحرینی، عبدالله کوثری، حسین معصومی‌همدانی، موسی اسوار، امید طبیب‌زاده و آبتین گلکار هستند با دبیری علی‌اصغر محمدخانی. آن‌ها پس از بررسی ۸۳ اثر ارسالی به دبیرخانه، فهرست نامزد‌های راه‌یافته به مرحله نهایی ششمین دوره این جایزه را به این شرح اعلام کردند: ۱. «دروازه خورشید»، الیاس خوری، نرگس قندیل‌زاده، نشر نی، ۲. هنوز دوستت دارم»، سیسیلیا آهرن، سارا پالیدی، نشر مون، ۳. «تاریخچه تراکتور‌ها به اوکراینی»، مارینا لویتسکا، خاطره کردکریمی، نشر برج، ۴. «ژنرال دلاروره»، ایندرو مونتانللی، وازریک درساهاکیان، نشر نو، ۵. «در جست‌وجوی یک پیوند»، کارسون مکالرز، حانیه پدرام، نشر بیدگل، ۶. «ترز راکن»، امیل زولا، محمد نجابتی، انتشارات فرهنگ معاصر،

۷. «روز ملخ»، ناتانیل وست، فرید دبیرمقدم، نشر ماهی، ۸. «انقلابی‌ها دوباره دست به کار می‌شوند»، مائورو خاویر کاردناس، طهورا آیتی، نشر برج، ۹. «نقشه و قلمرو»، میشل اوئلبک، ابوالفضل الله‌دادی، نشر نو. جایزه «ابوالحسن نجفی» هرساله به منظور احترام و پاسداشت خدماتی که او به فرهنگ و ادب و عرصه ترجمه این مرز و بوم کرده، به بهترین ترجمه رمان و مجموعه داستان کوتاهی که در یک سال گذشته منتشر شده، اهدا می‌شود.

این ویرانه، خانه کیست؟

خانه منتسب به «عارف قزوینی» سال‌هاست وضعیت خوبی ندارد و با وجود وعده‌های واهی به عنوان یک ویرانه آخرین نفس‌هایش را می‌کشد. نگران‌کننده‌تر آن‌که این خانه قاجاری که غفلت به بند بند آن نفوذ کرده، عاقبت به چه سرنوشتی دچار خواهد شد؟ ابوالقاسم عارف قزوینی، شاعر و تصنیف‌ساز قزوینی و سراینده شعر شناخته شده «از خون جوانان وطن لاله دمیده» است.

به گزارش ایسنا، تقریبا بخش زیادی از خانه او تخریب شده است و حتی ثبت این خانه در فهرست میراث ملی در سال ۱۳۸۴ که می‌توانست قدم مؤثری برای نجات آن باشد، فایده‌ای نداشته است. سال ۱۳۹۵ دوستداران میراث فرهنگی، نسبت به وضعیت خانه منسوب به عارف قزوینی که به بیغوله‌ای شبیه شده بود، هشدار دادند، اما متولیانی مانند میراث فرهنگی و شهرداری قزوین در تمام این سال‌ها از آن غفلت کردند. مالکان خانه هم که به گفته الهام حاجی ملکی ـ دبیر انجمن دوستداران یادمان‌ها و کارشناس مرمت بنا‌ها و بافت‌های تاریخی ـ که از وارثان «عارف قزوینی» نیستند، گویی دغدغه‌ای برای حفظ این خانه تاریخی ندارند.

سعید زارع‌پور ـ کنش‌گر میراث‌فرهنگی قزوین ـ اکنون در سال‌مرگ این شاعر ملی سری به این خانه زده و درباره آخرین وضعیت آن به ایسنا گفته: «برای حفظ خانه منتسب به «عارف» چند باری از سوی شهرداری وعده‌هایی داده شد، اما سرانجامِ تمام این وعده‌ها به وضعیت کنونی خانه «عارف» منتهی شده است!» شهردار وقت قزوین در سال ۱۳۹۹ نیز گفته بود: «خانه تاریخی عارف قزوینی، شاعر شهیر استان را به موزه موسیقی قزوین تبدیل کنیم»!

سروده‌هایی از کره جنوبی

سعیدرضا اتحادی، مترجم زبان کره‌ای و کارشناس شرق آسیا که پیش‌تر مجموعه شعر‌هایی از شاعران کره با عنوان‌های «گل‌های آزالیا»، «گل‌های کاملیا» و «دنیا از چشم کلاغ» در نشر «پرنده» منتشر کرده بود، حالا مجموعه شعری از دو شاعر کره‌ای «یون دونگ جو» و «لی یوک سَا» را با عنوان «آسمان و باد و شعر و ستاره» به بازار کتاب عرضه کرده است. این مترجم درباره ترجمه از زبان کره‌ای به ایسنا گفته: «در ایران اولین کسی هستم که به صورت آکادمیک زبان کره‌ای خوانده‌ام.

تاجایی که می‌دانم تاکنون کتابی نداشتیم که به صورت مستقیم از زبان کره‌ای ترجمه شده باشد. اولین کتابی که از زبان کره‌ای ترجمه کردم، «دموکراسی پس از دموکراتیزاسیون» بود و بعد سراغ شعر رفتم.» اتحادی درباره این‌که آیا رفتن سراغ ادبیات کره به دلیل توجه و علاقه نوجوانان به فیلم و موسیقی ادبیات بوده است، گفت: «کتاب جدیدی با عنوان «شناخت فرهنگ کره» دارم که در روز‌های آینده راهی بازار خواهد شد و این موضوعات در آن توضیح داده شده است.

ما با یک موج کره‌ای مواجه هستیم که فقط مخصوص ایران نیست، حتی می‌شود گفت، چون در ایران به صورت غیررسمی پاگرفته است، موج به آن معنا نبوده است. این موج کره‌ای، آمریکا، اروپا و کشور‌های آسیایی را گرفته است. ابتدا با سریال‌هایش شروع شد، بعد موسیقی و فیلم سینمایی. ادبیات کره هنوز در سطح جهان شناخته‌شده نیست. هرچند کره ۱۰ سال پیش حرکتی را برای معرفی ادبیات خود شروع کرد تا بتواند جایگاهی برای ادبیات کشورش درست کرد.»

منبع: روزنامه هفت صبح