"ولادیمیر" و رقص در تاریکی!
به گزارش فرادید به نقل از اکونومیست، ماهیت سیاسی کرملین درست شبیه ساختار فیزیکی آن است: دِژی محصور که مردم از بیرون به نمای داخلی آن دید ندارند.
ولادیمیر پوتین در روز 12 اوت [حدود 9 روز پیش] رئیس دفتر قدرتمندش " سرگی ایوانف" را برکنار کرد. در این بین، کرملین ویدیویی را منتشر کرد که بر اساس آن پوتین از آقای ایوانف به خاطر 17 سال خدمت از او تشکر کرد. کمی زمان میبرد تا هدف واقعی پشت تصمیم رئیس جمهور روسیه مشخص شود. البته کرملین تعمدا این احساسات معماگونه را برانگیخته میکند و نمیتوان آنها را تصادفی خواند. گلب پاولوسکی، مشاور پیشین کرملین، میگوید: «ما سیستمی داریم که باور دارد میتوان هر کاری را بدون توضیح انجام داد. ما فقط یک جعبه سیاه داریم.»
آقای ایوانف، مانند ولادیمیر پوتین عضو سابق "اداره اطلاعات و امنیت اتحاد جماهیر شوروی" (کاگب) بوده و اهل سن پترزبورگ است. از وی به عنوان یکی از بانفوذترین افراد روسیه یاد میشود که حتی برخی بعد از شخص رئیس جمهور، او را نفر دوم روسیه قلمداد میکردند. تصمیم پوتین اما حاکی از جایگزین کردن آنتون واینوی 44 ساله به جای ایوانف بود تا بار دیگر مشخص شود که آقای پوتین تمایل دارد افراد وفادار جوانتر را جایگزین دوستان قدیمیِ مسن خود کند. الکسی چسناکوف، تحلیلگر و از اعضای پیشین کادر ریاست جمهوری روسیه، میگوید: «افرادی که جایی در افق جدید پوتین ندارند، صحنه را ترک خواهند کرد. البته هیچ کس به جز شخص آقای رئیس جمهوری از اهداف جدید خبر ندارد.»
این تغییرات در زمانی حساس صورت میگیرد. انتخابات پارلمانی در اواسط ماه سپتامبر برگزار خواهد شد و اقتصاد روسیه همچنان به عنوان یک اقتصاد ضعیف به کار خود ادامه میدهد. همچنین تنش روسیه و اوکراین پس از ادعای روسیه مبنی احتمال وقوع حملات تروریستی در کریمه بیش از پیش شد. علاوه بر آن، روسیه حضورش در خاورمیانه را پررنگتر از قبل کرده است: جنگندههای روس از چند روز پیش از پایگاه ایران حملات خود را شروع کردند.
آیا بازی پوتین-مدودف تکرار میشود؟
بنابراین "کرملین شناسان" در تعجباند که نکند این اقدامات حاکی از آن است که آقای پوتین در سال آتی میلادی خواستار انتخابات زودهنگام است تا هم بتواند حضورش را تثبیت کند و هم اینکه بتواند اصلاحات اقتصادی لازم را اجرایی کند؟ یا شاید او میخواهد در سال 2018 به عنوان رئیس جمهور کناره گیری کند؟ آیا قرار است یک بار دیگر شاهد بازگشت دیمیتری مدودف، جانشین پوتین در سال 2008، به صحنه خواهیم بود؟ یا شاید آقای پوتین به دنبال وارثی جدید است؟ مارک گالوتی، کارشناس مسائل روسیه، معتقد است که «ما واقعا اطلاعات زیادی در دست نداریم.»
برخی مسائل را میتوان استنباط کرد. ولادیمیر یاکونین، مدیر راهآهن روسیه و از دوستان نزدیک آقای پوتین که به سبک زندگی مجلل خود مشهور است، نیز سال گذشته از کار برکنار شد. پوتین همچنین در اوایل سال جاری میلادی "نیروهای گارد ملی" را ایجاد کرد. علاوه بر آن، چهرههای جدیدی در دایره اقتصاد-جنایتِ سرویس امنیتی فدرال (FSB) بر سر کار آمدند. آندری بلیانینوف، مدیر خدمات گمرکی روسیه، در ماه ژوئیه و پس از آنکه ماموران FSB به خانه وی یورش برده و دستههای پول پیدا کردند، از کار برکنار شد. برخی از تحلیلگران بر این باورند که با وجود کمبود بودجه، چنین فسادهای مالی قابل تحمل نیست.
پارتیبازی به جای حزب کمونیست!
اما در مورد آقای ایوانف، احتمالا غرق شدن پسرش در سال 2014 موجب خستگی او شده باشد. او همچنان پست مهمش در شورای امنیت را حفظ کرده که احتمال خدشهدار شدن رابطه وی با پوتین را از بین میبرد. با این حال، گزارشها نشان میدهد که برای مدتی اجازه ورود به حلقه مرکزی کرملین از وی سلب شده بود. البته برخی از تحلیلگران معتقدند که آقای پوتین چندان علاقهای به مشاوره مستقل از طرف دوستان قدیمی علاقهای ندارد، زیرا آنها خود را همرده او میدانند.
آیا آنتون واینو (راست) دست راستِ پوتین میشود؟
مشکلات شخصی ولادیمیر
در این حین که دوران طولانی فرمانروایی آقای پوتین همچنان ادامه دارد، وی با برخی مشکلات شخصی نیز دست و پنجه نرم میکند. نیکولای پتروف، تحلیلگر سیاسی، میگوید که پس از بازگشت آقای رئیس جمهور به قدرت در سال 2012، او کانالهای استخدامی جدیدی را ایجاد کرد. آندری کولسنیکوف، پژوهشگر اتاق فکر بنیاد کارنگی مسکو، میگوید که انتخابات اوایل سال جاری توسط حزب حاکم روسیه واحد تلاش داشت تا «چهرههای جدیدی را صادر کند.» پوتین حتی از اعتبار و نفوذ خود برای حمایت از آکادمی ملی بچههای بااستعداد در سوچی استفاده کرد.
بادیگاردها و دست راست جدید پوتین
هرگاه صحبت از پستهای جدید میشود، ولادیمیر از اشخاصی استفاده میکند که آنها را شخصا میشناسد. برای مثال، او در سال جاری میلادی بادیگاردهای شخصی خودش را در سمت فرمانداری سه منطقه منصوب کرد. ویکتور زولوتوف، بادیگارد سابق پوتین، نیز در حال حاضر ریاست گارد ملی را بر عهده دارد. نسل جدید «مردان پوتین» باید برای سمتهای جدید فقط و فقط خود را مدیون آقای رئیس جمهور بدانند. اوگنی منیچنکو، مشاور سیاسی، میگوید: «آنها باید وفادار و کارآمد باشند و هیچ ایدئولوژی را دنبال نکنند.»
گرچه دست راست جدید پوتین بادیگاردش نیست اما او تمام دوران کاریاش را کنار آقای پوتین گذرانده است. آقای واینو پیشتر در دپارتمان پروتکل دفتر ریاست جمهوری مشغول به کار بود و برنامهریزیهای پوتین را انجام میداد و او را در سفرها همراهی میکرد. اولگ ماتویچف، از اعضای پیشین دفتر ریاست جمهوری، میگوید که آقای واینو به خاطر شخصیت محکم، استوار و همچنین خوشلباسیاش معروف شد.
آقای واینو، نوه پسری رهبر حزب کمونیست استونی است که کارش را به عنوان یک دیپلمات در توکیو آغاز کرد. (تحلیلگران ژاپنی میگویند که ارتقای پست آقای واینو شاید بتواند در حل بحران جزایر کوریل به کار آید.) ممکن است آقای واینو، به عنوان یک شخصیت اداری و بوروکرات که تمایلی هم ایجاد چالش برای پوتین ندارد، دفتر ریاست جمهوری را به نهادی اجرایی تبدیل و از میزان نفوذش بکاهد. البته نباید فراموش کرد که آقای واینو برای پستهای بزرگتر دارد آزمایش پس میدهد. روسای پیشین دفتر ریاست جمهوری پوتین عبارتند از سرگی ناریشکین (سخنگوی فعلی دوما)، سرگی سوبیانین (شهردار مسکو) و آقای مدودف (نخست وزیر کنونی).
تغییر سمت آقای واینو احتمالا حاکی از تغییرات گستردهتری باشد. این احتمال وجود دارد که وزرا پس از انتخابات پارلمانی تغییر کنند. حتی ممکن است مردان قدیمی پوتین مانند ایگور سچین، مدیر عامل شرکت نفت و گاز روس "روس نفت" کنار گذاشته شوند. با این حال، اینکه این تغییرات کشور را به کدام سو سوق خواهند داد همچنان معمایی بزرگ است. به واقع شاید هدف هم همین باشد. کیریل روگوف، تحلیلگر سیاسی، میگوید: «آنها بر این باورند که قدرتشان در سری عمل کردن است.»
منبع: Economist
ترجمه: وبسایت فرادید