دایرۀ سنگی دوران روم باستان در جریان ساخت یک حوضچۀ نگهداری آب کشف شد
باستان‌شناسان در ایالت باواریا در آلمان چیزی را کشف کرده‌اند که به نظر می‌رسد پایه‌های یک گورتپه بزرگ رومی باشد؛ یافته‌ای که کارشناسان را شگفت‌زده کرده و نوری تازه بر حضور رومیان در استان باستانی رائتیا در جنوب آلمان افکنده است.
فرادید| اداره‌ی ایالتی حفاظت از آثار باستانی باواریا (BLfD) اعلام کرده که بقایای به‌دست‌آمده نزدیک روستای وُلکِرتشوفن در منطقه‌ی آیشتات، به احتمال زیاد پایه‌های یک تومولوس (گورتپه رومی) است؛ سازه‌ای سنگی و دایره‌ای که در دوران روم باستان به عنوان بنای یادبود تدفینی ساخته می‌شد.
به گزارش فرادید، آنچه این کشف را شگفت‌انگیز کرده، کمیابی چنین آرامگاه‌های پرشکوهی در رائتیا است، جایی که آثار مشابه کمابیش ناشناخته‌اند.
دایره‌ی سنگی شگفت‌انگیز با داستانی پنهان
در جریان حفاری‌ها حلقه‌ای سنگی به قطر حدود ۱۲ متر کشف شده که بادقت ساخته شده و درست کنار یک جاده‌ی رومی باستانی قرار داشته است. در بخش جنوبی آن، بخشی مربعی به ابعاد دو در دو متر یافت شد که شاید پایه‌ی یک سنگ‌نوشته یا تندیس بوده است. با وجود ظاهر باشکوه سازه، فضای درونی آن کاملاً خالی بود.
پروفسور ماتیاس فایل، محافظ کل BLfDگفته: «کشف یک بنای تدفینی با این ابعاد و از این دوره در این منطقه کاملاً غیرمنتظره بود. گورتپه در امتداد یکی از مسیرهای مهم حمل‌ونقل رومی قرار داشته است. خانواده‌ی صاحب مقبره آن را به‌عنوان یادبودی بسیار چشمگیر برپا کردند که هم مکانی برای یادآوری و هم نمادی از جایگاه اجتماعی آنان بود.»
باستان‌شناسان یک ضمیمه‌ی مربعی به ابعاد دو در دو متر کشف کردند. احتمالاً این ضمیمه پایه‌ی یک ستون یادبود یا تندیس رومی بوده است
به‌طرز شگفت‌انگیزی، درون سازه هیچ بقایای انسانی یا اشیای تدفینی یافت نشد. این موضوع پژوهشگران را به این نتیجه رساند که بنا یک آرامگاه واقعی نیست، بلکه نوعی کِنوتاف (آرامگاه نمادین) است، بنایی یادبود برای بزرگداشت فردی که در جایی دیگر به خاک سپرده شده بود.
چنین یادمان‌هایی در روم باستان معمولاً به افتخار افراد برجسته یا خانواده‌های اشرافی ساخته می‌شدند و نشانه‌ای از اعتبار و منزلت اجتماعی آنان به شمار می‌رفتند.
موقعیت جغرافیایی این بنا نیز از این تفسیر پشتیبانی می‌کند. این بنا نزدیک جاده‌ای رومی واقع شده که ناسنفلس را به دره‌ی آلتموهل متصل می‌کرد و همچنین در مجاورت بقایای یک عمارت روستایی رومی قرار دارد. در نتیجه احتمال می‌رود که شخص گرامی‌داشته‌شده از اشراف محلی بوده باشد.
این کشف در پاییز ۲۰۲۴ و هنگام اجرای عملیات ساخت حوضچه‌ی نگهداری آب باران انجام شد. باستان‌شناسانی که پروژه را همراهی می‌کردند، از ثبت منطقه به عنوان محوطه باستانی آگاه بودند. در لایه‌های زیرین، آثار استقرارهای ماقبل‌تاریخی و قطعات سفالینه یافت شد، اما نمایان شدن پایه‌ی دایره‌ای سنگی کاملاً غیرمنتظره بود.
در دنیای رومی، گورتپه‌ها شکل تدفینی شناخته‌شده‌ای در سراسر اروپای مرکزی و ایتالیا بودند. در استان‌های شمال‌غربی امپراتوری، از جمله رائتیا، این گونه بناها از قرن نخست میلادی به بعد رواج یافتند. برخی از آن‌ها بر فراز گورتپه‌های عصر برنز یا آهن ساخته می‌شدند که نشانه‌ای از تداوم سنت‌ها و اقتباس فرهنگی بود.
به باور باستان‌شناسان، گورتپه وولکرتشوفن هم احتمالاً نمونه‌ای از آمیختگی اثرات معماری مدیترانه‌ای با آیین‌های تدفینی سلتیک است.
BLfD در بیانیه‌ای افزود: «در حالی که پایه‌های سنگی این بنا به روشنی از الگوهای رومی پیروی می‌کند، بیشتر گورتپه‌های این منطقه مربوط به دوران پیش‌رومی هستند. از این رو، گورتپه ولکرتشوفن یافته‌ای استثنایی و مهم برای درک تبادل فرهنگی در استان رائتیا است.»
دایره‌ی سنگی که در شمال‌شرقی روستای ولکرتشوفن کشف شد
اگرچه از منطقه‌ی آگسبورگ چندین آرامگاه رومی شناخته شده، اما گورتپه‌هایی با دیوارهای سنگی حلقوی با این ابعاد و کیفیت در باواریا بسیار نادر هستند. بنابراین بنای تدفینی ولکرتشوفن مدرکی ارزشمند به شواهد باستان‌شناسی محسوب می‌شود و دیدگاه‌های تازه‌ای درباره‌ی آیین‌های تدفین و یادبود میان ساکنان رومی استان رائتیا ارائه می‌دهد.
کارشناسان بر اهمیت این کشف برای پژوهش‌های آینده تأکید کرده و می‌گویند: «این یافته نشان می‌دهد چگونه معماری و سنت‌های نمادین رومی با مناظر محلی سازگار شدند و یادمان‌هایی پدید آوردند که نه‌تنها کارکردی آیینی داشتند، بلکه بیانی سیاسی و اجتماعی هم بودند.»
مترجم: زهرا ذوالقدر
