زیر پوست نوسان دلار

دنیای اقتصاد نوشت: نوسانات دلار در بازار داخلی در یک ماه گذشته افزایش یافته است، ولی قیمت این ارز متناسب با تقویت آن در بازارهای جهانی بالا نرفته است. قیمت دلار در 30روزگذشته حدود 150 تومان رشد کرد تا از ابتدای کانال 3 هزار و 600 تومان فاصله بگیرد و در نهایت روز گذشته حتی از سطح 3 هزار و 750 تومان عبور کند. با رشد قیمت دلار و افزایش دامنه نوسانات، از یکسو انتظارات معامله‌گران ارزی تغییر کرده و از سوی دیگر، سیاست‌گذار ارزی برای کنترل نوسانات ارزی تحت فشار بیشتری قرار گرفته است، البته کسانی که در حال حاضر از سیاست گذار انتظار کنترل نوسان را دارند، پیش تر حتی خواستار کاهش قیمت‌ها بودند.

این در حالی است که چنین انتظاراتی شاید مطابق با عوامل بنیادی و وضعیت قیمت‌ها در بازارهای جهانی نباشد، موضوعی که در نهایت می‌تواند منجر به سودجویی نوسان گیران ارزی از این ناهماهنگی‌ها شود.

دامنه نوسانات دلار در دو ماه گذشته افزایش یافته است. انحراف معیار شاخص ارزی در دو ماه ابتدایی پاییز در حالی به 29 تومان رسید که این میزان برای 8 ماه ابتدایی سال حدود 53 تومان بود. در واقع می‌توان گفت بخش زیادی از افزایش دامنه نوسان سال 95 در نتیجه نوسانات مهر و آبان بازار ارز بوده است.

با این حال، بررسی‌ها نشان می‌دهد که میزان انحراف معیار دلار در 8 ماه ابتدایی سال‌های 93 و 94 نیز اختلاف چندانی با سال جاری نداشته است و حتی کمی بیشتر بوده است. انحراف معیار برای 8 ماه ابتدایی سال‌های 93 و 94 به ترتیب63 و 69 تومان بود. به این ترتیب، می‌توان گفت برخلاف انتظارات میزان دامنه نوسانات در سال جاری نه تنها تغییر فاحشی نسبت به سال‌های گذشته ندارد، بلکه کمتر بوده است. این در حالی است که در پاییز سال جاری شاخص دلار در بازارهای جهانی به طرز کم‌سابقه‌ای تقویت شده است.

شاخص دلار پس از گذشت 14 سال در آبان سال جاری برای اولین بار از مرز 101 واحد عبور کرد و در دوماه ابتدایی پاییز 95 حدود 6/ 5 درصد تقویت شد. قیمت دلار در بازارداخلی نیز در ماه‌های اول و دوم پاییز در مسیر افزایشی قرار گرفت. البته میزان افزایش در بازار داخلی بسیار کمتر از بازارهای جهانی و حدود 2/ 3 درصد بود. در همین بازه زمانی، نرخ رسمی دلار حتی رشد کمتر از 2 درصد را تجربه کرد که تقریبا 3 برابر کمتر از میزان افزایش آن در بازارهای جهانی بود.

به این ترتیب، سیاست گذار تا حدی به تقویت دلار در بازارهای جهانی واکنش نشان داده است، ولی شیب افزایشی بازار داخلی متناسب با تحولات جهانی نبوده است. در این وضعیت، از آنجایی که میزان افزایش بازار داخلی متناسب با متغیرهای جهانی نبوده است، ممکن است زمینه را برای آربیتراژ ارز و سودجویی عده‌ای نوسان گیر فراهم کند. البته اگر روند قیمت دلار در بازار داخلی و بازارهای جهانی را از ابتدای سال مقایسه کنیم، مشاهده می‌شود که تقریبا هر دو متناسب با یکدیگر رشد کرده‌اند، با این حال در اینجا نباید یک نکته را نادیده گرفت و آن تورم انباشته‌ای است که از گذشته وجود داشته است.