نحوه مراقبت از دندان های ارتودنسی شده قبل، حین و بعد از دوره درمان

بسیاری از افرادی که از داشتن دندان‌هایی نامرتب و کج رنج می‌برند، ارتودنسی را به عنوان بهترین روش درمانی انتخاب می‌کنند. اما برای اینکه در پایان مدت درمان و بعد از پرداخت هزینه‌های بالا و گاهی تحمل درد و سختی، دندان‌هایی مرتب داشته باشند، باید با نحوه مراقبت از دندان‌های ارتودنسی شده، آشنایی کامل داشته باشند. گرچه تنها دانستن این موارد مهم نیست بلکه باید بطور کامل آن‌ها را رعایت کرد. در ادامه این مقاله، بیشتر با این موضوع آشنا خواهیم شد.

تشخیص صحیح؛ مهم ترین مورد در مراقبت های قبل از ارتودنسی

مهم‌ترین نکته‌ای که در مراقبت از دندان ارتودنسی شده قبل از آغاز دوره درمان اهمیت دارد، تشخیص صحیح است. زیرا تشخیص اینکه کدام دندان باید کشیده شود، چه مقدار فضا برای جابجایی دندان‌ها نیاز است، بهترین نوع ارتودنسی متناسب با وضعیت دهان و دندان و شرایط فرد کدام است و... را تنها یک متخصص مجرب می‌تواند تشخیص دهد. در واقع به همین دلیل است که اغلب افراد ترجیح می‌دهند درمان‌ مشکلات مربوط به دهان و دندان خود مانند ارتودنسی را زیرنظر متخصص ارتودنسی در مشهد یا تهران به عنوان کلانشهرهایی که دارای دندانپزشکان متخصص و مجرب و همچنین مجهز به کلینیک‌های فوق حرفه‌ای دندانپزشکی هستند، انجام دهند.

دندانپزشک متخصص ارتودنسی با تکیه بر تخصص و تجربه خود، درمان ارتودنسی را به گونه‌ای برای مراجعه کنندگان خود انجام می‌دهد تا هیچ یک از مشکلات رایج از قبیل پوسیدگی دندان در ارتودنسی، تحمل درد شدید در بازه درمانی، قرار گرفتن دندان‌ها در موقعیتی نامناسب و... را در طول درمان ارتودنسی تجربه نکنند.

برای کاهش درد دندان ارتودنسی شده چه کار باید کرد؟

در اولین روزهایی که براکت‌های ارتودنسی روی دندان‌ها قرار می‌گیرند، فرد با احساس درد یا گاهی حساسیت نسبت به آن‌ها روبه رو خواهدشد. تا جاییکه در برخی مواقع غذا خوردن یا صحبت کردن برایش مشکل می‌شود. به همین خاطر از مهم‌ترین کارهایی که در روزهای ابتدایی به عنوان مراقبت از دندان ارتودنسی شده باید انجام داد، موارد زیر هستند:

• استفاده از موم ارتودنسی
• استفاده از کمپرس سرد
• انتخاب رژیم غذایی مناسب و مصرف غذاهای نرم
• مصرف داروهای مسکن OTC
• مصرف خوراکی‌های سرد مانند بستنی
• اجتناب از خوردن غذاهای اسیدی
• شستن دهان با آب نمک

مراقبت های حین ارتودنسی کدام است؟

بعد از اینکه نگین ارتودنسی یا همان براکت‌ها روی دندان‌ها قرار گرفتند، مراقبت از دندان ارتودنسی شده آغاز خواهدشد. در این زمان متخصص ارتودنسی، توضیحات لازم را ارائه می‌دهد. اما توجه و رعایت این نکات به عهده خود فرد خواهدبود. باید بدانید مراقبت از دندان ارتودنسی شده در روز اول، هیچ تفاوتی با دیگر روزهای درمان نخواهد داشت. بطوریکه بایستی از غذا و میوه‌هایی مانند:

• موز
• ماست
• پرتقال
• ماکارانی
• نودل
• سوپ
• پوره سیب زمینی
• لوبیا پخته
• نان نرم
• غذاهای گوشتی نرم و بدون استخوان
• آش
• فرنی و... استفاده شود.

استفاده از مسواک ارتودنسی؛ مهم ترین نکته در مراقبت حین ارتودنسی

برای انتخاب مسواک مناسب برای ارتودنسی به منظور مراقبت‌های لازم حین دندان‌های ارتودنسی شده، باید با پزشک‌تان مشورت کنید. اما معمولا استفاده از مسواکی نرم را توصیه کرده که باید بعداز 3 ماه، تعویض شود. بهتر است در بازه درمانی، روزی 3 الی 4 بار مسواک زده که هر دوره مسواک زدن، باید 2 دقیقه طول بکشد. مسواک زدن دندان‌های ارتودنسی شده باید با دقت انجام شود تا تمامی ذرات باقی مانده بطورکامل خارج شوند. چراکه این کار مهم‌ترین نکته در مراقبت دندان حین ارتودنسی خواهدبود.

نخ دندان را هنگام ارتودنسی از یاد نبرید

استفاده از نخ دندان در کنار مسواک زدن، مزایای زیادی در مراقبت دندان در حین ارتودنسی دارد. چراکه برخی قسمت‌ها از دسترسی مسواک خارج بوده و با کمک نخ دندان می‌توان ذرات باقی مانده را خارج کرد. برای اینکار باید نخ را به آرامی از بین سیم‌ها عبور داده و به آرامی بکشید. حواس‌تان باشد نخ دندان را نباید بصورت عمودی و اره‌ای بین دندان‌های ارتودنسی شده کشید.

استفاده از دهانشویه را در طول درمان ارتودنسی فراموش نکنید

بهترین دهانشویه‌ها برای ارتودنسی آن‌هایی هستند که حاوی آنتی باکتریال و درصد مناسب فلوراید برای این بازه درمانی باشند. هرچند نباید بین مسواک و استفاده از دهانشویه یک کدام را انتخاب کرد. استفاده از دهانشویه برای ارتودنسی به این شکل است که آن را باید به مدت 30 ثانیه در دهان چرخانده و سپس بیرون بریزید. حواستان باشد دهانشویه را قورت ندهید و تا 1 ساعت از خوردن غذا پرهیز کنید. برای انتخاب دهانشویه مناسب ارتودنسی این موضوع را با دندانپزشک خود در میان بگذارید.

دیگر مورد مراقبت حین ارتودنسی، استفاده از خمیر دندان مخصوص ارتودنسی است

معمولا در طول درمان ارتودنسی لازم است از خمیردندان‌های معمولی استفاده نشود. زیرا در این بازه زمانی، احتمال پوسیدگی دندان‌ها بالاتر خواهدبود. خمیردندان مخصوص ارتودنسی، دارای درصدی مشخص و کنترل شده از فلوراید بوده و در پیشگیری از پوسیدگی دندان بسیار موثرند. درصورتی که قصد دارید بهترین مارک را برای خمیردندان ارتودنسی انتخاب کنید، می‌توانید از پزشک متخصص خود کمک بگیرید.

در طول درمان ارتودنسی، مراجعه و چکاپ منظم را از یاد نبرید

تا زمانی که سیم‌ها و براکت‌های ارتودنسی روی دندان‌ها قرار دارند، باید بطور منظم توسط ارتودنتیست چکاپ و بررسی شوند. زیرا قبل از آغاز درمان، با کشیدن دندان برای ارتودنسی، فضایی خالی را ایجاد کرده تا دندان‌ها حرکت کرده و در جایگاهی مناسب قرار بگیرند. در این مدت باید متخصص ارتودنتیست، طول سیم‌ها را تغییر داده تا با کشش ایجاد شده جابجایی دندان صورت گیرد. اگر به این مورد به عنوان یکی از مراقبت‌های دندان حین ارتودنسی بی‌توجه باشید، ممکن است دندانی به طور کامل جابجا شود. بنابراین باید تمام مراحل درمانی از ابتدا انجام شود.

کدام خوراکی ها در طول درمان ارتودنسی ممنوع هستند؟

در طول درمان ارتودنسی باید از مصرف برخی خوراکی‌ها اجتناب کرد. چراکه گاز زدن یا جویدن آن‌ها می‌تواند آسیب‌های زیادی را هم جایگاه دندان و هم به سیم‌های ارتودنسی وارد کند. با این اوصاف برای مراقبت از دندان ارتودنسی شده، توصیه می‌شود این خوراکی‌ها مصرف نشوند:

• آجیل
• پاپ کورن
• خشکبار
• آبنبات و شکلات های سفت
• آدامس
• بلال
• یخ
• نان تست
• گز
• سوهان
• ته دیگ
• نوشابه

مهم ترین مراقبت های دندان بعد از ارتودنسی کدامند؟

بعد از اینکه دوره درمان ارتودنسی تمام شد و براکت‌ها و سیم‌ها برداشته شدند، بازهم امکان تغییر موقعیت دندان‌ها وجود دارد. زیرا دندان‌ها مایلند به حالت قبلی خود بازگردند. به همین خاطر پیشنهاد می‌شود مراقبت‌های دندان بعد از ارتودنسی را جدی بگیرید. به این منظور، متخصص ارتودنسی معمولا استفاده از ریتینر یا همان نگهدارنده را تجویز می‌کند تا مانع از برگشت دندان به جایگاه قبلی خود شوند. لازم است برای مراقبت از نگهدارنده یا ریتینرها موارد زیر را درنظر بگیرید:

• در 5 تا 6 ماه ابتدایی بعداز ارتودنسی، ریتینر نباید بیشتر از 12 ساعت خارج از دهان باشد.
• بعداز استفاده باید ریتینر را داخل محفظه مخصوص خود قرار داد.
• هنگام ورزش و تفریحات آبی، ریتینر را باید از دهان خارج کرد.
• نگهدارنده‌ها را باید بطور منظم با آب، مواد شوینده و مسواکی نرم، شستشو داد.

منظور از مراقبت های ارتودنسی در ورزش چیست؟

بطور کلی انجام حرکات ورزشی با ارتودنسی تداخلی ندارد. با این حال لازم است از انجام ورزش‌هایی که امکان وارد شدن ضربه به دهان در آن وجود دارد، خودداری شود. علاوه براین اگر از ارتودنسی متحرک استفاده می‌کنید، توصیه می‌شود آن را از دهان خارج کنید. درصورتی که ورزشکاری حرفه ای هستید، باید این موضوع را با پزشک خود درمیان بگذارید. ضمن اینکه می‌توان از محافظ‌های دندانی یا گارد هم حین ورزش استفاده کرد.

کلام پایانی

در این مقاله با یکی از اصلی‌ترین چالش‌ها در درمان ارتودنسی، یعنی نحوه مراقبت از دندان‌های ارتودنسی شده آشنا شدید. پیشنهاد می‌شود اگر ارتودنسی را برای داشتن دندان‌هایی مرتب انتخاب کردید، حتما تمامی موارد را با وسواس و توجه بالایی انجام دهید. تا مجبور به پرداخت هزینه‌های مجدد و تحمل سختی‌های دوره درمان نشوید.