سندرم تصمیمِ سالِ نو!

وحید شامخی، مشاور مدیریت استراتژیک | به عید نوروز که نزدیک می‌شویم و حال‌وهوای عید ما را فرا می‌گیرد، معمولا به تصمیمات جدید هم فکر می‌کنیم. مثلا اینکه در سال جدید می‌خواهم سالم‌تر غذا بخورم، وزنم را کم کنم یا بیشتر ورزش کنم. شغل بهتری پیدا کنم. سیگار را کنار بگذارم.

برای رشد فردی‌ام بیشتر زمان بگذارم. با خانواده بیشتر وقت بگذرانم. بیشتر کتاب بخوانم و تصمیمات دیگری از این قبیل. تحقیقاتی در این زمینه انجام شده که نشان می‌دهد به‌طور متوسط تنها هشت درصد افراد به اهدافی که در ابتدای سال به آن فکر کرده و در موردش تصمیم گرفته بودند می‌رسند!

و نکته جالب‌تر اینکه تقریبا این تصمیمات و اهداف هر سال ثابت هستند و تنها افراد در ابتدای هر سال جدید آن‌ها را به خود یادآوری می‌کنند! حتی آن‌قدر این مسئله فراگیر است که واژه‌ای هم برایش گفته می‌شود؛ سندرم سال جدید که شاید بهتر باشد بگوییم سندرم تصمیمِ سالِ نو! تصمیمات بزرگ، اما غیرعملی و فراموش‌شدنی تا ابتدای سال بعد که دوباره سروکله‌شان پیدا می‌شود! علت این سندرم چیست؟

مطالعاتی که در این زمینه انجام شده چهار اشتباه متداول را مشخص می‌کند. یک، تمرکز روی تعداد زیادی موضوع برای تغییر در یک سال! دو، شروع اشتباه از چیز‌هایی که عادت‌های خیلی جدی ما هستند و به این راحتی‌ها نمی‌شود آن‌ها را تغییر داد! سه، نداشتن برنامه عملیاتی برای اهداف سال جدیدمان! و چهار، ذهنیت کوتاه‌مدت که باعث می‌شود هرچه زودتر منتظر نتیجه باشیم چراکه مواردی که زمان‌بر باشد را اصلا دوست نداریم!

خب حالا چه می‌شود کرد؟ چه کار کنیم که برای سال ٩٧ تصمیمات بهتر و اهداف دقیق‌تری داشته باشیم و کمتر دچار سندرم تصمیم سال نو شویم؟ چهار گام را دنبال کنیم. گام اول اینکه نگاهی به سال ٩٦ خودمان داشته باشیم.

وقایع برجسته‌ای که داشتیم، بزرگ‌ترین دستاوردهایمان و همین‌طور چالش‌هایی که با آن‌ها مواجه شدیم، چیز‌هایی که یاد گرفتیم، افراد قابل‌اعتماد و مثبتی که شناختیم و در نهایت مقایسه اسفند ٩٥ با اسفند ٩٦ که در مجموع سال مثبت و رو‌به‌رشدی داشته‌ایم یا برعکس؟! گام دوم اینکه می‌خواهیم سال ٩٧ چه آدمی باشیم؟ به قول یکی از نویسندگان قرن ١٩ زندگی یک سفر است، نه مقصد!

ما هر سال در سفر زندگی‌مان به منزلگاه‌های مختلفی می‌رسیم و از آن‌ها عبور می‌کنیم. هر کدام از این منزلگاه‌ها ما را تبدیل به آدم جدیدی می‌کند. اینکه مقصدی که برای سال ٩٧ خود در نظر گرفته‌ایم، کجاست و ما را تبدیل به چه آدمی می‌کند، گام دوم اتخاذ تصمیمات بهتر برای سال ٩٧ است.

گام سوم اینکه وقتی موقعیت جدید موردنظرمان برای سال ٩٧ را تعریف کردیم، حال می‌توانیم یک تِم برای سال جدیدمان تعریف کنیم. ممکن است برای یک نفر تم سالِ جدیدش سلامتی باشد. برای یک نفر یادگیری زبان جدید باشد. برای یک نفر شادی باشد.

برای مثال یکی از نویسندگان و افراد اثرگذار در فضای مجازی دنیا می‌گوید من در سال ٢٠١٤ دنبال سلامتی بودم؛ سال ٢٠١٥ استقلال مالی، سال ٢٠١٦ دنبال‌کردن علایقم و سال ٢٠١٧ رشد کسب‌وکارم.... تِم سال کمک‌مان می‌کند تا تمرکز ویژه‌ای روی یکی از ابعاد شخصی‌مان داشته باشیم و در نهایت، در چند سال به آنچه دنبال می‌کنیم نزدیک و نزدیک‌تر شویم.

گام چهارم اینکه براساس تِمی که برای سال‌مان انتخاب کردیم، حالا وقتش است که چند هدف روشن و واضح برای خودمان مشخص کنیم و در ادامه سال، تحقق آن‌ها را در بازه‌های مختلف برای خودمان رصد کنیم. برای مثال اگر تِم سال ٩٧ برای ما سلامتی است، می‌توانیم دو هدف تعریف کنیم.

یکی انتهای شهریور و یکی انتهای اسفند؛ تا انتهای شهریور باید پنج کیلوگرم وزن‌مان کم شده باشد و تا انتهای اسفند ١٠ کیلوگرم. برای تحقق این اهداف هم برنامه پیاده‌روی هفتگی، رژیم غذایی و یک ورزش را دنبال می‌کنیم.

هدف‌گذاری و رشد فردی به زمان خاصی نیاز ندارد. هر روز و هر ساعت ممکن است زمان مناسب این کار باشد. اما فرصت عید، سال نو و تحویل سال، یک فرصت ویژه برای این تصمیمات است.

به قول یک اندیشمند معاصر، گرچه هر روز به ما اجازه می‌دهد که یک شروع تازه داشته باشیم، اما شروع سال جدید یک شروع روی همه شروع‌های هر روزمان است! شروع برای دنبال‌کردن آرزو‌های بزرگ‌مان! آقای «والت دیسنی» می‌گفت: همه آرزو‌های ما می‌توانند به حقیقت بپیوندند؛ اگر ما شجاعت دنبال‌کردنشان را داشته باشیم.