اشتباهترین پیشبینیها دربارۀ «پرواز»؛ بدبینها چه میگفتند؟

برخی روزنامهنگاران در ابتدای قرن بیستم پیشبینیهایی را دربارۀ ساخت هواپیما مطرح میکردند که شاید بتوانیم آنها را در ردۀ اشتباهترین پیشبینیهای تاریخ جا بدهیم؛ این تجربۀ تاریخی میتواند این درس را برای ما داشته باشد که یکی از گامهای مهم در راه هر موفقیتی توجه نکردن به بدبینیهای بیمارگونه است.
فرادید| رسانهها زمانی پرواز را چه در هوا و چه در فضا، غیرممکن و یک لاف گزاف میدانستند. شاید ننگینترین دیدگاه متعلق به نیویورک تایمز بود که پیشبینی کرد ساخت هواپیماها «یک تا ده میلیون سال» طول میکشد.
به گزارش فرادید؛ اما فقط «۹ هفته» بعد از آن، برادران رایت موفق به پرواز با هواپیمای سرنشیندار شدند. این تجربۀ تاریخی نشان میدهد که آدمهایی با بدگمانی بیمارگونه همیشه دلیلی برای گفتن حرفهای ناامیدکننده پیدا میکنند.
۱۹۰۱: نیروی دریایی ایالات متحده، پرواز را یک «فانتزی بیهوده» خواند
جورج دبلیو مِلویل، مهندس ارشد نیروی دریایی ایالات متحده، درباره پیگیری پرواز سرنشین دار، مقاله تندی نوشت. او با نقل قولی از شکسپیر شروع کرد که به طور ضمنی میگفت این هدف، «یک خیال بیهوده کودکانه با جوهرهای به نازکی هوا» است:
در همان صفحه نخست، او کل این مفهوم را یک تلاش بیهوده و غیرواقعی اعلام کرد:
«کوششهای بیفایده برای پرواز و تقلید از پرندگان یکی از بهترین نمونههای خیالپردازیهای غیر ممکن است؛ این مزرعهای است که تا به حال هیچ بذری در آن به ثمر ننشسته؛ این یک جور نزاع رو در رو با واقعیات است.»
۱۹۰۳: نیویورک تایمز یک پیش بینی جسورانه میکند
نیویورک تایمز در مقالهای با عنوان «ماشینهای پرندهای که پرواز نمیکنند» پیشبینی کرد دستیابی به پرواز سرنشیندار اگر امکانپذیر باشد، بین ۱ تا ۱۰ میلیون سال طول میکشد!
اما تنها ۹ هفته بعد از نگارش این مقاله بود که، برادران رایت به پرواز سرنشین دار دست یافتند.
۱۹۱۰: پرواز فقط برای ثروتمندان است
حتی وقتی برادران رایت ثابت کردند پرواز امکانپذیر است، برخی تصور کردند این کار سرگرمی بیهوده ثروتمندان است. ستارهشناس مشهور ویلیام اِیچ. پیکرینگ گفت: «هزینه این پرواز برای هر کس غیر از سرمایه دار، بسیار سنگین است.»
او نوشته بود پروازی که بتواند یکی دو نفر را حمل کند بسیار گران از کار درمیآید و فقط مخصوص کسانی خواهد بود که میتوانند هواپیما بخرند. اما امروز هواپیماهایی هستند که صدها مسافر را حمل میکنند و برای سوار شدن به آنها نیازی به خریدنشان نیست!
۱۹۵۵: سفر فضایی «چرند محض» است
بعد از اینها نوبت فضا رسید. سال ۱۹۵۵، رئیس جمهور آیزنهاور نخستین برنامه ماهوارهای ایالات متحده را اعلام کرد. وقتی از یک ستارهشناس بریتانیایی در مورد این پروژه سوال شد، در پاسخ گفت: «سفر فضایی چرند محض است» و گفت این کار «هدر دادن وحشتناک پول ملت» است.
دهه ۱۹۶۰: «مونداگل»
وقتی رئیس جمهور کندی پرتاب فضاناو به سوی ماه را اعلام کرد، شور و شوقی بپا شد، اما چیزی نگذشت که جنبشی علیه این ایده به وجود آمد. بَری گُلدواتِر گفت این یک اتلاف بزرگ است (در ضیافت شامی که بهای هر بشقاب غذا ۱۰۰ دلار بود) و ایالات متحده «خیال پرور» است. او گفت: «در حالی که چشمان ما به ماه دوخته شده است، ممکن است زمین را از دست بدهیم یا در آن دفن شویم.»
بسیاری از آمریکاییها و حتی ستارهشناسان به دلایل مختلف با این طرح مخالفت کردند. حتی رئیس جمهور سابق، آیزنهاور (که ناسا را تاسیس کرد) گفت: «هر کسی که ۴۰ میلیارد دلار را برای اعتبار ملی صرف مسابقه سفر به ماه کند، دیوانه است.» اصطلاح «مونداگل» (Moondoggle) آن زمان ابداع و ماندگار شد. معنای این اصطلاح تلاش برای بردن انسانها به ماه است که آن را اتلاف بیهوده منابع در نظر میگرفتند.
وقتی روز فرود بر ماه فرا رسید، استقبال عمومی بیشتر شد. تمام دنیا هیجان زده بود، اما نه همه. گاردین به نقل از یکی از سازماندهندگان اتحادیه معلمان میگوید که او تصمیم گرفته بود شب ۲۰ جولای ۱۹۶۹ زود به رختخواب برود، چون آن شب قرار بود یک اتفاق بیاهمیت بیافتد که شرایط اجتماعی موجود در جهان را نادیده میگرفت.
متنفرها متنفر خواهند شد
این موارد، یادآور این هستند که آدمهای بدگمان همیشه راهی برای بدگمانی و گله پیدا میکنند. پیش از اینکه ایده سفر هوایی و فضایی عملی شود، آنها این ایدهها را غیرممکن میدانستند. وقتی اشتباهشان ثابت شد، گفتند این کارها اتلاف خودخواهانه پول بدون فایده واقعی است. این الگویی است که تا به امروز هم ادامه دارد.
مترجم: زهرا ذوالقدر