تصاویر؛ نگاهی به فیلم «مادران جوان»؛ برنده جایزه بهترین فیلمنامه جشنواره کن ۲۰۲۵

فرادید| برادران ژان-پیر و لوک داردن، فیلم‌سازان بلژیکی شناخته‌شده‌ای هستند که با درام‌های انسانی و دقیق‌شان دو بار نخل طلای جشنواره کن را به خانه برده‌اند؛ یک‌بار با روزتا در سال ۱۹۹۹ و بار دیگر با بچه در ۲۰۰۵. حالا آن‌ها با فیلم تازه‌ای به نام «مادران جوان» (Young Mothers) بازگشته‌اند؛ درامی اجتماعی با امضای آشنا اما همچنان زنده و حساس.

به گزارش فرادید؛ فیلم «مادران جوان» که اخیرا در بخش مسابقه کن ۲۰۲۵ به نمایش درآمد، سراغ زندگی چند دختر نوجوان رفته که پیش از آن‌که فرصتی برای بزرگ‌شدن داشته باشند، مادر شده‌اند.

این فیلم در نهایت توانست جایزه بهترین فیلمنامه جشنواره کن امسال را از آن خود کند.

معرفی فیلم «مادران جوان»

«مادران جوان» داستان پنج دختر نوجوان است که هر یک به دلایلی، خیلی زود وارد دنیای مادری شده‌اند. جسیکا که چیزی از مادرش نمی‌داند جز این‌که او را در پرورشگاه رها کرده، در آستانه تولد فرزندش به دنبال زنی است که به گفته خودش بدتر از هر حیوانی با او رفتار کرده.

پرلا، دختری با پدری الکلی و خشونت‌طلب، امیدوار است با آزادی دوست‌پسرش از بازداشتگاه، خانواده‌ای واقعی بسازد. آریان، ۱۵ ساله، از خانه‌ای آشفته و پرتنش آمده و حالا میان رد یا پذیرش کمک مادر خودش سرگردان است. جولی که همراه دوست‌پسرش با اعتیاد مبارزه می‌کند، از ترس بازگشت به گذشته حتی جرئت خروج از پناهگاه را ندارد. و نایما، امیدوار و مصمم، آماده است که با شغلی تازه در راه‌آهن، پناهگاه را ترک کند و وارد دنیای تازه‌ای شود.

برادران داردن با سبک آشنای خود یعنی رئالیسم اجتماعی دقیق و بدون زرق‌وبرق، بار دیگر به سراغ آدم‌هایی رفته‌اند که اغلب از نگاه دوربین سینما جا می‌مانند. آن‌ها از بازیگران حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای در کنار هم استفاده می‌کنند؛ مثل بابِت فِربک، بازیگر ۱۹ ساله‌ای که با حضورش در نقش جسیکا، نقش‌ محوری فیلم را شکل داده است. دوربین نیز، مطابق معمول آثار داردن‌ها، در نزدیکی بازیگران حرکت می‌کند؛ بی‌واسطه و بی‌قطع، طوری که انگار مخاطب خودش در میان این دختران ایستاده.

محل وقوع داستان شهری صنعتی در ناحیه فرانسوی‌زبان بلژیک است؛ جایی مانند «سِره»، با پس‌زمینه‌ای خاکستری، پر از خانه‌های سازمانی، خشونت خانوادگی، فقر، ترک تحصیل و اعتیاد. پناهگاهِ مادران نوجوان در دل همین فضا جای دارد؛ نقطه‌ای موقت میان گذشته‌ای شکست‌خورده و آینده‌ای نامعلوم.

تحلیل و نقد فیلم «مادران جوان»

فیلم «مادران جوان»در نگاه اول ممکن است شبیه گزارشی مستند از وضعیت آسیب‌دیدگان اجتماعی به‌نظر برسد؛ مجموعه‌ای از مشکلات مانند اعتیاد، خشونت خانگی، فقر مزمن، و رهاشدگی که در قالب پنج داستان موازی روایت می‌شوند. اما مهارت برادران داردن در همین‌جاست: آن‌ها از دل واقعیت‌های تلخ، روایت‌هایی زنده، پرجزییات و انسانی بیرون می‌کشند؛ بدون شعار، بدون سانتی‌مانتالیسم و بدون دخالت احساسات تزئینی.

در این فیلم، تراژدی‌ها با صدای بلند فریاد زده نمی‌شوند. سکوت‌های دختران، دست‌های لرزانشان حین آماده‌کردن شیرخشک یا جمله‌ای ساده مثل «می‌تونی به بچه‌م ساز یاد بدی؟» عمق رنج‌ها را آشکار می‌کند. روایت‌های جداگانه به‌خوبی با هم تنیده شده‌اند و تضاد میان سقوط و بازسازی در زندگی دختران، به‌جای ساختار دوگانه پیروزی و شکست، در طیفی پیوسته جریان دارد. نقطه قوت دیگر فیلم، رابطه میان دختران است؛ هم‌بستگیِ نانوشته و محافظانه‌ای که گاهی از هر مددکار و مشاوری مؤثرتر است.

داردن‌ها از زبان و دوربین برای ساختن دنیایی استفاده می‌کنند که در آن مادر بودن بیش از آن‌که غریزی باشد، نیازمند آموزش، صبوری و شانس است. «مادران جوان » تماشاگر را نه صرفاً به دلسوزی، بلکه به درک دعوت می‌کند.